Árbók Háskóla Íslands

Ukioqatigiit

Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1929, Qupperneq 95

Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1929, Qupperneq 95
95 og hafi flykki þetta orðið að tungli því, sem siðan snýst í kringum jörð vora. Allt bendir þetta til þess, að ef stærðarsól hefir einhvern tíma borið svo nærri sól vorri, að aðdráttaráhrifa hennar hafi gætt að verulegum mun, myndi það hafa haft hinar afdrifaríkustu afleiðingar í för með sér. En er nú nokkuð það í sólkerfi voru, er bendi frekar til flóðbylgju-upprunans en hins, að efnisbelti hafi tlagnað utan af sól vorri fyrir ofmikinn snúningshraða? Ef sólkerfið hefði orðið til fyrir snúningshraða sólarinnar einnar saman, án aðdráttaráhrifa annarsstaðar frá, æltu allar reikistjörnurnar að renna í einum fleti, er stæði hornrétt (90°) á snúningsmöndul sólar. En ef sólkerfið er orðið til f}rrir aðdráttaráhrif frá öðrum aðvífandi hnetti og hann hefir runnið í öðrum fleli en sólin, hlýtur snúningsflötur reiki- stjarnanna að liggja nokkuð skáhallt á snúningsmöndul sólar. Nú er það staðreynd, að flötur sá, sem reikistjörnurnar renna i umhverfis sólina, er ákveðinn af brautum 4 yztu reikistjarnanna. Yfir 99.9% snúningshraða og efnisfylld sólkerfisins stafar frá þessum 4 reikistjörnum og brautir Júpíters, Satúrns og Neptúns liggja allar innan 45' frá sama fleti. En snúningsmöndull sólar steudur ekki lóðrétl á flöt þenna, heldur myndar hann 0° horn við lóðlínu hans. Kenningin um uppruna sólkerfisins fyrir snúningshraða sólar getur ekki skýrt þenna mun á snúningsfleti sólar og snún- ingsfleti reikistjarnanna. En með flóðb^dgjukenningunni er þelta skýrt á mjög einfaldan hátt, sem sé þann, að snún- ingsflötur sólar sé hinn sami og áður, en að snúningsflötur reikistjarnanna hafi verið ákveðinn af hnetti þeim, sem íyrir aðdráttaráhrif sín sogaði reikistjörnurnar út úr sól vorri og hafi hann snúizt í þeim fleti. Samt sem áður má nú hugsa sér, að útsog það úr sól- unni, er leiddi af sér myndun reikistjarnanna, hafi orðið með tvennskonar eða jafnvel þrennskonar hætti, og skal nú gerð grein fyrir, hver þeirra muni liklegastur. 4. Smáhnattakenningin. Um og eftir 1900 tóku þeir Chamberlin og Moulton, prófessorar við Chicago-háskóla, að skýra frá nýrri kenningu um uppruna sólkerfisins, sem nú er almennt nefnd smáhnatta-kenningin [the Pla- netesimal l'heory) og vakið hefir allmikla eftirtekt í Ameríku. Höfundar þessarar kenningar henda á það, að sólin sé jafnvel enn sífellt að gjósa og standi gosstrókarnir út frá
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158

x

Árbók Háskóla Íslands

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Háskóla Íslands
https://timarit.is/publication/588

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.