Tímarit lögfræðinga - 01.12.1990, Blaðsíða 20

3.5 Fjármögnun kerfísins, bótaákvæði, endurkröfuréttur o.fl.
Samkvæmt 3. gr. laga nr. 74/1989 skal ákveða árlega í fjárlögum framlag til að
standa straum af kostnaði við sjúklingatryggingu. Iðgjöld greiðast því ekki og
eigi er gert ráð fyrir neinni flokkun áhættu. Tryggingin á að því leyti ekkert
sameiginlegt með vátryggingum, sem fjármagnaðar eru með framlögum, sem
fara eftir áhættu vátryggjanda.
Um sjúklingatryggingu eru engin sérákvæði í lögunum önnur en 1. gr., sem
áður var rakin. Þess vegna gilda þau ákvæði slysatryggingarkafla ATL, er fyrir
voru við lagabreytinguna, um sjúklingatrygginguna eftir því, sem við getur áttl'
Hér er einkum um að ræða bótaákvæði kaflans. Um það hvers kyns tjón fáist
bætt, fjárhæð bóta til sjúklinga o.s.frv. fer samkvæmt þessu eftir sömu reglum og
gilda um aðra hópa manna, sem slysatrygging ATL tekur til. Eru bætur því ekki
ákveðnar eftir reglum skaðabótaréttar, eins og gerist í sjúklingatryggingum
annars staðar á Norðurlöndum.
Almennar reglur ATL taka að sjálfsögðu til sjúklingatryggingar eftir því, sem
við á, sbr. einkum VI. kafla laganna. Hér skulu aðeins nefndar reglur 59. gr.
ATL, sem veita almannatryggingum endurkröfurétt á hendur þeim, sem ber
skaðabótaábyrgð á slysi. Ólíklegt er, að oft reyni á þessar endurkröfureglur,
vegna þess að í flestum tilvikum myndi hinn skaðabótaskyldi vera stofnun í eigu
hins opinbera eða starfsmaður hennar. Helst myndi koma til álita að endur-
krefja aðila utan hins opinbera kerfis, t.d. sjúkrahús í eigu einkaaðila eða
seljanda lyfs eða lækningatækis, sem skaðabótaskyldur er vegna heilsutjóns
sjúklings.
4. LOKAORÐ
Hér að framan var lýst í aðalatriðum rétti þeim, sem sjúklingar eiga
samkvæmt slysatryggingarkafla ATL eftir að honum var breytt með lögunr nr.
74/1989. Einnig var bent á ýmis túlkunarvandkvæði og annmarka á hinurn nýju
reglum. Akvæði laganna eru langt frá því að vera nógu ítarleg og auk þess ná
reglurnar alls ekki þeim tilgangi, sem löggjafinn virðist hafa stefnt að með
lagasetningunni. Virðist því vera ástæða til að endurskoða lögin.
Reglur íslensku sjúklingatryggingarinnar veita tjónþola almennt minni bætur
en hann myndi fá, ef hann ætti bótakröfu eftir reglum skaðabótaréttar. Eru þær
einnig að því leyti ófullkomnari en bótaúrræðin, sem lýst er í 2. kafla.
í þessari stuttu grein er ekki kostur að fjalla um rök með og móti því að taka
upp sérstaka sjúklingatryggingu. Tafir vegna rannsókna á orsökum tjóns eru ein
meginástæða gagnrýni á meðferð skaðabótamála gegn læknum. Sjúklingatrygg-
11. Ein breyting var gerð á almennum bótaákvæðum IV. kafla ATL með lögum nr. 74/1989. Hún er
sú, að lágmark varanlegrar örorku, sem bætur greiðast fyrir, er lækkað úr 15% í 10%, sbr. 2. gr.
laganna.
146