Tímarit lögfræðinga - 01.10.1953, Síða 42

232
Slcottulœlcningar í íslcnzkuni lögum.
eftir 5. gr. tilskipunar 5. sept. 1794, sbr. 1. eða 3. gr.
tilsk. 24. jan 1838.
F. Lög nr. U/188U-
Meðan konungur fór einn með löggjafarvald Islands,
sat allt í gamla farinu, svo um læknaskipun sem annað.
En janfskjótt sem alþingi fékk löggjafarvald og fjárveit-
inga, varð sú breyting á, að læknishéruð urðu 20 á land-
inu (í stað lengstum 8 áður). En vani manna og þörf til
vitjunar smáskammtalækna og annarra ólærðra lækna
livarf ekki með þessari endurbót. Og alþingi þótti löggjöfin
óheppileg og of hörð í garð þeirra, enda fengust ýmsir
inna mest metnu og áhrifaríkustu manna talsvert við
smáskammtalækningar. Málarekstur á hendur nokkrum
þeirra og selctardómar hlutu að ýta undir breytingar á
refsimælum fyrir skottulækningar svonefndar. Tókst að
fá 5. gr. tilsk. 5. sept. 1794 fellda úr gildi með lögum nr.
4 29. febr. 1884. Samkvæmt þeim skyldi liver sá, sem
hefur um hönd lækningar án löggildingar til læknisstarfa
og verður uppvís að því að hafa gert skaða með lækninga-
tilraunum sínum, sæta allt að 100 króna sektum, enda sé
brot eigi svo vaxið, að þyngri hegning liggi við að lögum,
eða einföldu fangelsi allt að 4 mánuðum, og beita mátti
fangclsi við vatn og brauð, ef brot var ítrekað og mjög
miklar sakir voru. Eru ákvæði þessi um refsihæð að mestu
sniðin eftir dönskum lögum um skottulækningar (kvak-
salveri) frá 3. marz 1854. En það refsiskilyrði, að lækn-
ingatilraunin skuli hafa valdið sJcaöa, er þó alveg nýtt og
auðvitað mjög þýðingarmikið. Að sjálfsögðu hlaut sönn-
unarbyrðin um skaðann af lækningatilraun ólöggilds manns
að hvíla á ákæruvaldinu, eins og um annað, sem varðaði
selct sökunautar. Eftir að lög nr. 4/1884 voru komin til
framkvæmdar, hlaut málssókn á hendur svonefndum
sliottulæknum að verða sjaldgæfari, með því að lækninga-
aðgerðir þeirra voru venjulega refsilausar, nema skaði
’) Dómas. I 382, 398, 453, II. 39.