Búnaðarrit - 01.01.1895, Page 174

170
eptir að farið var að nota blóðið, hlaut svæíingin að
verða nauðsynleg, sjer í lagi á nautgripum. Það eru
því mikil líkindi til, að svæfingin haii aldrei algcrlega
fallið niður hjer á landi. En þrátt fyrir það, niun hún
hafa verið orðin mjög sjaldgæf á næstliðinni öld og
framan af þessari, og varla vorið viðhöfð nema á naut-
peningi. Þegar eg man fyrst. til, eða um 1830, voru
hjer ekki til nema einstöku svæfingamenn, einn og einn
í sveit, sem einatt voru sóttir langt að ef drepa átti
naut, einknm ef það var kallað vont. Þessir menn, sem
opt voru fátækir bændur, ljetu sjer mjög hægt um að
kenna öðrum þetta handverk, því að það veitti þeim nota-
gert. og „8œfingu, er sama sem lífiát, sbr.: „Nú veiðir maðr bvaj,
ok sœflsk bann á djúpi“ (Gulajd. Norges gamla Love II, 59). „Jarl-
inn sœfðist á spjðtinu11 (Bgils saga 53. kap.). „Sæfa son
sinn“ (Stjórn bls. 130). „Sœfing hins gðða guðs lambs“,
um dauða Kriste á krosBÍnum (Stjórn bls. 377). Þá er tal-
að er um að höggva kvikfje, sýnist svo sem að eius sje átt við
stórgripi, naut og hesta, og mun þó sú slátrunaraðferð aldrei hafa
verið mjög tíð hjer á landi og snemma lagzt niður. Sauðfje mun
ávalt hafa verið skorið á sama hátt og enn or gert. í fornritunum
má fluna ótal marga staði, er bera vitni um þessa slátruuaraðferð:
„Horfðist mjök úvænlega at skera myndi verða niðr kvikfje"
(Yápnf. s. 30). „Þat var utn baustit, er sauðir váru í rétt reknir
ok ætlaðir til skurðar11 (Fms. VII, 218). „Þóroddr hafði þá skor-
it í bú sitt sem liann bar nnuðsyn til“ (Eyrb. 63. kap.). „Þeir fóru
ok ráku heim á Staðarhól 70 geldioga, ok lét Einar alla |iá skera“
(Sturl. 2. þ. 3. kap.). „Ok vilja þeir skera báðir sintt sauð“ (Nor-
ges g. Love III, 10. tilsk. 4. gr.).
Þess er að vísu hvergi getið í fornritunum, að blðð hafi verið
notað til inatgerðar, en þð ntun þnð hafa tíðkast mjög snentma, og
líklega frá því iandið bygðist. Það er víst, að orðið „blóðmörr*
er gamalt. í Norégi kemur það fyrir scm viðurnefni snemma á 14.
öld. í brjefi einu 3. febr. 1306 er nefndur „Reiðarr blóðmörr". í
öðru brjefi, 11. febr. 1461, er nefndur „Jón blððmörr“ (Dipl. norv.
II, 69, V, 604.). Sœm. Eyjólfsson,