Tímarit lögfræðinga - 01.11.1978, Page 39

viðurkennast, að fasteignamatið er ekki jafn traustur grundvöllur við
mat á verðmæti eigna og vera þyrfti, en um aðra viðmiðun er vart að
ræða í þessu sambandi.
Sérreglur gilda um hagnað af sölu íbúðarhúsnæðis innan vissra
stærðarmarka, sem er í eigu einstaklinga. Söluhagnaður af slíku hús-
næði er alltaf skattfrjáls eftir 5 ára eignarhaldstíma. Eigi sala sér stað
innan þeirra tímamarka, má nota söluhagnaðinn til lækkunar á stofn-
verði annars íbúðarhúsnæðis, sem keypt er eða byggt í stað hins selda.
Skiptir þá hvorki máli, hvort hið selda íbúðarhúsnæði var íbúðarhæft,
er sala fór fram, né hvort hið keypta húsnæði er stærra en hið selda
var, en hvort tveggja var skilyrði fyrir skattfrelsi söluhagnaðar af
íbúðarhúsnæði skv. eldri lögum. Ef menn gefast upp á byggingu of
stórs íbúðarhúsnæðis og kaupa sér annað minna í staðinn, ættu þeir
því að sleppa við skattlagningu söluhagnaðar skv. nýju lögunum, en
slíkur hagnaður var skattskyldur skv. ákvæðum eldri laga.
Lögin hafa að geyma fjölmargar aðrar breytingar á skattlagningu
atvinnurekstrar en þær sem felast í breyttum reglum um söluhagnað
og fyrningar. Meðal þeirra má nefna ákvæðið um, að skylt sé að nota
varasjóð til að mæta yfirfæranlegu rekstrartapi, og lögboðið er að
mæta skuli tapi, áður en fé er lagt í varasjóð. Þá verður heimilt að
flytja rekstrartöp milli ára án tímatakmörkunar, og nýtt ákvæði er í
lögunum um heimild til sérstakrar 5% niðurfærslu á útistandandi við-
skiptaskuldum. 1 9. gr. laganna sbr. ákvæði til bráðabirgða II er opnuð
mjög áhrifamikil heimild til útgáfu jöfnunai'hlutabréfa, sem miðast
mega við raunverulégt verðmæti hreinnar eignar hlutafélags í árslok
1978. Eftir það er útgáfa jöfnunarhlutabréfa bundin almennum verð-
hækkunum, eins og verið hefur. Hliðstæð heimild við þessa var veitt á
árunum 1971 og 1972. Þessi heimild er þó frábrugðin hinni fyrri að
því leyti, að ekki er áskilið, að útgáfa jöfnunarhlutabréfanna fari fram
innan tiltekinna tímamarka, eins og gert var með lögum nr. 68/1971.
Eignarskattur.
Allnokkrar breytingar eru gerðar á eignarskattlágningu. Einna mest
áhrif mun hækkað matsverð lausafjár hafa, en það skal talið fram til
eignarskatts á endurmetnu stofnverði. Eignarskattstofni hjóna skal
skipt að jöfnu milli þeirra, og hvoru um sig er reiknaður skattur af
hálfum stofninum. Við útreikning skatts hjá hvoru hjóna gildir sami
skattstigi og hjá einhleypingi. Með þessu verður tvöfalt hærri eign
skattfrjáls hjá hjónum samanlagt en hjá einhleypingi, en hingað til
hefur skattfrjáls eign hjóna einungis verið 50% hærri en skattfrjáls
133