Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.06.1961, Side 61

Tímarit lögfræðinga - 01.06.1961, Side 61
ættarinnar háttað samkvæmt ákvæðum Grágásar. Eins og af þessu sést, var hún mjög víðtæk, en því víðtækari sem hún var, því fleiri voru hinir framfærsluskyldu, og því meiri líkur voru til þess, að hún bæri árangur. Þrátt fyrir þetta gat komið fvrir, að enginn úr fjölskvldunni eða ættinni gat framfleytt hinum nauðstadda, og þá kom hið opinbera framfæri til skjalanna, fvrst og fremst Iireppanna. Landinu var skipt í hreppa. Orðið hreppur er enn notað um sveitarfélög hér á landi. Uppruni orðsins eða eigin- leg merking þess liefur hingað til ekki verið skýrð á fullnægjandi hátt. í norsku finnst sama orðið — repp — og merkir þar þyrpingu sveitabæja, svo að íslend- ingar hafa sennilega flutt orðið með sér frá Noregi. 1 Sviþjóð þýðir þetta orð hluta af kirkjusókn. í hvorugu þessara landa virðist orðið hafa haft nokkra lagalega þýðingu. Skipting landsins í hreppa var einungis landfræðileg. Hver hreppur náði yfir ákveðið landsvæði og hafði ákveð- in landamörk. Þó var ákveðið, að 20 bændur hið fæsta skyldu vera i hverjum löghreppi. Skipting landsins eftir lireppum stóð ekki i neinu sambandi við aðra skiptingu landsins, svo sem skiptingu í fjórðunga eða goðorð, að svo miklu leyti sem hinar siðastlöldu skiptingar voru landfræðilegar. Hreppur og kirkjusókn þurfti ekki held- ur að fara saman, og flestir hreppar náðu yfir nokkrar sóknir. Ekki er vitað nreð neinni vissu, hversu gömul þessi þjóðfélagsstofnun, hreppurinn, er í íslenzkum rétti. Noldcr- ir fræðimenn hafa verið þeirrar skoðunar, að hrepparnir hafi ekki komið til sögunnar fyrr en eftir kristnitöku, þar eð sú mannúð, er starfsemi hreppanna byggist á, hafi verið óhugsanleg, meðan landslýður var enn heið- inn. Að vísu verður vart við áhrif frá kirkjunni i nokkr- um þessara ákvæða, en það útilokar engan veginn, að hrepparnir eigi rætur sínar að rekja til heiðins tíma. Tímcirit lögfræðinga 107

x

Tímarit lögfræðinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.