Eimreiðin - 01.07.1936, Síða 126

342
RADDIR
EIMBEIÐIN'
Slíka rás cr crfitt að stöðva, þegar hún cr einu sinni komin af stað. Og
einkum er »lýðræðið« (liið falska þjóðræði) ómáttugt til að gripa inn til
leiðréttingar. Lýðræðisflokkarnir verða beinlinis að keppa um það að fylgj'
ast sem vandlegast með liverjum straumi, hvað ranga stefnu sem liann
hefur tekið, því að þyngsta liegning, fylgistap og valdamissir, liggur vio,
ef út af er brugðið.
Eins og ég hef oft reynt að sýna fram á, mistókst stofnun sjálfstæðs
ríkis i Iandinu, jiannig, að kjördæmi og sérhagsmunir fengu alla fulltru-
ana, en sjálft ríkið cnga talsmenn, sem óstraffað mættu taka málsstaö
jijóðarinnar í heild. Undir svona fyrirkomulagi, þar sein rikið er raun-
verulega ekki til sem sjálfstæður aðili, ]>á er um leið ekki neitt vígi
fvrir skvnsamlega heildarstefnu, livorki viðvíkjandi landbúnaði né öðru.
Dreifðir kjósendahagsmunir ráða j>á öllu, og dýrum útlendum lánum eI
skift upp til óarðbærra og jafnvel skaðlegra framkvæmda í þágu kjor-
dæma og einstaklinga. Þetta er sama sagan i öllum eiginlegum Iýðræöis-
rikjum, eða ]>ar sem heilbrigt jijóðræði hefur ekki náð tökum. Viðskift3"
stefnu dreifbjdisins með samgöngubákninu bcr því i fyrstu röð að kenna
lýðræðisstjórnarfarinu og skorti á jivi stöðvunar- og leiðréttingar-afli, seI"
aðeins getur þriflst i skjóli sjálfstæðs rikisvalds, (sem að sjálfsögðu á að
vera jijóðræðislega takinarkað umboðsvald, en ekki sjálftekið einræði).
A fnimbúskapur framtið? — Þvi aðeins eiga aðfinslur á sér fullan rétt,
að revnt sé að benda á leiðréttingar. Verða hér að nægja aðeins fá niður-
lagsorð til íhugunar um hið viðtæka efni.
Enda jiótt ég liafi haldið fram hinum sterku hliðum frumbúskapar, Þa
skal játað, að liann stendur mjög illa að vigi með að fullnægja jieim kröf-
uin, sem menn nú gera alment. Mikilsverð stoð hvarf og undan honuni
með fólksflutningnuin úr sveitunum. Spurningin er nú sú, livort unt •’L
að finna nokkuð, sem bæti upp þetta tap á vinnukrafti og fullnægi kröt
unum að öðru levti. Um jietta er erfltt að spá, þvi að tizkustefnU'
hafa hér einnig sin álirif. Á jirent skal þó benda:
1. Nútima-þekking og nýjar uppfinningar hljóta að hafa sitthvað að bjóð",
sem jafnvel frumbúskapurinn getur bagnýtt, jirátt fvrir litla kaupgetu.
2. Þegar lélegu jarðirnar leggjast i evði, verður stórt verðfall á öllu'"
jörðuin yfirleitt, og það verður ])á liægra að eignast heil landflæmi og rek-1
]>ar skuldiausan frumbúskap, aðallega með sauðfjárrækt.
3. Ný og hagsýn tilhögun iðnbúskaparins, sem siðar verður á minst, •'
að geta lækkað hinn óeðlilega neyzlukostnað i landinu. Og þetta, i saI"
bandi við aukið vinnuleysi i kaupstöðunum, hlj’tur að gera bændum niog
legt að fá aftur vinnukraft fyrir sæmilegt verð. Enda verða stjórnarvöhl'"
að styðja að jiessu.
í*ó að fjárrækt hinna einstöku bænda aukist, ættu þeir samt að ge,‘1
framleitt það mikið af heima-nevzluvörum, að jieir gætu haldið frumbæn'l-1
eðlinu og verið tiltölulega óháðir markaði. Og menningargildi sinu t.'1"
jijóðina lieldur frumbúskapurinn því aðeins, að liann sé sjálfbjarg*
ekki styrkjiegi. Uóndinn er |)vi aðeins bústólpi og bú lians landstólpi,