Tímarit lögfræðinga - 01.12.1990, Side 29

bókmenntaverk. Þar er einnig tekið fram að vernd teikninga nái því aðeins til
þess að forrit sé samið eftir þeim ef þær eru það nákvæmar að þær feli í sér form
forritsins?
Til að varpa betra ljósi á eðli kerfislýsinga er rétt að líta á aðrar teikningar sem
geta notið verndar skv. höfundalögum. Skv. 2. mgr. 1. gr. höfundalaga 73/1972
nýtur byggingalist höfundaréttarverndar. Arkitektateikningar eru birtingar-
form byggingarverks rétt eins og byggingin sem slík. Slíkar teikningar njóta þá
verndar gegn eftirgerð og gegn því að bygging sé reist eftir þeim, rétt eins og
byggingin sjálf nýtur slíkrar verndar. Hæstiréttur hefur talið að teikningar
byggingatæknifræðings af einingahúsum úr steinsteypu nytu verndar skv. 2.
mgr. 1. gr. höfl? Ýmsar aðrar teikningar, t.d. teikningar af vélum, njóta hins
vegar verndar skv. 3. mgr. 1. gr. höfl. ogsamsvarandi ákvæðum í höfundalögum
hinna Norðurlandanna. Talið hefur verið að vernd slíkra teikninga nái ekki til
þess að hindra uppfærslu eftir teikningunum, enda er sú framleiðsla ekki verk í
skilningi höfundalaga á sama hátt og byggingalist.
Ef kerfislýsingar eru það ítarlegar að vandalaust er að rita forrit eftir þeim
hljóta sömu sjónarmið að eiga við um þær og um arkitektateikningar, þær eru þá
birtingarform forritsins sjálfs. Þær myndu þá vera verndaðar sem bókmennta-
verk á sama hátt og forritið sjálft, þar á meðal gegn því að aðrir riti forrit eftir
þeim. Ef lýsingarnar eru ekki það ítarlegar eða fullunnar að unnt sé að rita forrit
eftir þeim er ekki hægt að telja þær birtingarform forritsins sjálfs. Þær eru þá
einungis birtingarform þeirrar sköpunar sem þegar hefur farið fram og einungis
verndaðar gegn eftirgerð eins og aðrar teikningar skv. 3. mgr. 1. gr. höfl.
Handbækur með leiðbeiningum um notkun og viðhald hugbúnaðar geta án
vafa notið verndar sem bókmenntaverk.
5. SKILYRÐI OG TAKMÖRK HÖFUNDARÉTTARVERNDAR AÐ
HUGBÚNAÐI
5.1 Almennt um skilyrðið um sjálfstæða andlega sköpun
Andlag verndar samkvæmt höfundalögum 73/1972 eru bókmenntaverk og
Iistaverk, sjá 1. mgr. 1. gr. í 1. mgr. 2. gr. eru hugverk nefnd sem samheiti
verndaðra verka. í höfundalögum hinna Norðurlandaþjóðanna er á sama hátt
talað um „ándsverk“ (norsku höfundalögin) og „værk“ eða „verk" (dönsku,
sænsku og finnsku höfundalögin). Þýsku höfundalögin nefna „persönliche
geistige Schöpfung“ og þau bandarísku „original work of authorship“. Frekari
24. SOU 1985:51, bls. 91.
25. HRD 1985 528.
26. Koktvedgaard, Lærebog..., bls. 59 og 104- 105 og Bergström, bls. 66-67.
155