Eimreiðin - 01.10.1956, Blaðsíða 88

320
EIMREIÐIN
Minna-Núpi og Matthías Jocliums-
son höfðu til þessa stórvirka rímna-
skálds.
Þorsteinn Magnússon lítur þann-
ig á, að Símon hafi liaft til að bera
mjög mikla skáldgáfu, telur auð-
heyrilega, að hann liafi verið efni
í mikið skáld og listrænt, þó að
uppeldi og aðstæður yllu því, að
hann fengi ekki notið sín. Ég læt
þetta liggja á milli liluta, en hvað
sem því líður er hitt satt og rétt
hjá Þorsteini, að atvikin virðast hafa
mjög rækilega að því stuðlað, að
Símon yrði einmana og lítt ræktur
fulltrúi hrörnandi og að dómi
flestra menntamanna samtíðar
sinnar úreltrar Ijóðlistar og bók-
menntahefðar. Einangrun Símonar
uppi í Austurdal á viðkvæmasta
náms- og mótunarskeiði ævinnar
hefur áreiðanlega ráðið miklu um
örlög hans á vettvangi ljóðlistar-
innar. En Þorsteinn hefur í bók
sinni gert meira en benda okkur
rækilega á þetta og örlagaþrungin
áhrif þess. Hann kynntist Símoni
náið sem barn og unglingur, lærði
að meta hann og tengdist honum
böndum einlægs vinarþels og þakk-
lætis, og hann sannfærir mig og
sjálfsagt fleiri um það, að sú mynd,
sem við, fæddir um síðustu alda-
mót, fengum af Símoni, var af
sjúkum rnanni og hrjáðum, að
Símon manndómsáranna var allur
annar. Fyrir handleiðslu Þorsteins
kynnumst við Símoni sem tilfinn-
ingaríkum, viðkvæmum, hrifnæm-
um, barngóðum, ljúfum, glöðum,
en fljóthuga, skapríkum, sérlegum
og dálítið kærulausum manni, og
við fáum ekki einungis frábæra
staðfestingu á einstæðri hraðkveðni
hans, heldur kynnumst honum
líka sem aðburðaminnugum íróð-
leikssjó, sem hafi haft til að bera
ágæta frásagnargáfu og mjög ríka
frásagnargleði. Þorsteinn kemur
okkur í skilning um, að skapgerð
Símonar og tilfinningalíf hefur ver-
ið þannig, að til þess að náttúrleg
greind hans, fróðleiksíýsnin, frá-
sagnarhæfileikinn og skáldgátan
hefðu notið sín, hefðu aðstæður
lians þurft að vera mjög á annan
veg, skilningur samtíðarinnar meiri,
hugarþelið frá menntamönnunum
annað, lífsbyrinn stórum Ijúfari.
Og í bókarlok skiljum við þannig
við þetta stórvirka og hraðkvæða
alþýðuskáld, þennan einmana hag-
smið bragar á morgni aldar, sem
gerzt hetur stórtækan á breytingar
í íslenzku þjóðlífi en allar aðrar
aldir til samans, að við hugsum til
hans af einlægri hlýju og djúpri
angurværð.
Þorsteinn Magnússon hefur
áreiðanlega ekki ritað þessa bók
til þess að afla sér gengis sem rit-
höfundur, en hún sýnir samt
sem áður, að rithöfundarhæfileika
hefur hann til að bera. Hann á
mikinn orðaforða og segir frá a
sinn sérstæða hátt, liann á ríkt
skap og lieitt hjarta, og hann a
vilja og getu til að mynda sér skoð-
anir og dirfsku til að láta þær í ljós
eins og honum býður við að horfa.
Bókin hefði getað verið fastari í
sniðunum, en ég hefði ekki viljað
vinna til að hún yrði það, ef þa
hefði nokkuð glatazt af sérleikn-
um, hlýjunni og hispursleysinu.
Giiðm. Gislason Hagalin■