Búnaðarrit - 01.01.1989, Page 214
Um 8. gr.
í fyrstu málsgrein segir að Búnaðarfélag íslands og búnaðarsambönd
annist leiðbeiningþjónustu í búfjárrækt. Út frá því er gengið sem aðalreglu
en 4. gr. og 7. gr. gefa heimildir til annars fyrirkomulags.
Að öðru leyti fjallar greinin um hvernig greiða skuli kostnað við
leiðbeiningaþjónustuna og hvert umfang hennar skuli vera. Gert er ráð fyrir
að starfandi séu héraðsráðunautar annars vegar og landsráðunautar hins
vegar.
a) Héraðsráðunautar starfa hjá búnaðarsamböndum eða öðrum þeim
aðilum sem fara með leiðbeiningaþjónustu í einstökum héruðum eða
landssvæðum. Auk þeirra möguleika sem 7. gr. gerir ráð fyrir kemur
hér fram að búnaðarsambönd geti myndað samtök og sameinast um
ráðunauta. Dæmi um slík samtök búnaðarsambanda eru Ræktunarfé-
lag Norðurlands og Búnaðarsamtök Vesturlands. Búnaðarfélag
íslands gerir tillögur til landbúnaðarráðherra um fjölda ráðunauta,
starfssvið og starfssvæði, á grundvelli tillagna einstakra búfjárræktar-
nefnda.
Vakin skal athygli á því að gera má ráð fyrir hlutfallslega meiri þörf
fyrir leiðbeiningaþjónustu í búfjárrækt, og landbúnaði almennt séð, en
verið hefur undanfarið. Það kemur einkum til af tveimur megin
ástæðum:
í fyrsta lagi vegna nýgreina í búfjárrækt (loðdýraræktar, fiskeldis o.fl.)
þar sem hlutaðeigandi bændur hafa ekki getað aflað sér viðunandi
þekkingar á þeim skamma tíma sem ýmsar nýgreinar hafa orðið að
þróast á. Ætla má að þessi aukna þörf fyrir leiðbeiningar geti verið
tímabundin fyrir einstakar nýgreinar.
í örðu lagi er ekki unnt að draga hlutfallslega úr leiðbeiningaþörf í
hefðbundnum búgreinum, miðað við minnkandi framleiðslu eða um-
fang í þeim greinum. Sá vandi sem felst í því að þurfa að takmarka
framleiðslu mjólkur og kindakjöts o.fl. afurða, hefur oft skapað aukna
þörf fyrir faglegar leiðbeiningar og ráðgjöf.
b) Lagt er til að landsráðunautaþjónusta sé fyrir hendi vegna allra
búfjártegunda sem stundaðar eru af bændum í landinu. Mikilvægt er
að í ölium búgreinum sé einhver aðili, sem hefur forystu um faglegar
leiðbeiningar, ekki síst í nýjum greinum sem bændur eru að taka upp
því þá er oft í fá hús að venda að afla sér þekkingar t.d. vegna fátæklegs
lesefnis á íslensku. Heimild er til að störfin séu hlutastörf allt eftir
umfangi greina og fjárveitingum. Landbúnaðarráðherra ákvarðar
fjölda landsráðunauta.
Sérstaklega er tekið fram að Búnaðarfélag íslands skuli veita leiðbein-
ingar í æðarrækt þar sem umdeilanlegt getur verið hvort æðarrækt
teljist búfjárrækt þótt ákvæði um hana séu í 46.-47. gr. gildandi laga.
212