Búnaðarrit - 01.01.1895, Page 15
11
mikið. Hann Ijet girða túnið alt með vönduðum garði1,
en í þá tíð var eigi títt að gera túngarða. Túngarðar
höfðu verið á hverjum bæ til forna, en þeir hófðu lagzt
niður svo sem margt annað.
Túnið í Sauðlauksdal var votlent, því að margar
smálindir og uppspettur voru nálægt túninu, og sumar
í þvi. Þessar uppsprettur ljet sjera Björn ræsa fram
með skurðum; er svo sagt, að hann liafi látið gera all-
mikla framræsluskurði í Sauðlauksdal. Læk einum var
veitt heim að bænum til þess að eigi þyrfti að sækja
vatn til heimilisþarfa langan veg. Bn auk þess var
lækurinn notaður til vatnsveitinga; var svo um búið
með smáskurðum og stíflum, að veita mátti læknum til
skiptis á ýmsa hluta túnsins, og auk þess inn í einn
kálgarðinn, þá er nauðsynlegt þótti að vökva hann.
Nokkrar stíflur voru gerðar í læknum til þess að geyma
þar lifandi silung til matar, ef fljótt þurfti til að taka.
Þessi skurðagerð og vatnsveitingar hafa án efa þótt
miklar nýjungar á þeim tímum, enda mun sjera Björn
hafa orðið fyrstur til að taka upp vatnsveitingar hjer
á landi1. Að vísu höfðu vatnsveitingar tíðkast nokkuð
í fornöld, en lagzt niður aptur.
Sjera Björn gerði nokkrar tilraunir til kornræktar,
en eigi vitum vjer hve miklar eða rækilegar þær til-
raunir hafa verið, eða hversu þær hafa tekizt. Hann
‘) Túninu var hætta búin af sandfoki, og hafði þegar orðið
fyrír allmiklum skemdum, svo sem þihgsvitni vottar, er tekið var
um þetta 1767. Er þar sagt að hættan af sandfokinu sje svo mik-
i!, að til auðnar horii. Sjera Björn fjekk útvegað þá skipun lnnds-
stjórnarinnar, að sóknarmenn hans skyldu hjálpa til að gera garð,
sandfokinu til varnar, fyrir þeim jaðri túnBÍns, er til austnorðurs
veit. Bændum þótti kvöðin eigi góð, og fyrir því var garðurinn
af Bumum kallaður „Ranglátur".
2) Sbr. Deo, regi patriæ. 164. bls.