Tímarit lögfræðinga - 01.12.1990, Side 17

skilningi taka slysatryggingar aðeins til skyndilegs utanaðkomandi atburðar, er
veldur meiðslum á líkama þess, sem tryggður er, og gerist án vilja hans. Auk
slysa í þessari merkingu tekur slysatrygging IV. kafla ATL til sjúkdóma, er stafa
af skaðlegum áhrifum efna, geislaorku eða öðru hliðstæðu, sem ríkjandi eru í
hæsta lagi fáeina daga, sbr. 4. mgr. 27. gr. ATL.
Ljóst virðist af greinargerð með nefndu lagafrumvarpi, að til þess hefur verið
ætlast, að sjúklingatrygging nái til fleiri tjónstilvika en þeirra, sem rakin verða til
slyss í merkingu slysatryggingaréttar eða IV. kafla ATL. Sjúklingatrygging nær
ekki tilgangi sínum, ef hún tekur aðeins til tjóns, sem rakið verður til skyndilegs
utanaðkomandi atburðar, sem veldur meiðslum á líkama.
Skilyrði greiðsluskyldu samkvæmt lögunum er, að orsök slyss sé lœknisaðgerð
eða mistök starfsfólks á nánar tilteknum sjúkrastofnunum. Margs konar heilsu-
tjón getur hlotist af þessum orsökum, án þess að verða rakið til slyss. Dæmi: (1)
Sýklar, sem fyrir eru í líkama sjúklings, valda sýkingu í kjölfar skurðaðgerðar.
(2) Sjúklingur hlýtur varanlega örorku, sem komast hefði mátt hjá, ef einkenni
hefðu sést við sjúkdómsgreiningu. Ástæða þess að sjúkdómur greindist ekki var
sú, að niðurstaða rannsóknar, sem fékkst með tækjum, var röng. Lækni eða
öðrum starfsmönnum verður þó ekki kennt um hvernig fór.
Samkvæmt reglum hinna nýju norrænu bótakerfa skal greiða bætur fyrir
heilsutjón eins og það, sem nefnt er í dæmum þessum. Auk þess er almenna
reglan sú, að norrænu kerfin greiða bætur vegna mistaka, sem valda sjúklingum
tjóni, án tillits til þess, hvort tjónsatvik telst slys í áðurgreindri merkingu.
Bótasvið íslensku laganna er því að þessu leyti mun þrengra en norrænu
bótaúrræðanna.
í íslensku lögunum eru engin sérstök ákvæði, senr takmarka bótarétt vegna
tjóns, sem er óhjákvæmileg afleiðing nauðsynlegrar læknisaðgerðar eða
sjúkdóms þess, er tjónþoli leitaði lækningar við. Eðlilegt virðist að skýra lögin
svo, að bótaréttur nái ekki til slíkra afleiðinga. Nauðsynlegt hefði þó verið að
kveða skýrt á um þetta, nr.a. vegna þess að erfið álitaefni geta komið upp. þegar
heilsutjón verður bæði rakið til fyrra ástands sjúklings og læknisaðgerðarinnar
sjálfrar. Hér má einnig geta þess, að í undantekningartilvikum má telja eðlilegt
að greiða bætur vegna heilsutjóns, sem ekki er unnt að komast hjá, t.d. tjóns af
rannsókn, sem gerð er til að greina sjúkdóm, og skaðlegar afleiðingar rannsókn-
arinnar reynast óeðlilega miklar, þegar litið er til tilefnis rannsóknarinnar og
heilsufars sjúklings fyrir meðferð. Norrænu sjúklingatryggingarnar greiða bætur
vegna síðastnefndra tilvika, enda þótt tjón verði ekki rakið til mistaka eða
annarra atvika, sem varða bótaskyldu eftir skaðabótareglum.
Ekki leikur neinn vafi á því hvernig skýra ber það skilyrði íslensku laganna, að
heilsutjón hafi orðið vegna mistaka starfsfólks. Hins vegar er skilyrðið um, að
tjón hafi orðið vegna lœknisaðgerða öllu óákveðnara. Með hliðsjón af tilgangi
143