Tímarit lögfræðinga - 01.11.1978, Blaðsíða 42

Berglind Ásgeirsdóttir cand. jur.:
STARFSEMI RANNSÓKNARLÖGREGLU RÍKISINS
Rannsóknarlögregla ríkisins tók til starfa hinn 1. júlí 1977, en þann
dag gengu í gildi lög um embættið, sem eru nr. 108/1976. Lög 107/1976
um breytingu á lögum um meðferð opinberra mála nr. 74 21. ágúst
1974 og lög 109/1976 um breyting á lögum nr. 74/1972 um skipan
dómsvalds í héraði, lögreglustjórn, tollstjóra o. fl. tóku einnig gildi
þann sama dag.
Hlutverk rannsóknarlögreglu ríkisins er samkvæmt 1. mgr. 3. gr.
laga 108/1976 að hafa með höndum lögreglurannsóknir brotamála í
Reykjavík, Kópavogi, Seltjarnarneskaupstað, Garðakaupstað, Hafnar-
firði og Kjósarsýslu, að því leyti sem þær eru ekki í höndum lögreglu-
stj óra þar, samkvæmt ákvæðum þessara laga eða annarra réttarreglna.
1 þessari stuttu grein er ætlunin að veita nokkurt yfirlit yfir starf-
semi embættisins, en þó er óhjákvæmilegt að víkja örlítið að tilurð þess.
Með lögum um rannsóknarlögreglu ríkisins var stigið stórt skref í
þá átt að skilja á milli lögreglustjórnar annars vegar og dómsvalds
hins vegar. Um árabil hefur verið rætt um nauðsyn þess að koma
slíkri skiptingu á.
Árið 1948 var lagt fyrir Alþingi frumvarp, sem þeir Einar Arnórs-
son, Gizur Bergsteinsson og Jónatan Hallvarðsson höfðu samið um
meðferð opinberra mála. I frumvarpinu var gert ráð fyrir embætti
rannsóknarstjóra, sem lúta skyldi saksóknara. Hann átti að hafa skrif-
stofu í Reykjavík, stýra rannsóknum þar og fara með stjórn lögreglu-
manna, sem ætlað var að rannsaka brot, að því er þau störf varðaði.
Rannsóknarstjórinn átti einnig að stjórna rannsóknum hvarvetna
annars staðar á landinu, er saksókn^n teldi þess þörf. Frumvarpið
dagaði uppi á Alþingi, og sama sagan varð árið eftir, er það var lagt
fram á ný. Var talið, að þetta myndi verða of kostnaðarsamt.
136