Tímarit lögfræðinga - 01.11.1996, Qupperneq 69

umsögn stjómar Lögmannafélags íslands, þar sem fram kom, að ekki væri
kunnugt um, að lögmenn hafi verið krafðir um skriflegt umboð við uppgjör
tjónsbóta hjá tryggingarfélögum, og að óæskilegt væri að áliti stjórnarinnar, að
litið yrði svo á, að ekki væri hægt að gera kröfur upp við lögmenn, án þess að
framvísað væri skriflegu umboði, enda taldi stjómin og, að lögmaður hefði
stöðuumboð til slíks uppgjörs utan réttar, sbr. 4. gr. MFL. Héraðsdómari vísaði
í niðurstöðu sinni til þess, að samkvæmt síðastnefndu ákvæði hafi lögmaður
stöðuumboð til aðgerða í þágu umbjóðanda síns fyrir rétti, en umboðið sé
takmarkað við þann vettvang. Var ekki fallist á, að stöðuumboð samkvæmt
þessu ákvæði næði til utanréttaraðgerða. Vegna þess, og þar sem ekki var talið
að 2. mgr. 10. gr. SML tæki til þessa tilviks, var R talinn óbundinn af aðgerðum
J. Var S dæmdur til greiðslu bóta, að teknu tilliti til eigin sakar R á tjóninu, og
staðfesti Hæstiréttur þessa niðurstöðu í dómi sínum.
Með sama hætti er við það miðað, að málflutningumboð taki ekki til þess að
krefjast greiðslu á dæmdri fjárhæð, og ekki til þess að krefjast aðfarar til að
fullnægja skyldu samkvæmt dóminum.70 Slíkt umboð verður umbjóðandi að
veita sérstaklega, en eftir atvikum fer til hvaða aðgerða það nær. Sama virðist
einnig gilda í dönskum rétti, en í því efni er höfð hliðsjón af KU 1877, þar sem
tillaga um slíka reglu var gerð.71
UfR. 1913 271
Forsaga málsins var sú, að B höfðaði mál á hendur C til greiðslu skuldar. B
hafði falið lögmanninum A að koma fram fyrir sína hönd, en lögmaðurinn fól
hins vegar lögmanninum G að mæta fyrir dómi af sinni hálfu. G sótti því þing
fyrir hönd B og var C dæmd til greiðslu umkrafinnar skuldar. C greiddi hina
dæmdu fjáræð til G, sem kvittaði fyrir móttöku greiðslunnar. G skilaði síðar
greiðslunni til A að frádreginni þóknun sinni. Lögmaðurinn A stóð hins vegar
ekki skil á greiðslunni til umbjóðanda síns. B höfðaði þá aftur mál á hendur C
og var hún enn dæmd til greiðslu skuldarinnar. Því næst krafðist B fjárnáms til
fullnustu dóminum, en C mótmælti því að fjámámið færi fram, þar sem hún
hefði þegar greitt skuldina. Dæmt var að C hefði ekki mátt líta svo á, að í
málflutningsumboði G hafi falist heimild til að veita greiðslu samkvæmt
dóminum viðtöku og var því talið að mótmæli C stæðu því ekki í vegi, að
fjárnámið færi fram. Því má bæta við, að með dómi í UfR. 1916 3 var G gert
að greiða C skaðabætur vegna þess tjóns sem hún hafði orðið fyrir við að hafa
þurft að tvígreiða kröfu B.
í norskum og sænskum réttarfarslögum er hins vegar tiltekið sérstaklega, að
það falli innan almenns málflutningsumboðs að krefjast fullnustu samkvæmt
70 Einar Amórsson og Theodór B. Líndal: Réttarfar I. hefti, bls. 111 og Þór Vilhjálmsson:
Réttarfar II., bls. 45.
71 Til dæmis Munch-Pedersen: Den danske Retspleje II., bls. 69 og Hurwitz: Tvistemál,
bls. 106.
219