Eimreiðin - 01.01.1925, Blaðsíða 99

E'MREIDIN RITSJÁ 95
Wrra bindinu. Er útgáfan hin skrautlegasta, me5 mörgum myndum og
uPpdráttum. Fyrra bindið nær yfir fímabilið 1593—1622 eða þann hluta
æ^sögunnar, sem segir frá uppvexti Jóns og æsku, ferðum hans til Eng-
Wnds, Danmerkur, Hvíta-hafsins, Færeyja, Spitzbergen og Noregs. Ritið
^emur út á kostnað útgáfufélagsins The Hakluyt Society, sem vinnur
eir>2öngu að því að gefa út frægar ferðasögur og rit, sem snerta Iand-
fræðileg efni. Hefur það þegar gefið út 152 bindi. Er safn þetta hin
mesta gullnáma fyrir alla þá, sem áhuga hafa fyrir sögu, landafræði,
Sl2lingmn Qg mannfræði. Fylgir þýðingunni ítarlegur inngangur, fjöldi
skýringargreina neðanmáls og nafnaregistur. Þeir sem lesið hafa æfisögu
^°ns Wdíafara munu minnast þess, hve íslenzkan hjá honum er saman-
ar,n. Virðist ekki árennilegt að þýða hana á erlent mál. En ekki verður
annað séð en að enska þýðingin sé ágæt. Ber hún ljósan vott um, hve
mikla 0g víðtæka þekkingu Miss Phillpotts hefur í tungu vorri og sögu.
'SLAND I FRISTATSTIDEN af Valtýr Guðmundsson. Kbhavn. 1924.
Bók þessi er stutt en glögt ágrip af sögu íslands á þjóðveldistímanum,
'•uð fyrir l((Jdvalget for Folkeoplysningens Fremme", sem gefur hana
Arið 1871 gaf sama félag út rit dr. C. Rosenbergs: „Træk af Livet
Paa Island i Fristats-Tiden“, og er bók dr. Valtýs einskonar endurnýjun
^6ss ri*s> en þó algerlega sjálfstætt verk höfundarins. Er flest hér tekið
me®> sem verulegu máli skiftir í sögu Iandsins, og ýmislegt nýtt, sem
antar 1 önnur yfirlit, einkum í menningarsögunni. Er fyrst skýrt frá
Undi íslands og landnámi, stjórnarfari, þjóðlífi og fjölskyldulífi, þvínæst
lýst kristnitökunni, kirkjuskipan og sagnaritun og loks hruni þjóðveld-
Slr>s og falli. Fylgja myndir og uppdráttur með, til skýringar lesmálinu.
r' ^allýr telur upphaf íslands bygðar frá árinu 870 (en ekki 874, eins
°s oftast hefur verið talið) og byggir þar á ummælum Ara fróða í ís-
endingabók; lagabætur Þórðar Gellis telur hann hafa farið fram árið
963 (
‘en ekki 965, eins og áður hefur verið almennast álitið) og kemur
me^ alveg nýja skýringu um lagasetningu Njáls eða Njálslögin, sem
arP3r nýju ljósi yfir lögspeki Njáls og viturleik. Staðurinn, sem dr.
yr byggir ^ álit sitt, er í 97. kaílanum í Njálu, og hefur mönnum
1 tekist áður að skýra hann. Próf. Finnur Jónsson telur staðinn
'°e^,a innskot. Hefur Finnur því slept honum úr tekstanum í hinni
f VlUS,u Njáluútgáfu sinni (í „Altnordische Saga-Bibliotek“) og aðeins til-
rt hann í athugasemd neðanmáls. Er það hæpið, að staðurinn sé
ek,a innskot, þar sem hann er að finna í öllum handritum af Njálu,