Kirkjuritið - 01.04.1976, Blaðsíða 19

frumstæðra kjara á æskualdri. Hann
stendur ýmsum öðrum hugsuðum
fornaldar í engu framar. Yfirleitt eru
kenningar kirkjunnar um manninn,
uPpruna hans, örlög og endalok, hin
mesta fjarstæða. Einn talsmanna
f|okksins hælir mjög höfundi einum,
rottækum, sem líkir sakramentum
^irkjunnar við samræði karls og
^onu. i stað hinnar hefðbundnu trúar
a Guð ber að leggja alla áherzlu á
truna á manninn, og möguleika hans
f'i þroska. í stað þess að sitja með
sPenntar greipar, vænta sér hjálpar
fra hæðum, eða frá utanaðkomandi
°fium, eða láta sig dreyma um jóla-
^öku í Jerúsalem (hinni himnesku) ber
^nönnum að þroska hæfileika sína og
Persónumátt sinn. Fyrst ber að um-
öæta mannfélagið, þá verður maðurinn
úetri af sjálfum sér. Guð er heimurinn,
Guð er maðurinn í draumum sínum,
°9 fullum þroska. Þessi flokkur deildi
úkaft á aðra líberala meðbræður sína,
°9 ásakaði þá um, að þótt þeir í orði
kveðnu viðurkenndu réttmæti vísind-
anna á öllum sviðum, og mátt þeirra
til að leysa allan vanda, og svara öll-
Um ráðgátum mannlegs lífs, þyrðu þeir
Þó e^ki að sleppa handtakinu við
Jhaldið. Þeir eygðu aðeins fyrirheitna
andið úr fjarska, en þyrðu ekki að
9anga inn fyrir landamærin.
2) Annar flokkur liberalista vestra,
nefnist the emperical movement, eða
raunsæisstefnan. Þeir leitast einnig
að byggja trúarkerfi sitt að vísinda-
e9um anda og aðferðum. Þó segja
®'r, að forsenda allrar guðfræði verði
a vera Guð, en ekki maðurinn sjálf-
r- 1 stað þess að horfa í eigin barm,
y99ja á eigin hyggjuviti sínu og
reynslu, verða menn að leita út á við,
og finna Guð veruleikans. Það er kom-
inn tími til að hætta öllum kappræðum
um tilveru Guðs, segja þeir, en það
verður að skilgreina hann þannig, að
menn geti gert sér grein fyrir honum
í nútímanum. Og svo kemur skilgrein-
ingin: ,,Guð er sú röð viðburða, sem
maðurinn verður að laga sig eftir til
þess að geta öðlast sem mest af því
bezta, en forðast sem mest af því
illa.“ Guð er þannig ekki persónuleg
vera, samkvæmt þessari skoðun, held-
ur kraftur á bak við viðburði sögunnar,
og menn verða að kappkosta að sam-
stilla sig þessum krafti, sjálfum sér
og samtíðarmönnum sínum til heilla.
3) Þriðji hópurinn á meðal liberalista
vestan hafs er stundum nefndur ev-
angeliski liberalisminn. Báðir hóparnir,
sem nefndir eru hér að ofan, húman-
istar og raunsæismenn, sögðu sig
með öllu úr lögum og samneyti við
íhalds- eða rétttrúnaðarmenn. En þessi
þriðji flokkur stendur miklu nær rétt-
trúnaðinum, og er því nefndur eins og
að ofan greinir, vegna þess að hann
heldur fast við mörg meginatriði krist-
innar trúar. Helztu forvígismenn þess-
arar stefnu vestra voru þeir Harry
Emerson Fosdick, hinn frægi predik-
ari og rithöfundur í New York, og
annar víðkunnur áhrifamaður vestra,
að nafni Rúfus Jones. Þessi flokkur
leggur áherzlu á rannsókn ritninganna,
og vitsmunalega athugun á trúarleg-
um verðmætum, en stendur þó föst-
um fótum á hinni biblíulegu og kirkju-
legu arfleifð. Ekki viðurkenna þeir
neinar trúarjátningar, en halda Kristi
fram, sem frelsara og leiðtoga mann-
anna. Biblían er ekki óskeikul bók;
17