Búnaðarrit - 01.01.1895, Blaðsíða 83
79
öÖrum löndum“. Um hans daga hófust mjög kaupstaðir
í Noregi og nýir risu upp.
En er svo var komið að kaupstaðir voru komnir
á fót, þá fóru líka að koma upp vcrulegir kaupmenn,
eða menn, sem ráku verzlun alla æíi eða meira hluta
hennar, enda þótt þeir hættu kaupferðum á efri árum.
Þá fóru kaupmenn smátt og smátt að leggja meiri alúð
á verzlunina og að frama sig í sinni grein, eins og
Konungsskuggsjá bendir á; þá fór að koma upp kaup-
mannastjett.
Með kaupstöðum og kaupmönnum, sem voru þeim
samfara, fjckk verzlun Noregs nýja lífsuppsprettu. Að
vísu urðu kaupstaðirnir í Noregi eigi stórir, og þeir gátu
eigi kept viö Hansastaðina, þá er á það reyndi síðar, en
það var þó mesti munur á því að hafa þá eða alls
okki.
Á íslandi risu engir kaupstaðir upp. Par stóð alt,
er verzlunina snorti, í sama horfinu, og þó var eigin-
lega ekki svo vel, því skipin, sem landnámsmennirnir
komu á til landsins, gengu úr sjer mcð aldrinum, fún-
uðu niður eða voru höggvin upp. Þó menn keyptu við
og við skip eða ijetu smíða þau, annaðhvort í Noregi
eða hjer á landi, þá var það þó eigi svo mikið, að þ'að
fylti skarðið. Skipastóll landsins týndi því tölunni. ís-
lendingar stóðu í þessu efni miklu ver að vigi en Norð-
menn, því að þá vantað; skóg svo góðan, að úr honum mætti
smiða skip, og þeir urðu að sækja viðinn til annara
landa. Þótt eitt eða jafnvel tvö skip kunni að hafa
verið smíðuð í þá daga úr íslenzkum við, þá er það
því nær sama sem ekkert. Ef ísland hefði liaft skóg
sem Noregur, og ef kaupstaðir hefðu eigi risið upp í
Noregi, þá hefðu íslendingar og Norðmenn skipt utan-
landsverzlun íslands lengur fram eptir öldum nokkurn