Búnaðarrit - 01.01.1923, Blaðsíða 24

8
BÚNAÐAftRIT
gott., þar sem um lítt ræktað land er að ræða. Það
gerir efnalitlum mönnum fært að eignast jarðir og reisa
þar bú.
Pyrir seljandann er þetta fyrirkomulag einnig gott.
Þegar jörð er seld, er verð hennar greitt að nokkru í
peningum, hitt í rentubrjefum, sem hægt er að selja.
Seljandi getur því fengið alt útborgað, ef hann þarf þess,
annars átt sín rentubrjef, sem gefa honum vissar tekjur.
„Rentn-bankar^. í Þýskalandi sjá hinir svokölluðu
„rentu-bankar" um öll lán til nýbyggjenda. Þeir voru
stofnaðir samkvæmt lögum 1850. Þessir bankar lána fje
með löngum gjaldfresti og lágri rentu. Þegar nýbýla-
málið kom til sögunnar 1890, var bönkum þessum falið
að sjá um allar lánveitingar til nýbýlanna.
Leignliðar. Nýbyggjendur geta einnig fengið jarðir
sínar á leigu, en það er fátíðara en það fyrirkomulag,
sem þegar hefir verið frá sagt. Um 18°/« nýbyggjenda
eru þó leiguliðar. Kjör þeirra eru þessi í aðal-atriðunum:
Nýbýlið er leigt til 12 ára. Leigan er 3°/o af verði
jarðar og bygginga. Þegar leigutíminn er útrunninn geta
leiguliðar fengið jörðina keypta með líkum skilyrðum og
rentujarðir. — Kosturinn við að vera leiguliði er sá, að
minna fje þarf til að byrja með. Efnalitlum mönnum
er kleyft að verða leiguliðar og síðan að fá jörðina
keypta, eftir nánari ákvæðum, sem þegar eru tekin fram
í leigusamningnum.
Stjórn nýbýlamála. í Þýskalandi er stjórn nýbýla-
mala falin sjerstakri nefnd, sem hefir sjer til aðstoðar
fjölda sjerfræðinga, verk- og búfræðinga, til þess að allur
undirbúningur geti verið í sem bestu lagi. Mörg fjelög
hafa verið stofnuð, sem vinna að þvi að fjölga nýbýlum,
flest starfa þessi fjelög í samráði við aðal-nefndina.
Stærð jarðanna. Eins og áður hefir verið getið, er
stærð nýbýla í Þýskalandi 10—15 ha. Þetta er annars
næsta breytilegt, og Þjóðverjar álíta að best sje að hafa
jarðirnar töluvert mismunandi að stærð. Þeir álíta heppi-