Kirkjuritið - 01.04.1976, Blaðsíða 77

Þessi saga gerist, var Pontíus Pílatus
landstjóri í Júdeu. Hann ríkti frá 26 til
37 e. Kr.
^yrir norðan var héraðið Samaría.
ÞaS tilheyrði rómversku yfirráðasvæði;
Var hluti af skattlandinu Júdeu. íbúar
^amaríu voru sumpart israelsmenn, en
að nokkru leyti blandaðir að uppruna.
7rúarbrögð þeirra voru að mestu hin
sömu og Gyðinga, þótt í sumum atrið-
Um væri um frávik að ræða. En Gyð-
'n9ar forðuðust samskipti við þá og
itu niður á þá sem hverja aðra út-
endinga og villutrúarmenn. Sárar
m'nningar um horfna tíð og aldalöng
lrr'ng hafði kynt undir hatri milli þess-
ara skyldu nágranna lítils lands, hatri,
Sern stöðugt braust út í skærum og
uPPþotum, sem oft enduðu með blóðs-
uthellingum.
Norðurhluti Palestínu, Galílea, ásamt
andssvæðinu austan Jórdanar laut
lr|nlendum konungi, Heródesi Antípasi
^ed því nafni. íbúarnir voru af ýms-
Urn toga og fjölmennir mjög. Þarna
Var óánægja Gyðinga mest. Margir
a|íleumenn, sem töldust Gyðingar,
jéta að hafa verið afkomendur út-
^endinga, sem þröngvað hafði verið
trúar nauðugum, þegar Hasmóne-
arnir brutu undir sig héraðið, en ofs-
þeirra var þó síst minna af þeim
0 Urn. Landsstjórinn í Júdeu hafði
Vakandi auga með uppreisnarseggjun-
111 frá Galíleu, sem flykktust þúsund-
111 saman til Jerúsalem á hinum trúar-
^e9u þjóðhátíðum. Á hátíðunum var
ann vanur að flytja sig frá Cæsareu,
sar sem hann hafði aðsetur, til Jerú-
liaem °9 sía um aS nægur herafli
' 9ott útsýni úr kastalanum og
lr musterisgarðana.
Musterið var slagæð þjóðlífs í Gyð-
ingalandi. Stjórnmálalega var hið her-
setna kotríki ógn þýðingarlítið, en sem
trúarleg miðstöð hafði það alheims-
þýðingu. Rómverska stjórnin var sér
meðvitandi um þetta, því að um gjör-
vallt heimsveldið bjuggu Gyðingar,
sem litu á Jerúsalem sem höfuðborg
sína. Fimm öldum áður, þegar Gyð-
ingaþjóöin lifði endurreisn, eftir að
hafa verið nær þurrkuð út, þá hafði
hún tekið upp skipulag, sem líktist
meira kirkju en ríki. ,,Stjórnarskráin“
(með leyfi að segja), en hún var að
minnsta kosti jafn þýðingarmikil og ó-
breytanleg og stjórnarskrá Bandaríkj-
anna, — þessi stjórnarskrá var hið svo-
kallaða lögmál Móse, sem ekki einasta
tók til hins félagslega og trúarlega
sviðs, heldur var og yfirgripsmikil for-
skrift um siðgæði opinbers lífs og
einkalífs, sem hver einasti maður,
hvort sem hann bjó í heimalandinu
eða erlendis, var skyldaður að hlíta.
Af þessari ástæðu urðu þeir, sem lærð-
ir voru I lögmálinu og höfðu atvinnu
sína af því að túlka ákvæði þess og
skýra þau, menn áhrifa og virðingar
mjög svo. Vér höfum notað orðið
,,fræðimenn“ til þess að þýða nafnið,
sem þeir gengu undir, en „lögmáls-
kennari“ eða annað því um líkt, myndi
ná því enn betur. Augljós vandkvæði
á því að hlýða öllum fyrirmælum lög-
málsins til hins ýtrasta, I aðstæðum
sem voru svo fjarskalega miklu flókn-
ari en þær, sem lögmálið gerir upp-
haflega ráð fyrir, urðu til þess, að þeir,
sem slíkt vildu reyna af fremsta megni,
mynduðu með sér félög, sem miðluðu
gagnkvæmum stuðningi og tilsögn.
Félagsmenn voru nefndir ,,farísear“.
75