Tímarit lögfræðinga - 01.11.1978, Page 63

gjöfinni lækkað um 56,7% og á árunum 1976—1977 um 37%. Ástæðan
fyrir þessari fækkun ákærðra manna er nær eingöngu sú, að með lögum
nr. 54, 1976 um breyting á umferðarlögum nr. 40, 1968 gefst heimild til að
Ijúka fleiri málum út af ölvun við akstur bifreiðar með dómsátt en áður.
Hins vegar hefur á sama tíma tala ákærðra manna fyrir brot á hinum al-
mennu hegningarlögum stórhækkað eða árið 1975 um 60,6%, árið 1976 um
24,7% og 1977 um 23,18%. Á fjögurra ára tímabilinu 1974—1977 hefur ákærð-
um mönnum fyrir hegningarlagabrot fjölgað hvorki meira né minna en úr
277 í 728 eða um 162,8%.
Þá hafa orðið verulegar breytingar á tegundum þeirra afbrota, sem ákæru
sæta, þar sem mjög hefur fjölgað ákærum fyrir mörg hin alvarlegustu hegn-
ingarlagabrot. Ber fyrst og fremst að nefna manndráp, alvarlegar líkams-
árásir og kynferðisbrot en einnig allskonar auðgunarbrot, sem mjög oft eru
framin með fölsun skjala, einkum tékka.
Breytingar þær, sem hafa orðið á ákæruefni árið 1977 frá árinu 1967 eru
í mörgu athyglisverðar og má benda á eftirfarandi:
1. Auðgunarbrotum hefur fjölgað — meðal annars fjárdráttarbrotum og
umboðssvikum manna í opinberri þjónustu.
2. Tala ákærðra manna fyrir stórfelld fíkniefnabrot samkvæmt almennum
hegningarlögum hefur hækkað úr 1 í 5. Hér ber þess þó að geta að flest
þessara brota eru framin á árunum 1975 og 1976.
3. Tala ákærðra manna fyrir likamsmeiðingar hefur hækkað úr 19 í 79. Af
þessum 79 mönnum voru 20 ákærðir fyrir líkamsmeiðingar samkvæmt 218.
gr. hegningarlaganna.
4. Tala ákærðra manna fyrir kynferðisbrot hefur hækkað úr 2 í 19. Af þess-
um 19 mönnum voru 8 ákærðir fyrir nauðgun og 2 fyrir tilraun til nauðgunar.
5. Á árinu 1977 voru 7 menn ákærðir fyrir að valda eldsvoða af ásetningi
en enginn á næstu þremur árum á undan.
V) Manndráp á íslandi.
í framangreindu ákæruyfirliti hlýtur að vekja sérstaka athygli og umhugsun
fjölgun ákærðra manna fyrir manndráp af ásetningi, þ.e. tölurnar 1 árið 1974,
2 árið 1975, 9 árið 1976 og 8 árið 1977.
Manndrép hafa verið mjög fátíð hér á landi þar til á hinum allra seinustu
érum. En hve tíð hafa þau verið?
í grein dr. med. Ólafs Bjarnasonar og J. P. Hart Hansen um „Homcide in
lceland 1946—1970“ í ritinu Forensic Science, 4 (1974) bls. 107—117 er talið
að á þessu 25 ára tímabili hafi verið framin 21 „criminal homicides" hér á
landi. Þá eru taldar með 5 líkamsárásir, sem leiddu til dauða manns.
Ég hefi tekið saman yfirlit yfir manndráp á 'lslandi s.l. 100 ár framin af
ásetningi svo og ákærur fyrir slík brot. Heimildir eru lögregluskýrslur, ákærur
og dómar. Tekið skal skýrt fram að verið getur að skráin sé ekki tæmandi,
einkum á fyrra helmingi tímabilsins, en frekari heimildir voru mér ekki til-
tækar. Yfirlitið er þannig:
157