Tímarit lögfræðinga - 01.12.1990, Page 28

4. HEIMFÆRSLA FORRITA, KERFISLÝSINGA OG FYLGIGAGNA
UNDIR ÁKVEÐNA TEGUND HUGVERKA
I 2. mgr. 1. gr. höfundalaga 73/1972 eru talin upp hugverk sem vernduð eru
samkvæmt lögunum, en upptalningin er ekki tæmandi.
Heimfærsla hugbúnaðar undir tiltekna tegund hugverka getur skipt máli. Ber
fyrst að nefna að takmarkanir á þeim réttindum höfundar, sem í höfundarétti
felast, eru mismunandi eftir því um hvers konar verk er að ræða. í öðru tilliti
getur þessi heimfærsla skipt máli. í Bernarsáttmálanum frá 1886 til verndar
bókmenntum og listaverkum'1' kemur fram almenn krafa um 50 ár frá dauða
höfundar sem lágmarksgildistíma höfundaréttar, en unnt er að víkja frá þessari
reglu varðandi tiltekin verk. Teljist hugbúnaður til bókmenntaverka, hafa ríkin
sem eru aðilar að Bernarsáttmálanum skuldbundið sig til að veita hugbúnaði,
sem þegnar annarra aðildarríkja eiga réttindi yfir, vernd í 50 ár frá dauða
höfundar.
Lög flestra ríkja sem hafa breytt höfundaréttarlöggjöf sinni með tilliti til
hugbúnaðar vernda tölvuforrit sem bókmenntaverk. I frönsku lögunum eru
forrit þó ekki talin til neins hóps af hefðbundnum verkum heldur er litið á þau
sem sérstaka tegund verka. í 1. gr. frumvarps að tilskipun Evrópubandalagsins
um vernd tölvuforrita er mælt fyrir um að forrit skuli vernduð sem bókmennta-
verk:1’ Norrænu höfundaréttarnefndirnar hafa einnig lagt til að forrit verði felld
undir reglur laganna um bókmenntaverk:1 Var það gert með breytingu á dönsku
höfundalögunum vorið 1989. Sænsku lögin eru óljós hvað þetta atriði varðar
eftir samsvarandi breytingu á þeim árið 1989. Orðalag 1. gr. þeirra er nú annað
en sænska höfundaréttarnefndin gerði ráð fyrir í skýrslu sinni en m.a. með
hliðsjón af 23. gr. laganna verður að telja ólíklegt að ætlast hafi verið til að forrit
séu sérstök tegund verka.
Ekki er eins augljóst til hvaða tegundar verka kerfislýsingar teljast. í
Þýskalandi er álitið að kerfislýsingar geti fallið undir þann flokk verka sem þar er
nefndur vísinda- eða tæknilegar lýsingarv Athyglisvert er að í frumvarpi að
tilskipun Evrópubandalagsins um vernd tölvuforrita eru kerfislýsingar taldar
hluti forritsins að því tilskildu að forrit hafi verið samið eftir þeim eða að unnt sé
að gera það. Ekki er fjallað sérstaklega um hvað felist í vernd þeirraf’ í skýrslu
sænsku höfundaréttarnefndarinnar eru kerfislýsingar taldar njóta verndar sem
19. Aðildarríki sáttmálans, u.þ.b. 80 talsins, þ.á.m. ísland, skuldbinda sig til að veita höfundum
annarra aðildarríkja lágmarksvernd þá sem sáttmálinn mælir fyrir um og ennfremur til að veita
höfundum annarra aðildarríkja ekki lakari vernd en eigin höfundum.
20. Official Journal of the EC, bls. 13.
21. NOU 1986:18, bls. 28. SOU 1985:51, bls. 89. Kommittébetánkande 1987:8, bls. 168.
22. Moritz og Tybusseck, bls. 25.
23. Official Journal of the EC, bls. 9 og 5.
154