Tímarit lögfræðinga - 01.11.1978, Blaðsíða 30

verulega fyrir formlegri jafnstöðu kynjanna í skattalegu tilliti, enda
er það athyglisvert, að næsta áratuginn er þetta mál lítið í sviðsljós-
inu í sölum Alþingis. Málefni þessi hafa aftur komið til umræðu á síð-
ustu árum. Valda því aukin barátta fyrir jafnrétti kynjanna og efa-
semdir um réttmæti 50% reglunnar, sem veitir skattahagræði, er vex
í réttu hlutfalli við tekjur. Deilur um skattlagningu hjóna eru engan
vegin séríslenskt fyrirbrigði. Hvarvetna hefur verið hreyfing á þessum
málum á undanförnum áratugum, og hefur sitt sýnst hverjum um
réttlátustu eða hagkvæmustu lausn þessara mála. Hvai'vetna hefur
þróunin þó orðið sú í grannlöndum okkar, að fylgismenn sérsköttunar
hafa smátt og smátt orðið ofaná. I Danmörku og Svíþjóð eru tekjur
hvors hjóna um sig sérskattaðar að meginstefnu til. Þó gilda í báðum
löndunum sérreglur um tekjur hjóna af eignum. 1 Noregi ríkir enn
samsköttun, en fyrir norska þinginu liggur nú tillága um að taka upp
sérsköttun í svipuðu formi og gildir í Svíþjóð. 1 Finnlandi er einnig
um þessar mundir verið að taka upp sérsköttun hjóna.
Lögin, sem hér eru til umræðu, hafa að geyma ákvæði í 5. og 63. gr.,
sem fela í sér takmarkaða sérsköttun hjóna. Er tekjum hjóna skipt í
þrjá flokka. Tekjur þær, sem um ræðir í A-lið 7. gr., en þar vega launa-
tekjur langþyngst, skulu skattlagðar hjá hvoru hjóna um sig, og frá
þeim dragast þeir frádráttarliðir skv. 30. gr. laganna, sem tengjast
þessum tekjum. Þær tekjur hjóna, sem um ræðir í C-lið 7. gr., en hér
er fyrst og fremst um að ræða tekjur af eignum, skal leggja saman og
telja til tekna hjá því hjóna, sem hærri hefur hreinar launatekjur eða
skyldar tekjur, og frá tekjum þess dragast og frádráttarliðir skv. B-
og E-lið 30. gr. Loks skulu atvinnurekstrai'tekjur skattlagðar hjá því
hjóna, sem stendur fyrir rekstrinum. Hvort hjóna um sig skal síðan
skattlagt eftir sama skattstiga og einhleypingur. Persónuafsláttur
hvors hjóna er hinn sami og persónuafsláttur einhleypings. Sá hluti
persónuafsláttar, sem öðru hjóna nýtist ekki á móti reiknuðum tekju-
skatti eða útsvari, flyst yfir til hins hjóna og dregst frá skatti þess
og síðan útsvari á meðan hann endist. Hvort hjóna um sig á að skila sér-
stöku framtali. Ein aðalröksemdin gegn sérsköttun hjóna hefur ávallt
verið sú, að sérsköttun opnaði hjónum, og þá einkum þeim hjónum, sem
hefðu tekjur af eignum eða atvinnurekstri, leiðir til að millifæra þess-
ar tekjur sín á milli, þannig að sem mest af tekjunum lenti í lægsta
skattstiga. Af þessum sökum hefur hvergi verið lagt út á þá braut í
grannlöndum okkar að skipta tekjum af eignum milli hjóna til skatt-
lagningar eftir því, hvað hvort um sig teldist eiga. Slíkt er heldur ekki
gert með lögum þessum, enda má eflaust segja, að í flestum hjóna-
124