Uppeldi og menntun - 01.07.2005, Side 95

Uppeldi og menntun - 01.07.2005, Side 95
b. vera vi›mi› fyrir inntöku nemenda á mismunandi námsbrautir framhaldsskóla c. athuga eftir flví sem kostur er, hvort námsmarkmi›um a›alnámskrár í vi›komandi námsgrein hafi veri› ná› d. veita upplýsingar um hvernig skólar standa í fleim námsgreinum sem prófa› er úr, mi›a› vi› a›ra skóla landsins (Regluger› nr. 414/2000 um fyrirkomulag og framkvæmd samræmdra lokaprófa í 10. bekk í grunnskólum). Í stuttu máli lýsa flessar opinberu skilgreiningar tvennu: Annars vegar hlutverki prófanna í námsmati skólanna og hins vegar hlutverki prófanna í flví sem kalla mætti stjórnsýslu- ábyrg› skóla (bureaucratic accountability). Stjórnsýsluábyrg›in felst einkum í lokamati á námi sem nota› er til a› kalla starfendur í skólum opinberlega til ábyrg›ar á (mælan- legum) árangri skólastarfs (Gandal og Vranek, 2001). Þótt áhrif samræmdra prófa á ýmsa flætti skólastarfs séu umtölu› hér á landi eru flau lítt rannsöku›. Í ö›rum löndum, ekki síst Bretlandi og Bandaríkjunum flar sem hli›stæ› próf gegna veigamiklu hlutverki, er hins vegar a› finna fjölda rannsókna og virka umræ›u sem bygg› er á ni›urstö›um fleirra. Hér á eftir ver›ur tæpt á flremur áberandi flemum í flessari umræ›u: Námsmati og námsáhuga nemenda, skólaflróun og jöfnu›i til náms og loks námskrá. Námsmat og námsáhugi nemenda Námsmat gegnir í meginatri›um flrenns konar hlutverki (Guskey, 2003; Shepard, 2000). Í fyrsta lagi sem lei›sögn vi› nemendur me› fla› a› markmi›i a› au›velda námsferli› og stu›la a› bættum árangri. Í flessu felst me›al annars a› efla sjálfsmat, sjálfsflekkingu og námsvitund (metacognition) nemenda. Í ö›ru lagi ætti námsmat a› vera lei›sögn fyrir kennara og li›ur í sjálfsmati fleirra og faglegri ábyrg› flar sem fleir spyrja gagnrýninna spurninga um árangur kennslu me› umbætur a› lei›arljósi. Í flri›ja lagi er tilgangur námsmats a› gefa nemendum, a›standendum fleirra, skólasamfélaginu, yfirvöldum og samfélaginu utan skólanna upplýsingar um árangur af námi. Samræmd próf má einnig sko›a í ljósi fleirrar áherslu sem Shepard (2000) leggur á a› líta ver›i á flrjá meginflætti skólastarfs; námskrá, kennsluhætti og námsmat sem eina samofna heild og a› grundvallarhugmyndir okkar um alla flessa flætti ver›i a› vera flær sömu. Sýn Shepard á skólastarf í framtí›inni er bygg› á flremur meginsto›um: Í fyrsta lagi námskenningum hugsmí›ahyggju, í ö›ru lagi á nýrri sýn á einstaklingsmi›a›a námskrá sem hefur fla› a› kjarnahugmynd a› allir nemendur geti lært svo framarlega sem fleim séu búin rétt skilyr›i og vi›eigandi vi›fangsefni. Í flri›ja lagi leggur Shepard áherslu á kennslu- og lei›sagnarmi›a› námsmat (classroom assessment) samofi› náms- ferlinu. Shepard segir enn fremur a› ekki sé hægt a› taka neinn af flessum fláttum út fyrir sviga og skipuleggja hann án fless a› hafa hli›sjón af hinum. Hún færir fyrir flví sann- færandi rök a› námsmat hafi fla› sem kalla má afturvirkni – hafi sterk áhrif á kennslu og nám. Þess vegna má búast vi› a› sta›na› námsmat geti sta›i› framsæknum hug- myndum um námskrá og kennsluhætti fyrir flrifum. Og jafnlíklegt er a› í kennslu sem einkennist af einstefnumi›lun frá kennara til bekkjar sýnist flý›ingarlíti› a› taka upp kennslumi›a› frammistö›umat flar sem lög› er áhersla á sveigjanlegt, óformlegt og a› einhverju leyti huglægt námsmat sem er flétta› saman vi› námsferli›. R Ú N A R S I G Þ Ó R S S O N 95 uppeldi_14arg_2hefti_9 copy 12/13/05 9:49 AM Page 95
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.