Eimreiðin - 01.10.1956, Blaðsíða 47

• •
o rneíni
eftir Ara Gíslason.
Ari Gíslason, nú kennari í Fljótshlíð, hefur um nokkurra ára skeið
Itrðazt víðs vegar um land og safnað örnefnum á vegum Þjóðminja-
safnsins. Hann hefur skrifað þessa grein eftir beiðni Eimreiðarinnar.
Ritstj.
1.
Landslag yrði lítils virði, ef það héti ekki neitt. Þannig
fórust orð einu af nútíðarskáldum vorum. Ef til vill hefur
skáldið staðið á hæð og horft yfir land, þar sem liann þekkti
hvern hól og hverja laut, hvern hvamm og hverja hvilft, allar
óæðir og öll hamrabelti, skriður, geira, flár og fles, syllurnar
°g stallana, gangana og þræðingana, gilin og gljúfrin, fossana
°g flúðirnar, lækina og lindirnar, ámar og fljótin, kvíslarnar
°g hólmana, eyrarnar og brotin, pollana og fenin, tjarnirnar
°g stöðuvötnin, kambinn og fjöruna, skerin og hleinarnar,
l'nýflana og boðana, — allt með nafni.
Hvað er örnefni?
Flestir munu þykjast vita það, en samt sem áður skulum
Ver staldra við sem snöggvast. Örnefni þýðir frumnafn, þ. e.
hið upphaflega, og er notað sem safnheiti yfir nöfn þau, sem
feður vorir og forfeður gáfu hinum ýmsu stöðum og kenrti-
leitum á þessu landi, til þess að festa sér staðinn í minni og
geta vísað á liann í hinu daglega lífi. Nöfnin eru ekki gefin
lll þess að láta í ljós snilli sína í sniðugum nafngiftum, heldur
ei þar um að ræða notagildi — eða þá að sérstakt tilefni hefur
gelizt til nafngiftarinnar. En það var miklu sjaldnar, að sér-
slakur atburður orsakaði nafnið heldur en að þörfin krefði
Þess, að það yrði til. Þannig er þetta líka enn í dag.
heir forfeður vorir, sem komu hér að ónumdu og nafnlausu
landi, hófu þegar í stað nafngiftir. Ef vér lesum Landnámu,
sJ<iuni vér víða, hvernig nöfnin eru til komin. Síðan hafa