Tímarit lögfræðinga - 01.11.1996, Page 73

það, hver áhrif þess eru. Talið er, að ákvæði 1. mgr. 4. gr. MFL um löglíkur fyrir
málflutningsumboði lögmanna, gildi ekki um þessa aðstöðu, og verður því
lögmaður, sem hefur fengið víðtækari heimildir en felast í almennu mál-
flutningsumboði, að sanna umboð sitt, ef það er dregið í efa.87
3.4 Heimild lögmanns til að fela öðrum aðgerðir í skjóli umboðs síns
Stöðuumboð lögmanns er persónulegt.88 Honum ber því almennt að vinna
sjálfur þau málflutningsstörf, sem honum eru falin.89 Skylda þessi er þó
mismunandi eftir því, hvort héraðsdóms- eða hæstaréttarlögmaður á í hlut. Um
héraðsdómslögmenn gildir regla 2. mgr. 18. gr. MFL, en þar segir, að sé mál
flutt munnlega, beri lögmanninum að gera það sjálfur. Skyldan er hins vegar
víðtækari, ef hæstaréttarlögmaður á í hlut, en samkvæmt 2. mgr. 12. gr. MFL er
honum skylt að inna sjálfur af hendi þau störf fyrir dómi, sem aðili hefur falið
honum. Samkvæmt þessu er meginreglan sú, að lögmanni, sem fengið hefur
umboð til að flytja mál fyrir dómi, er óheimilt að fela öðrum tiltekna
hagsmunagæslu fyrir skjólstæðing sinn. í MFL eru hins vegar gerðar tvær
undantekningar frá þeirri reglu. í fyrsta lagi er hæstaréttarlögmanni heimilt, ef
nauðsyn krefur, að fela öðrum hæstaréttarlögmanni að annast störf þau, sem
aðili hefur falið honum, sbr. 2. mgr. 12. gr. MFL. Með sömu skilmálum er
héraðsdómslögmanni heimilt að fela öðrum héraðsdóms- eða hæstaréttar-
lögmanni að annast flutning munnlega flutts máls, sbr. 3. mgr. 18. gr. MFL. Af
síðastnefndu ákvæði virðist mega ráða, að héraðsdómslögmönnum sé að öðru
leyti heimilt að láta aðra annast hagsmuni skjólstæðinga sinna. Hæsta-
réttarlögmönnum er hins vegar almennt skylt að inna sjálfir öll störf af hendi
fyrir dómi, sbr. 2. mgr. 12. gr., en ekki er sérstaklega tekið fram, hvort með því
sé átt við Hæstarétt eða dómstóla almennt. Regla þessi kom fyrst fram í lögum
nr. 22/1919 um Hæstarétt og var tekin óbreytt upp í MFL. Með það í huga má
telja víst, að 2. mgr. 12. gr. taki aðeins til skyldu hæstaréttarlögmanna, þegar
mál er flutt fyrir Hæstarétti, en einnig til héraðsdómslögmanna, þegar þeir
samkvæmt undantekningarreglu 2. mgr. 9. gr. MFL flytja mál fyrir Hæstarétti.
Þá má einnig ganga út frá því, að 3. mgr. 18. gr. taki til hæstaréttarlögmanna við
flutning máls fyrir héraði, enda mundi annað leiða til óeðlilegs munar á
heimildum hvors um sig, til þess að fela öðrum aðgerðir í skjóli umboðs síns.
Þannig væri héraðsdómslögmanni eða hæstaréttarlögmanni til að mynda heim-
ilt að fela öðrum lögmanni að mæta fyrir hönd skjólstæðings síns við
þingfestingu máls í héraði. Hér ber þó að hafa í huga ákvæði 2. mgr. 10. gr.
siðareglna Lögmannafélags íslands, en þar segir, að lögmaður skuli leita
87 Markús Sigurbjörnsson: Einkamálaréttarfar, bls. 127.
88 Gomard: Civilprocessen, bls. 247. I athugasemd við 18. gr. MFL segir, að rétt virðist að
leggja áherslu á, að samband aðila og málflytjanda sé persónulegt og reist á gagnkvæmu
trausti, sbr. Alþingistíðindi 1941 A, bls. 93.
89 Einar Amórsson og Theodór B. Líndal: Réttarfar I. hefti, bls. 112.
223