Jörð - 01.11.1941, Blaðsíða 7

margí af miklum mönnum. Nú er það orðið lýðum Ijóst, að þjóð-
in sjálf er mikil. Þolraunin er að vísu ekki á enda kljáð. En þeg-
ar er nóg komiö i ljós til þess, að allar frjálshuga þjóðir finna
sig i stórri þakkarskuld fyrir það, sem þær hafa séð.
En hver ætti að skilja norsku þjóðina nú og umfram allt þá
syni liennar, er stokkið hafa úr landi, til að halda áfram þeirri
baráttu, sem engin leið var að halda áfram heima fyrir nema sem
óvirkri andstöðu, — liver ætti að skilja þetta betur en afkomend-
ur þeirra, er endur fyrir löngu stukku úr Noregi af því, að þeir
þoldu ekki ofríki einvaldans? Hver ætti að skilja núverandi að-
stöðu Norðmannakonungsins og kappa hans, ef ekki þjóð sú, er
geymt hefir hin fögru, harðtígulegu og ævintýralegu nöfn herkon-
ungur og sækonungur. Ólafur Tryggvason og Ólafur Haraldsson
voru herkonungar og sækonungar, áður en þeir unnu undir sig
Noreg og lyftu honum á hærra þróunarstig. Hákon hinn sjöundi
er herkonungur; hann situr i Englandi, líkt og þeir nafnar, og
streyma að honum hraustir drengir, norrænnar ættar, hvaðanæva
frá og ganga í her þann, er hann hyggst að endurheimta land
sitt með, þegar timinn verður hagstæðari. Og sækonungur er hann
— að vissu leyti öllum fornum sækonungum fremur, því enginn
þeirra hefir átt þeim kaupskipaflota og þeim farmannafjölda á
að skipa, að neitt sé sambærilegt við tekjur Hákonar sjöunda af
kaupskipaflota sínum. En þær tekjur liafa nægt honum, til að
stofna í tveimur heimsálfum og auka stöðugt her sinn á landi, legi
og i lofti, halda fjölmennt lið embættismanna og annara starfs-
manna, starfrækja fleiri skóla, spitala, sjómannaheimili og kirkjur
í sameiningu við liina úllægu þegna sína og greiða allar umsamd-
ar greiðslur af skuldum norska ríkisins og norskra bæjarfélaga.
Forðum daga var það yndi og metnaðarmál íslenzkra skálda og
rithöfunda að móta í ódauðleg orð athafnir konunga og hreysti-
manna frændþjóðarinnar, er byggði það land, sem þeirra eigin þjóð
leit til sem annarar ættjarðar sinnar. Þau hin frjálsu viðskipti jafn-
ingja-þjóða lögðust niður um margar aldir. Nú er norska þjóðin
aftur orðin yrkisefni, sem af ber. Það fellúr þó varla aftur í hlut-
skipti íslendinga að færa þær dáðir, opinberar og duldar, til ódauð-
leika bóklegrar frásagnar. En vel mætti þjóð vor, ef — — hún
hefir einfalda kristna. trú til að bera, flytja mál bræðra sinna og
systra á eilífu máli innilegrar fyrirbænar. Þá stældi hún að vísu
ekki sjálfa sig, en viðbragð hennar við tilefni, sem unnið hefir
það i gildi á einn bóginn, sem það hefir tapað á annan, væri þá
að sinu leyti jafntrútt og ódauðlegt sem forðum — verðugt fram-
hald af því, sem þá var.
Það getur margt golt leitt af því, að vera vinur í raun.
J ÖRÐ
441