Árbók Háskóla Íslands

Volume

Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2000, Page 158

Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2000, Page 158
Brautskráninga- ræður rektors Háskóla íslands Þekking og þjóðfélag framtíðar Ræða 5. febrúar 2000 Ég óska ykkur, ágætu kandídatar. fjölskyldum ykkar og aðstandendum einlæglega til hamingju með prófgráðuna. Þið hafið unnið til hennar og nú er hún í ykkar hendi mikilvæg ávísun á framtíðina. Hvernig hyggist þið innleysa hana? Hvernig ætlið þið að nýta menntunina sem þið hafið öðlast, sjálfum ykkur, fjölskytdum ykkar og þjóðfélaginu til heilla? Vafalítið hafið þið þegar viss áform um næstu skref í lífinu og sjáið fyrirykkur framtíðina hvert á sinn hátt. Háskóli íslands er stoltur af ykkur og ber til ykkar traust. Hann veit að þið munuð nýta heiman- mundinn og leggja ykkar af mörkum hvert sem leiðir ykkar kunna að liggja til að skapa blómlegt manntíf hér á landi. Stundargaman eða framtíðarsýn Á nýbyrjuðu aldamótaári verður framtíðin enn áleitnara umhugsunarefni en hún er etla. En hvernig eigum við að hugsa um framtíðina? Hvaða spurninga þarf að spyrja? Og hver er staða okkar sjálfra? Hver er vandinn sem að okkur steðjar í nútíðinni? Eitt svar við síðustu spurningunni er að finna hjá Þórarni Björnssyni, fyrrum skótameistara Menntaskótans á Akureyri: „Áður var vandi íslendinga sá, ,að láta ekki baslið smækka sig', eins og Stephan kvað. Nú er vandinn hinn. að láta ekki velsældina gera okkur litla. Fyrri raunina stóðst þjóðin. Það hefur hún sýnt með bjartsýni og framtaki síðustu áratuga. Síð- ari raunina óttast ég meira. Hættur altsnægtanna eru viðsjálli en hættur vöntun- arinnar. Þær læðast að okkur. En vöntunin skapar drauminn. og draumurinn er efniviður altra framtíðardáða. Þarsem draumurinn hverfur, og eltingarleikur við stundargaman og stundarþægindi kemur í staðinn. er framtíðin í hættu." (Rætur og vængir I, s. 273-274.) Þannig mættist Þórarni í skótaslitaræðu vorið 1966 og síðan þá hefur óseðjandi eltingarteikur okkar ístendinga við stundargaman og stundarþægindi síst minnk- að. Kannski má segja að boðorð okkar íslendinga á síðustu áratugum atdarinnar hafi verið þetta: Njótum stundarinnar. við erum óskabörn andartaksins og viljum sá og uppskera nánast samstundis. Við stíkar aðstæður ríkir framkvæmda- og neyslugteði. en fyrirhyggjuna skortir. Hvernig getur framtíðarsýn okkar verið við stíkar aðstæður? Veltum við yfirleitt fyrir okkur þjóðfétagi framtíðarinnar? Eigum við einhvern draum komandi kynslóðum til handa? Hver gæti hann verið? Leiðum fyrst hugann að þeim spurningum sem framtíðin beinir til okkar. Sú fyrsta er þessi: Framtíð hvers eða hverra erum við að hugsa um? Hin næsta en Hvaða öfl ráða öðru fremur mótun framtíðarinnar? Þriðja spurningin er svo: Hverjir eru möguleikar okkar á að hafa áhrif á gang mála í heiminum? Hver þessara þriggja spurninga um sig spannar feikivítt svið og er það einmitt markmiðið með þeim. Til að átta okkur á framtíðinni þurfum við að temja okkur að reyna að sjá heildarsamhengi hlutanna. Sé það ekki gert er hætt við að sundr- ung og sundurlyndi setji mark sitt á hugsun okkar og athafnir og þá yrði líka ötl samstaða úrsögunni. 154
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192

x

Árbók Háskóla Íslands

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Árbók Háskóla Íslands
https://timarit.is/publication/588

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.