Eimreiðin - 01.10.1956, Blaðsíða 49

ÖRNEFNI
281
Sú hugsun, að nauðsyn bæri til að safna örnefnum og sögu
þeirra og forða hvoru tveggja frá gleymsku, er ekki gömul
hér á landi, og um söfnunina hefur enn orðið frekar lítið
ágengt, samanborið við stærð verkefnisins. Enn eru stór svæði
á þessu landi, þar sem lítt eða ekki hefur verið unnið að
söfnun örnefna, svo að vitað sé.
F.kki er mér kunnugt, livenær því var fyrst lneyft að safna
hér örnefnum. En fyrir forgöngu Fornleifafélagsins og for-
seta þess, prófessors Matthíasar Þórðarsonar — þá þjóðminja-
varðar — var talsverðu safnað. Félagið er ekki auðugt, og fátt
er um menn, sem vilja sinna slíkri sjálfboðavinnu, ekki sízt
nú, þegar ekkert fæst nema fyrir peninga og dansinn kring-
nm gullkálfinn er ennþá æsilegri og einlægari heldur en nokk-
urn tíma í eyðimörkinni forðum. Á þingi U. M. F. í. 16.—19.
júní 1924 hvatti Ari Guðmundsson, héraðsfulltrúi Borgfirð-
inga (nú verkstjóri í Borgarnesi), til þess, að U. M. F. í. ynni
að söfnun örnefna á íslandi. Nefnd var kosin til þess að athuga
málið, og samþvkkt var á þinginu tillaga frá nefndinni.
,,hingið taldi æskilegt, að ungmennafélögin ynnu að söfn-
un örnefnanna og leitaði aðstoðar Fornleifafélagsins urn það
mál.“ Þannig er skýrt frá afgreiðslu málsins á þinginu.
Ornefnasöfnunina hefur síðan oft og tíðum borið á góma
újá ungmennafélögunum, enda tilvalið verkefni fyrir þau.
Umræðurnar Iiafa borið frekar lítinn árangur, en þó hafa þær
kveikt í einum og einurn manni, knúið einn og einn til að-
gerða. Og nú á seinustu árum hefur Þjóðminjasafnið látið
vinna áfram að örnefnasöfnun, kappkostað, að verkið væri
llnnið sem samfelldast, engu sleppt úr, sem fáanlegt væri,
úeil héruð tekin þannig fyrir, að fátt örnefna yrði þar eftir
°skráð. Allmikið af örnefnum hefur verið prentuð í Árbók
i ornleifalélagsins, og Örnefni í Vestmannaeyjum skráði dr.
pliil. Þorkell Jóhannesson prófessor af mikilli vandvirkni, og
er það allmikil bók.
2.
En hvers vegna allt þetta starf? Hvers vegna er verið að
saina þessum orðum? Mega þau ekki glatast? Hér að fram-
an hefur verið á það minnzt, að þetta eru sögulegar minjar.