Kirkjuritið - 01.06.1978, Blaðsíða 70

ur að þora eitthvað í nafni Krists. Rétt
er það einnig, að vér ráðleggjum hin-
um fáu, nema þá, að vér hræðumst
endalausa léttúð annarra og misnotk-
un og ráðleggjum alls engum, og þótt
vér viljum vernda slíka frá hneyksli
í framtíðinni, þá styrkjum vér gjör-
valla viðurstyggð þeirra. Ágæti Niku-
lás, vér viljum nú gera eitthvað guð-
rækilegt viðvíkjandi gerð messunnar
(eins og þeir nefna það) og bergingu,
þar eð þú hefir beðið þessa svo oft, og
gera það með þeim hætti að'taka til
hendinni og koma verkinu fram með
opinberri iðkun, en ekki eins og hing-
að til að stjórna hjörtunum með orð-
um trúarinnar einum saman. Engir séu
fordæmdir líki mönnum að annað sé
tekið upp og því fylgt, ef einhverjum
þóknast það. Vér biðjum af hjartans
grunni, sakir Krists, verði þeim opin-
berað eitthvað betra þessu, sem oss
eru fremri, þá bjóði þeir oss að þegja,
svo að vér styðjum með sameigin-
legu verki sameiginlegan málstað.
Því lýsum vér því fyrst yfir, að ekki
er, né hefir nokkru sinni verið í huga
vorum, að alla guðsþjónustu skuli
leggja niður algjörlega.s heldur
hreinsa þá, sem er í notkun og um-
vafin er hinum verstu viðbótum, og
benda á hina guðrækilegu iðkun. Því
að ekki getum vér neitað því, að mess-
ur og berging brauðs og víns er guðs-
þjónusta sett af Kristi með guðlegri
skipan.fi sem hefir verið um hönd höfð,
fyrst af Kristi sjálfum og síðan á tím-
um postulanna, með hinu einfald-
asta og guðrækilegasta móti án nokk-
urra viðbóta. En er tímar liðu var
hún aukin svo mörgum uppfinningum
manna, að ekkert hefir borizt til okk-
ar aldar viðvíkjandi messunni og berg-
ingunni nema nafnið.
Viðbætur hinna fyrstu feðra voru
lofsverðar. Vér lesum, að þeir hafi
beðið einn eða annan sálm (Davíðs)
lágri röddu fyrir helgun brauðs og
víns.T Athanasius og Cyprianus eru á-
litnir að hafa verið slíkir. Síðan eru
þeir, sem bættu við Kyrie eleison■
Þessir geðjast oss. Því að vér lesum
um það, að Kyrie eleison hafi verið í
iðkun alls almennings á dögum Basili-
usar mikla. Þá hefir lestur pistils og
guðspjalls verið nauðsynlegur og er
það enn, nema það sé löstur að lesa
þetta á þeirri tungu, sem fólkið skilur
ekki. Síðan, þar sem söngurinn hófst,
var Davíðssálmum breytt í messuupþ'
haf. Þá var bætt við englasöngnum
Dýrð sé Guði i upphæðum og friður a
jörðu.8 Sömuleiðis þrepsöngvum og
halleluja og Nikeujátningunni,-' Sanct-
us,1() Agnus dei og bergingarversi,"
sem allt er þannig, að ekki er hægt að
finna að því, og á þetta einkum við um
það, sem sungið er eftir tímai2 eða a
drottinsdögum. Aðeins þessir dagah
allt frá því í fyrndinni og hingað til.
bera vott um hreinleika, að undan
teknum lágasöng.
Þegar svo mönnum var leyft að bæta
við eftir löngun sinni, þá tóku þeir>
vegna metnaðar og harðstjórnar
prestlegrar ágirndar að setja niður
"> omnem cultum dei prorsus abolere.
<> ritum esse a Christo divinitus institutum
r ante benedictionem panis et vini
s Gloria in excelsis, et in tera pax
148
o gradualia et alleluia et symbolum Nicenum
ío Heilagur
ii communio
ia de tempore