Eimreiðin - 01.05.1960, Side 74

162
EIMREIÐIN
að ekki má hann fara niður fyrir
ákveðið lágmark um frágang og
kosti, ef sala hans skal ekki verða
sviksemi, og okur að taka nokk-
urt verð fyrir. Ennfremur er jafn-
frægileg nafnbót og skáldheiti
hefur þótt til þessa með þjóð okk-
ar hættuleg tálbeita framgjörnum
mönnum, sem þá eru ekki því bet-
ur gefnir, nema hún hafi hæfnis-
raunir nokkrar viðurkenndar og
metanlegar venjulegu heilbrigðu
viti, en einmitt þeim er sumum
kastað án þess nokkuð komi í
staðinn, þegar sleppt er ljóðbönd-
um á því skáldmáli, sem þó skip-
ar sér ekki í flokk með leikritum
eða sögum, bókmenntagreinum,
sem líka hafa lögmál og eiga vanda
að leysa engu síður en ljóðin, þótt
hér verði ekki rakið.
Vera kann að vísu, að óvarlegt
sé að synja með öllu fyrir frá-
brigðileik skáldþarfa nútímans,
því enginn veit hvað undir ann-
ars stakki býr, en ekki virðist
vandséð að sú framleiðsla, sem
mest ryðst fram getur ekki heitið
ljóð.
Engum þarf að dyljast, að fyrir-
bæri, sem átt hefur ákveðið heiti
um aldir og er við lýði, svo að
það þarf enn nafns síns með, verð-
ur hvorki rúið heitinu eins og
hrútur reyfi sínu né skyldað til að
fela annarlegar vörur undir nafni
sínu. En svo eru Ijóðin, sem enn
æru lífrænt hugtak í hinni fornu
gerð sinni á sama hátt og bænda-
stéttin, sem heldur er ekki niður-
lögð, öfugt við lögmannsembætt-
ið forna, sem fyrnt er orðið og
hefur líka misst heiti sitt yfir á
annan og nýrri starfa.
Hafi einhver gleymt því, má
þess vel geta, að enn eru til höf-
undar kvæða, menn á öllum aldri,
sem yrkja svo að forfeðrum þeirra
langt í aldir aftur myndi rétt
þykja.
Málbreytingar og umskipti lífs‘
skilyrða frá dögum Braga Bodda-
sonar til Egils Skallagrímssonar og
síðar til Snorra Sturlusonar, jafn-
vel allt fram á daga Laxness,
neyddu ekki þann síðast nefnda
til að rugla bragliðum eða skekkja
stuðla ellegar kasta rími þegar
hann orti síðasta kvæði Kvæðakvers
síns:
Stóð ég við Öxará.
Það virðist í ætt við heimskuna,
að skilja ekki, að eins og verk-
færi eitt til ákveðins starfs ætlað,
oft að mestu úr viði gert, heitir
orf sé það með ákveðnu lagi líku
því, er svo nefndir hlutir hafa
haft, en annað úr líkum efnum
smíðað og til skyldra verka ætlað,
heitir hrífa, sé það svipað í útlh1
og verkunum og þær nöfnur hafa
verið, svo heitir ekki Ijóð neitf
annað en það, sem hefur au
áþekks efnis og svipaðra aflei
inga einnig form Ijóða.
Ég hef því stundum gefið hljú
frá mér og geri enn, þegar
lief staðið getugóða menn að þvl
að misbjóða sínu eigin og alllþ
arra brageyra, og ég hef gert þa
alveg án tillits til þess í hva'a
tilgangi skáldið vann verk slt
svona og án fullvissu um, að e&
hefði sjálfur óbrigðult brage)'1"®'
Mig hefur auk heldur sárlanga