Tímarit lögfræðinga - 01.09.2000, Síða 35

ekki unnt skal eftir því sem mögulegt er gera leiðréttingar til þess að fjarlægja
það sem frábrugðið er. Sé slíkt ekki mögulegt er ekki hægt að nota aðferðina.
Reyndar gildir það um allar aðferðimar að sé ekki unnt að gera aðstæður
sambærilegar, með mögulegum leiðréttingum þar sem það er unnt, verða að-
ferðimar ekki notaðar. Ennfremur skal tekið tillit til annarra þátta sem geta haft
áhrif á verðin. Þannig er nauðsynlegt að taka t.d. mið af því hvort þeir markaðir
sem vömrnar eru seldar á séu hagfræðilega sambærilegir, hvort selt sé á sama
tíma og hvort selt sé á sama stað í dreifingarkeðjunni frá framleiðanda til neyt-
anda o.s.frv. Ef aðstæður af þessum toga eru mismunandi verður að gera
leiðréttingar á samanburðargrundvellinum í samræmi við það. Sambærileika-
aðferðin er sérstaklega nothæf þegar óháð fyrirtæki selur sömu afurðina og seld
er milli tveggja tengdra fyrirtækja, eða þegar sama fyrirtækið selur sömu afurð-
ina á sama tíma bæði til ótengdra og tengdra aðila. Aðferðin er talin best og
beinust allra aðferðanna.
Endursöluaðferðin. Endursöluaðferðin byrjar út frá söluverði þeirrar afurð-
ar, sem keypt var af tengdu fyrirtæki, þegar hún er endurseld til óháðs fyrir-
tækis. Þetta endursöluverð er síðan lækkað um sanngjama verga álagningu, sem
gæti mætt sölu- og rekstrarkostaði endurseljandans vegna afurðarinnar í ljósi
þeirrar fyrirhafnar sem hann hefur haft af henni, einnig með tilliti til þeirra
eigna sem hann hefur notað og þeirrar áhættu sem hann hefur tekið. Að fram-
kvæmdum þessum frádrætti á að liggja fyrir armslengdarverð fyrir þessa afurð
við upphaflegu kaupin, til samanburðar við það verð sem notað var, að frá-
dregnum hugsanlegum aðflutningsgjöldum o.þ.h. Endursöluaðferðina er auð-
veldast að nota, þar sem afurðin hefur ekki tekið vemlegum breytingum í
sambandi við endursölu. Aðferðin er því einkum notuð í sambandi við milli-
færslur á vörum gegnum dreifingarfyrirtæki til viðskiptavinarins.
Kostnaðarálagsaðferðin. Aðferðin gengur upphaflega út frá þeim kostnaði
sem fyrirtæki verður fyrir í sambandi við þá fjármuni eða þjónustu sem það
selur eða veitir tengdu fyrirtæki. Við þennan kostnað er bætt hæfilegri vergri
álagningu sem taka á mið af því hlutverki sem fyrirtækið hefur þjónað og
niarkaðsskilyrðum. Útkoman úr þessari samlagningu er talin vera armslengd-
arverð hinnar tengdu millifærslu fjármuna eða þjónustu. Kostnaðarálags-
aðferðin er talin nýtast best þegar um er að ræða sölu á hálfunnum vörum milli
tengdra aðila, þar sem þessir aðilar hafa gert langtímasamning um sameiginlega
aðstöðu, eða þegar háða millifærslan felst í veitingu þjónustu. Kostnaðarálag
þess sem veitir vöruna eða þjónustuna í tengdum viðskiptum ætti að samsvara
kostnaðarálagi sama aðila í sambærilegum, óháðum viðskiptum. Þar að auki
51 Sjá m.a. Intemational beskatning - en introduktion, H. Gam o.fl., Kaupmannahöfn 2000, bls.
97-100 og leiðbeiningar OECD, 2. kafla.
52 Sjá leiðbeiningar OECD, kafla III og Henrik Gam o.fl.i Intemational beskatning. 2000, bls.
103