Sjómannadagsblaðið - 01.06.1998, Qupperneq 113

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
113
sanni að félög smábátaeigenda séu 25
til 30. Nú eru hátt í 2000 félagar á
skrá og bátarnir eru á milli 1300 og
1400. Mikil breyting hefur orðið á
bátaflotanum frá stofnun Landsam-
bandsins. Við stofnunina voru 890
bátar undir 10 tonnum á skrá sem
fiskibátar. Stór hluti þeirra var orðinn
gamall og úreltur og megnið hægfara
bátar. Stjórnvöld á þessum tíma sáu
ekki ástæðu til að loka fyrir að menn
smíðuðu sér nýjar trillur og færu að
veiða, og tjölgaði bátunum því jafnt
og þétt. Arið 1990 voru bátarnir orðn-
ir hátt í 2000. Þeir höfðu líka vaxið að
getu, en eftir því sem gömlu bátarnir
hurfu af sjónarsviðinu komu í staðinn
nýir, hraðskreiðir og rnjög öilugir bát-
ar. Þannig stækkaði flotinn miklu
meira en sjálf talan segir til um. Árið
1991 var svo lokað fyrir þessa fram-
þróun og bátnunum fór að fækka aft-
ur. Þannig eru þeir nú á milli 1300 og
1400, eins og ég áður sagði, eða mun
fleiri en í upphafi og miklu afkasta-
meiri. Ekki eru allir þessara báta virk-
ir, en langflestir eru það og hvað eign-
araðildina snertir, þá er hún rúmlega
maður á bát.“
Fylla stóra sali með örstuttum
fyrirvara
„Félagsmennirnir eru ótrúlega
virkir í starfinu og því erum við hjá
Landssambandinu mjög stoltir af. Ef
við víkjum til dæmis að fundamæt-
ingum, þá er ég ekki í vafa um að
stóru stjórnmálaflokkarnir yrðu í
hæsta máta ánægðir ef þeir fengju
jafn góða mætingu hvarvetna á land-
inu og við fáum. Hér og þar höfum
við fyllt stóra sali með örstuttum fyr-
irvara. Ég hef orðið vitni að því að
stjórnmálamenn hafa komið á fundina
og orðið ofandottnir þegar þeir sjá
hve duglegir karlarnir eru að mæta.
Ekki þarf að taka fram hve gagnlegt
þetta er fyrir okkur, auk þess hve
miklu skemmtilegra félagsstartið
verður. Og ekki vantar að umræðurn-
ar eru líllegar — enda held ég að í
trillukarlinum leynist eitthvert „gen“
sem veldur því að hann er ekkert
feiminn við að láta sínar skoðanir í
ljós. Vitanlega verður oft meininga-
munur, og stundum spyrja menn hvort
klofningur sé yfirvofandi. En þegar á
reynir, eins og þegar kemur að mál-
efnum grásleppukarlanna núna og ég
minnist á hér á eftir, bregst ekki að
menn standa saman sem einn maður
— og það með glæsibrag!“
Menn standa saman
„Já, það sem helst brennur á okkur
þessa stundina snertir að vísu ekki
nema hluta félagsmanna okkar, en þar
er um að ræða málefni grásleppu-
veiðimanna, eins og ég gat um.
Ástandið á þeim markaði er nú erfið-
ara en verið hefur í mjög langan tíma
og blikur á lofti sem valda því að
menn eru mjög uggandi um vertíðina
í ár. Hún hefði átt að byrja þann 20.
mars, en karlarnir ákváðu að hinkra
við, þar sem engin sala á hrognunum
er tryggð og þegar þetta er talað er
ekkert vitað hver framvindan verður.
Ástæða þessa er sú að í fyrra var grá-
sleppuveiði á heimsvísu feiknalega
mikil, þótt hér væri veiðin á engan
hátt óvenjuleg, kannski rélt yfir með-
allagi. En í fyrra veiddust um 50 þús-
und tunnur og þetta þoldi markaður-
inn ekki þar sem frá árinu þar áður,
þ.e. 1996, voru til verulegar birgðir —
en heimsmarkaðurinn er ekki nema
um 36 þúsund tunnur.
