Kirkjuritið - 01.12.1971, Side 75

'ý
^nsir líta og þeim augum ó
^ristnitökuna órið 1000, að Noregs-
°nungur hafi beitt þvingunum, hvað
9IS a snerti, og einnig viðskiptalegum.
Qrna er varla um beina skýringu
I r®ða, en tillit hafa menn áreiðan-
®9a orðið að taka til þessara að-
stceðna_
f ^ bingvöllum taka íslendingar
Urnkvœði um lausn máls, er hefði
9etað lent í höndum erlends konungs
arlagaríkum afleiðingum. Dr.
I°rn Sigfússon telur, að þar með
l?.Í trelsi íslands verið bjargað í
a a þriðju öld til viðbótar fyrra
lmabili, 874-1000.
f ^est hefur ritað um kristnitökuna
ajöfurinn þýzki K. Mauser. í riti
l nU isicmd (Múnchen 1874) telur
h f- aö nanar tilteknir höfðingjar
a i árið 1000 myndað eins konar
við (Centrum), sem hafi samið
y' borgeir, áður en hann lagðist
við ^ ^e^inn og hafi hann hafzt þar
' ekki til þess að leita véfréttar
einhvers konar fjölkynngileiðum
vce ,e^Ur til þess að finna form og
e9 rök sáttagjörð hófsemdar-
anna úr báðum flokkum þeirra, „es
eftir
Vllia í gegn gangast"
ntest
ó ^rumlega skoðun Jóns Hnefils
f , ,V|' hvað Þorgeir var að gera undir
I'nUrn er ágœtt innlegg í þetta
N 1| en veröur varla tengd hugsun
als, er hann talar um „goð-
9nun"( er Þorgeir hafi sótt sér
rriungcð- Sérfróðir menn í „forneskju"
sern U annars um þenna þátt dœma,
bót raunar mun skera úr um gildi
adnnar sem vísindarits.
ó 0^undur leggur allmikla áherzlu
ntannblót í sambandi við kristni-
tökuna. Ekki fá þœr skoðanir byr
hjá þeim, sem hér ritar, og má vera,
að miklu valdi, að honum þyki nóg
að þurfa að benda á Drekkingarhyl
hér á Þingvöllum, þótt því sé sleppt,
að fornmenn hafi mengað Flosagjá
með mannfórnum. Eru þetta að vísu
ekki rök (I).
Einn kafli bókarinnar fjallar um
Lögberg. Er hann hófsamlega ritaður,
en varla er að honum nœg glöggvun
á þessu vandamáli. Ég hefi svo oft
staðið á Lögbergi, er Matthías Þórð-
arson telur vera, og er svo sannfœrður
um skoðun hans, að það er Hétt, að
það komi hér fram, að mér þykir
sárgrœtilegt, er menn nota hina miklu
bók hans um Þingvöll, hvað Lög-
bergsrök hans snertir, að þá skuli
þeir ekki greina skýrt og ótvírœtt frá
i'öksemdafœrslu hans. Þessu er ekki
beint fyrst og fremst til Jóns Hnefils.
Þó get ég ekki fallizt á skoðun
hans, að þyngri sök hnígi að því,
að er kristni var lögtekin hafi Lög-
berg verið á Spönginni. Raunar bœtir
höfundur við: „ef til vill".
Mér virðist langlíklegast, að Lög-
berg sé þar, sem Sigurður Vigfússon
gróf sumarið 1880 og þar sem fána-
stöngin frá 1944 stendur nú.
Sturlunga styður þann stað sterk-
lega við árin 1181, 1216 og 1229
í frásögn sinni. Erfitt er og að virða
vitnisburð Jóns Grunnvíkings að
vettugi frá 1724, en hann er til í
tveim heimildum.1
Þung eru á metunum ummœli Guð-
brands Vigfússonar, Kr. Kaalunds og
1 Vitnisburður Arngríms lœrða frá 1 643 hnígur
og mjög ákveðið í þá átt.
73