Eimreiðin - 01.05.1960, Page 101

EIMREIÐIN
189
bókum og flest meira að segja kom
við sögu landsins, þá lýsir hann og
óþekktu fólki, almúga, bændum,
heimasætum og vinnufólki, og ein-
hvern veginn stendur það lifandi fyrir
manni — og um leið aldarandinn, sem
þá ríkti. Slíkt er allt af gaman að lesa,
enda hafði ég mikla gleði af því að
þySgja handleiðslu Hollands á vit
fólksins, sem byggði þetta land á fyrri
helmingi 19. aldarinnar.
Jarðfræðilegar frásagnir, lýsing berg-
tegunda, jurta og blóma, fór fyrir ofan
garð og neðan hjá mér, en sögurnar
af fólkinu eru hinar ágætustu. Stephen-
senarnir rísa þarna bráðlifandi, margir
Prestar og bændur. — Og ekki gleymi
eS heimkomu leiðsögumanns þeirra fé-
laga, spjátrungsins Ólafs Loftssonar,
Se® hneygði sig og beygði fyrir fólk-
'nu á bænum þar sem foreldrar hans
'oru — og gerði sig heldrimannlegan
1 öllu fasi.
Aðalgildi þessarar sögu frá 1810
Jlggnr í lýsingu þeirri, sem maður fær
al brag á fólki, heimilum „höfðingja“
almúga. Sú þekking, sem lýsingar
rfollands veita bæta upp í eyður um
Pessa tíma — og það væri synd að segja,
a® myndir —hins unga læknis séu ekki
’fandi. £g vil þakka Almenna bóka-
elaginu fyrir að hafa gefið bókina út.
VSV.
ndr>ði Einarsson: GREINAR UM
^ENN OG LISTIR, Hlaðbúð,
Eý'ykjavík 1959; Hersteinn Pálsson
Jl° til prentunar, inngangur eftir
f'Uðrúnu Indriðadóttur. Prentsmiðj-
air Hólar.
. 1>etta er bæði fróðleg bók og
entmtileg. í henni eru milli 20 og 30
annlýsingar og eftirmæli, öll stutt, en
gnorð. Af öðrum greinum eru tvær
um leiklist og leikhús og aðrar tvær
um myndlist. Meðal lengstu greinanna
eru Norðurreiðin 1849, Fólkorustan á
Clontarf 1041 og Jól í Norðurlandi um
og eftir 1860, allt merkar ritgerðir,
hver á sinn hátt. Eftirminnilegasta
greinin og sú merkilegasta, að mínum
dómi, heitir Orðheldni og er dulræns
efnis, frábærlega vel sögð.
Þó að greinarnar hafi flestar áður
birzt í blöðum, tímaritum og víðar,
munu jrær hafa verið lítt kunnar al-
menningi; því er mikill fengur að fá
þær saman safnaðar á einn stað. Ég
býst við, að fleirum en undirrituðum
fari svo, að jjeir leggi bókina frá sér
að loknum lestri með þakklátum huga
til höfundar, forleggjara og þeirra, sem
önnuðust útgáfuna. En allt þetta virð-
ist vel af hendi leyst. Flestum grein-
unum fylgja myndir, og er bókin hin
snotrasta að öllu útliti.
Þ. G.
Einar Kristjánsson: DIMMIR
HNETTIR, Smásögur, bókaútgáfan
Víðifell, Akureyri. Prentverk Odds.
Björnssonar, 1959.
Smásagnagerð er síst vandaminni en-
hver önnur listgrein. Svo torgætar eru
vel samdar smásögur, að vel má teljast
sloppið, ef ein góð saga er í liverju
safni.
Árið 1952 gaf Einar Kristjánsson út
smásagnasafnið Septemberdaga. Var
bókin samnefnd einni sögunni, þeirri
langbeztu. Fjallar hún um harmsár
vonbrigði lífsins, þegar annir og mis-
tök hamla jrví, að hin gullnu tækifæri
séu gripin, þegar þau gefast, og er af
látlausri snilld með efni farið ...
I Jtessari nýju bók eru 10 sögur. Þær
eru lipurlega skrifaðar og sýna hug-
kvæmni höfundar. En atvik eru víða
um of ýkjukennd og orka Jjví ekki svo-