Veiðimenn í Noregi, Kanada og hér
eru í góðu sambandi enda hefur
Landssamband smábátaeigenda haft
forgöngu um slík samskipti og þau
hafa varað í níu ár. Því er okkur kunn-
ugt um að í Noregi hafa menn gripið
til strangra reglna varðandi úthlutun
veiðileyfa sem þýðir minni veiði. 1
Kanada er verið að skoða málin og
heyri ég að jafnvel sé rætt um að
sleppa vertíðinni, þó ég hafi nú litla
trú á því. Allt þetta hjálpar, því fyrir
vikið verður ekki jafn hægur leikur
fyrir óprúttna aðila að ná ódýrum
hrognum af körlunum. Mér finnst
veiðimenn sýna mikla ábyrgð með
þessari afstöðu og hef trú á að fyrir
vikið muni takast að koma heilbrigðu
jafnvægi á í markaðsmálunum aftur,
kannski á einu ári. Minnist ég þá met-
veiðiársins 1987, en þá komst mark-
aðurinn í slíkt ójafnvægi að það tók
liann mörg ár að jafna sig. Því endur-
tek ég að ég fagna hve mikla ábyrgð
menn ætla að sýna og er stoltur af
þeim. Það er sagt um grásleppuveiði-
menn að meiri einstaklingshyggju-
menn sé hvergi að finna, en það kem-
ur ekki í veg fyrir að þegar á þá reyn-
ir standa þeir saman sem einn maður.“
Ná mest 24 línuróðrum
„Ég get ekki látið hjá líða að nefna
að enn þá erum við með stórgallað
kerfi hvað snertir sóknardagabátana.
Þótt tekist hafi að skapa sæmilegan
frið um þetta á yfirstandandi fiskveið-
iðári, höfum við því miður ekkert í
höndunum hvað framtíðin muni bera í
skauti sér og hvað gerast mun 1. sept-
ember n.k., þegar nýtt fiskveiðiár
hefst. Það höfum við hreinlega ekki
grun um. Þetta er mjög slæmt og við
höfum farið fram á, alveg frá því er
sóknardagakerfin voru sett á, að lág-
marksfjöldi sóknardaga verði settur
inn í kerfin, þannig að menn viti að
hvaða lágmarkstakmörkunum þeir
ganga og geti áttað sig á hvar þeir
standa varðandi rekstur sinn og af-
komu. En þetta hefur ráðuneytið enn
ekki getað fallist á. En auðvitað vona
ég að það sannist að „batnandi mönn-
um sé best að lifa“ og að við náum
þessu fram — en enn þá er þetta alls
ekki í hendi.
Á fiskveiðiárinu 1996-1997 voru
sóknardagar smábáta 84. Við erum
með tvö sóknardagakerfi, annars veg-
ar fyrir báta sem eingöngu stunda
handfæraveiðar og hins vegar fyrir
báta sem bæði stunda handfæraveiðar
og línuveiðar. En línuveiðarnar voru
og eru háðar frekari takmörkunum en
aðeins þessum 84 dögum eins og í
fyrra. Menn eru með stuðul fyrir
hvern dag sem þeir róa með línuna og
yfir vetrartímann var þessi stuðull
1.35, þannig að fyrir hvern einn dag
sem þeir fóru á sjó dróst 1.35 dagur
frá þessum 84 dögum. Miðað við að
menn reru eingöngu að vetrinum,
minnir mig því að þeir hafi mest get-
að náð rúmlega 60 línuróðrum. Þetta
var mjög ásættanlegt og held ég að al-
mennt hafi ríkt mikil ánægja með
þetta.
En á þessu fiskveiðiári eru dagarn-
ir hjá línubátunum 32 og með því að
hafa þennan stuðul inni, 1.35, þýðir
það að mest geta bátarnir náð 24
línuróðrum. meðan handfærabátarnir
fá 40 daga. Ég tel að þar með sé þetta