Tímarit lögfræðinga - 01.09.2000, Blaðsíða 22

athugasemda með henni og eignatengsla I.G. ehf. og S að eini sýnilegi tilgangurinn
með viðskiptunum hefði verið að færa tekjur frá því fyrirtæki sem greiða hefði þurft
skatt af þeim til félags sem gat nýtt yfirfæranlegan tapsfrádrátt. Dómurinn staðfesti
því skattahækkun skattyfirvalda ásamt álagsbeitingu á skattstofn.
Málið fjallar um tekjuyfirfærslu í tengslum við skiptingu rekstrarþátta milli
tengdra lögaðila. Tekjuyfirfærslan frá I.G. ehf. til S er framkvæmd með því að
beita ríflegri álagningu. Ekki lá annað fyrir í málinu en að kaup eigenda I.G.
ehf. á S hefðu raunverulega farið fram og sömuleiðis þau viðskipti milli félag-
anna er lýst var. Það skiptir því augljóslega öllu máli hvort álagningin fengi
staðist samkvæmt armslengdarreglu 1. mgr. 58. gr. í stað þess að fara þá leið
vísar dómurinn til þess að eini sýnilegi tilgangurinn með viðskiptunum hafi
verið að færa tekjur frá fyrirtæki sem átti að greiða skatt til félags sem var með
skattalegt tap sem það gat nýtt á móti tekjum. Úrskurðinum var ekki skotið til
Hæstaréttar sem hefði verið heppilegt, þar sem um var að ræða grundvallarreglu
í skattaframkvæmd.
I úrskurði yskn. nr. 340/1996 og fleiri úrskurðum nefndarinnar upp frá því
eru svipuð sjónarmið á ferðinni þar sem vísað er til athugasemda með 15. gr.
frv. til laga nr. 30/1971.26 I þessum tilvikum lítur nefndin fram hjá þeirri
armslengdarreglu sem 1. mgr. 58. greinar hefur að geyma og virðist ganga út
frá því að 58. gr. tskl. feli í sér einhvers konar sniðgöngureglu.
Með lögum nr. 97/1988, 7. gr., var þrengdur réttur félaga til þess að yfirfæra
skattalegt tap milli félaga við sameiningu, m.a. með kröfum um að það félag
sem héldi áfram stundaði skyldan rekstur eða héldi áfram svipuðum rekstri eða
starfsemi og það félag sem slitið var. í framhaldi af því virðist hafa orðið
nokkuð algengara að skattaðilar keyptu tapsfyrirtæki og breyttu síðan tilgangi
rekstrarins og rekstrinum til þess að nýta skattalegt tap frá fyrri árum.27 Skatt-
yfirvöld reyndu að spoma við þessu en án árangurs, sbr. eftirfarandi úrskurði.
I yskn. nr. 1346/1994 höfðu þrír endurskoðendur keypt félag sem hafði haft með
höndum rekstur bakarís með umtalsverðu tapi. Breyttu þeir samþykktum félagsins
og hófu í framhaldi af því rekstur endurskoðunarskrifstofu. Á skattframtali 1991 gátu
þeir með þessu móti lækkað skattskyldar tekjur um 11,5 milljónir króna. Skattstjóri
synjaði um tapsfrádráttinn á þeim grundvelli að um nýtt félag hefði í raun verið að
ræða. Yskn. felldi ákvörðun skattstjóra úr gildi með vísan til þess að skattstjóri hefði
ekki byggt á lögmætum sjónarmiðum. M.a. nefnir nefndin að ekki hafi verið byggt á
skattasniðgöngusjónarmiðum við leiðréttingu skattstjóra.
I yskn. nr. 1349/1994 var um að ræða kaup á sameignarfélagi sem stundaði útgerð.
Eftir kaupin var nafni félagsins breytt í bókhaldsþjónustu og skyldan rekstur og var
tap félagsins af útgerð síðan nýtt á móti tekjum af hinni nýju starfsemi. Skattstjóri
26 Sjá Kristján Gunnar Valdimarsson: Tímarit lögfræðinga. 3. hefti 1999, bls. 247-249, (t.d. úrsk
nr. 461/1998 og 101/1999).
27 Sbr. Ásmundur G. Vilhjálmsson: Skattaréttur 3. 1995, bls. 769-770.
90