Árbók Háskóla Íslands

Årgang

Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2000, Side 164

Árbók Háskóla Íslands - 31.12.2000, Side 164
blásið þeim í brjóst. Háskóli íslands er sjálfur helgaður þeim óseðjandi anda sem hefur gagntekið þjóðfélagið allt. þránni eftir æ meiri þekkingu, nýjum hugmynd- um og kenningum, skapandi hugviti sem leggur sífellt til nýrrar atlögu við veru- leikann. Stærsta verkefnið. sem reynir mest á hugvit okkar og hugdirfsku, er í því fólgið að takast á við okkur sjálf, þau bönd sem við bindum við heiminn og þá andlegu fjötra sem við sjálf hnýtum í æðibunugangi eftir veraldlegri fullnægingu eða fullkomnun. Börnin höfðu sannarlega rétt fyrir sér. Fullkomleikinn er ekki á mannlegu valdi. Þaðan af síður fullnæging allra okkar langana og hvata. Þess vegna skiptir svo miklu. kandídatar góðir, að við kunnum að staldra við, yfirvega andartakið sem okkur er gefið til að taka þátt í tilverunni og læra að takast á við sjálf okkur, þann náttúrulega og andlega lífskraft sem í okkur býr. Og um leið ber okkur að þakka fyrir að fá að vera þátttakendur í þessu stórkostlega ævintýri sem tilveran er. lífið með öllum sínum undrum sem við mótum líka sjálf með hugsunum okkar og ákvörðunum. Háskóli íslands þakkar ykkur. ágætu kandídatar. fyrir ykkar þátt í því að gera hann að góðum skóla þar sem fólk reynir sífellt að gera betur og nema ný lönd í heimi andans. Sýnd og reynd Ræða 21. október 2000 Ég óska ykkur, ágætu kandídatar. fjölskyldum ykkar og aðstandendum til ham- ingju með prófgráðuna. Hún er staðfesting þess að þið hafið náð mikilvægum áfanga á lífsbraut ykkar og nú blasir næsti áfangi við ykkur. Hver skyldi hann vera? Mörg ykkar hafa vafalaust tekið ákvörðun um næstu skref í lífinu, önnur ykkar eru enn að skoða þá kosti sem bjóðast. Og öll eruð þið að velta heiminum fyrirykkur. Það eru vissulega ærin tilefni til þess. Heimurinn hefuraldrei virst eins undarlegur og einmitt nú. Og aldrei hefur hann breyst eins ört og einmitt nú. En hvað er undartegt og hvað er að breytast? Erum við sjálf - manneskjurnar - að verða öðruvísi í hugsun og hegðun? Eða eru breytingarnar og undarlegheitin öll á ytra borði. í hinu efnislega og veraldlega umhverfi? Frá því mannfólkið tók að orða hugsanir sínar hafa spurningar af þessum toga leitað á það. Veröldin hefur ávallt verið undarleg og breytingum undirorpin. Og við veitum þessu ævinlega eftirtekt hér og nú - við þær tilteknu aðstæður sem við lif- um á hverjum tíma. í þessu sambandi vil ég benda ykkur á einn greinarmun sem leikið hefur lykil- hlutverk í sögu mannsandans. Þetta er greinarmunur sýndar og reyndar. Frum- herjar vísinda á dögum Forn-Grikkja lögðu þennan greinarmun til grundvallar fræðastarfi sínu og vísindamenn á okkar dögum gera slíkt hið sama: Markmið vísinda er að komast að því hvernig hlutirnir eru í raun og veru. óháð því hvernig þeir sýnast vera. Þetta er fjarri því að vera einfalt mál. Sannleikurinn er sá að við lifum og hrærumst í heimi þar sem allt kann að sýnast okkur öðru vísi en það er. fyrirbæri náttúru og menningar og líka við sjálf. Stundum reynum við líka að sýnast meiri eða betri en við erum. Raunar efast ég um að nokkurt okkar sé al- veg laust við sýndarmennsku. Hvenær komum við fram alveg eins og við erum? Vitum við sjálf hvernig við erum í raun? Veit það nokkur? Og ef ekki, er þá nokkur ástæða til að velta þessu fyrirsér? Og skiptir þá greinarmunurinn á sýnd og reynd nokkru máli? Ef fólk hugsar þannig þá blasir við að sýndin hefur forgang í vitund þess fram yfir reyndina. Vera má að svo hafi ávallt verið. Að minnsta kosti voru forn-grískir fræðimenn með Platon í fylkingarbroddi ósparir á að gagnrýna samborgara sína fyrir að vera hugfangna af því hvernig hlutirnir sýnast vera í stað þess að reyna að komast að því hvernig þeir eru í raun. í nútíma okkar er margt sem bendir til þess að sýndin hafi sterkari tök á hugum fólks en nokkru sinni fyrr. Hún hefur fengið til liðs við sig öflug fyrirtæki sem sérhæfa sig í auglýsingum, áróðri og ímyndarsköpun. Hún nýtur þess að fundin hefur verið upp ný tækni til að búa hana til og miðla henni til fólks: sú tækni er raunar í mjög örri þróun á okkar tím- um og veitir æ víðtækari aðgang að svonefndum ..sýndarveruleika'' sem borinn er uppi af tölvunetum sem teygja sig yfir alla heimsbyggðina. Við heimilistölvu okkar 160
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184
Side 185
Side 186
Side 187
Side 188
Side 189
Side 190
Side 191
Side 192

x

Árbók Háskóla Íslands

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Háskóla Íslands
https://timarit.is/publication/588

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.