Tímarit lögfræðinga - 01.09.2000, Page 65

skyldu einnig tilkynna Seðlabankanum um breytingar á ávöxtunarkröfum
verðbréfasjóða í þeirra umsjá og eignarleigufyriræki skyldu tilkynna bankanum
um almennar breytingar á eignarleigukjörum, sem þau bjóða. Þessar breytingar
eru þó ekki auglýstar í Lögbirtingarblaði.
Bent hefur verið á, að létta ætti framangreindri tilkynningarskyldu af bönk-
um og sparisjóðum og auglýsingaskyldu af Seðlabankanum, að því er varðar
almenn vaxtakjör. Rökin fyrir því eru einkum tvíþætt. Annars vegar, að sá
samanburður, sem Seðlabanki íslands verður að framkvæma til þess að geta sett
tilkynningarnar fram, án þess að þær verði of flóknar, sé svo erfiður vegna fjöl-
breytileika innlána og útlána, að ekki sé fullt samræmi í þeim inn- og útlána-
tegundum, sem birtar eru í sama flokki. Hins vegar, að útlán banka og spari-
sjóða endurspegli sífellt minni hluta af lánamarkaði og miklu minni hluta en
var, þegar vaxtalögin voru sett 1987. Þess vegna séu auglýsingamar ekki eins
marktækar og þær voru. Báðar þessar röksemdir kunna að vera réttar. Þær duga
hins vegar ekki til þess víkja til hliðar þeirri þörf, sem er á almennri birtingu
auglýsinga um almenn vaxtakjör og þeim möguleikum til að hafa áhrif í átt til
aukinnar samkeppni á lánamarkaði, sem nauðsynleg er. Tveir kostir sýnast
a.rn.k. vera fyrir hendi, annars vegar að bæta við upplýsingum um vaxtakjör
þeirra, sem hafa hvað mest vægi á lánamarkaði, utan banka og sparisjóða, t.d.
stærstu lífeyrissjóða, vátryggingafélaga, verðbréfasjóða og eignarleigufyrir-
tækja, og hins vegar að láta auglýsingamar vera óbreyttar. Þótt auglýsingamar,
eins og þær era nú, endurspegli ekki nema hluta lánamarkaðarins, hafa þær
mikla þýðingu og má halda því fram með sterkum rökum, að gildi þeirra sé ekki
verulega minna en var í upphafi. Auglýsingamar gefa fólki færi á því að bera
saman vaxtakjör banka og sparisjóða annars vegar og annarra lánveitenda hins
vegar og eru í raun ennþá eini vettvangur slíks samanburðar. Er því varasamt að
draga úr upplýsingaskyldu um almenn vaxtakjör og birtingu þeirra, að því er
varðar banka og sparisjóði.
4. REGLUR UM DRÁTTARVEXTI
4.1 Inngangur
Bent hefur verið á nokkrar reglur í kaflanum um dráttarvexti, sem nauð-
synlegt er að taka til skoðunar með hliðsjón af hugsanlegum breytingum. Þau
atriði, sem um er að ræða, eru einkum: Að heimila samninga um hæð
dráttarvaxta (4.2), að breyta reglum um ákvörðun á hæð dráttarvaxta á peninga-
kröfur í erlendri mynt (4.3), að gera reglu um réttaráhrif viðtökudráttar og
svipaðra tilvika skýrari (4.4), að endurskrifa reglu 14. gr. (4.5), að huga að
orðalagi 15. gr. um dráttarvexti á skaðabótakröfur (4.6) og breyta 16. gr., ef
ætlunin er að heimila að semja um hæð dráttarvaxta (4.7).
Verður nú vikið stuttlega að ofangreindum atriðum.
133