Morgunn - 01.06.1952, Blaðsíða 60

54
MORGUNN
þeim á óvart, vekur þeim undrun, hugmyndin reynist
þeim vera fersk, glæný. En hvort sem um reynslu and-
legra stórmenna eða minni spámanna er að ræða, þá
virðist það yfirleitt einkenna reynslu þeirra, að ljóðið,
sagan, eða tónverkið berst tíðar inn í meðvitund þeirra
í einhvers konar svefn- eða leiðsluástandi heldur en í
sjálfu vökulífinu. Þess konar ástand vitundarlífsins sýnist
hentugast þeim, er koma með gjafir úr nægtabúri til-
verunnar.
Óvenjulegt mál
kom fyrir dómstólana í Berlín árið 1920. Tilraunir höfðu
verið gerðar með miðilinn ungfrú Elsu Arnheim og lýsti
hún skáldinu Ludwig Uhland (f. 1787, d. 1862), sagðist
sjá hann hjá sér. Nafnkunnur þýzkur rithöfundur hélt
höndum sínum um báðar hendur miðilsins, en skyndilega
kom fram í höndum miðilsins óvænt bréf. Það var guln-
að af elli, og voru skrifuð á það tvö rímuð erindi og undir-
ritað: Uhland 1920. Við athugun kom í ljós, að erindin
voru skrifuð með greinilegri rithönd hins löngu látna
skálds, að þau voru orkt nákvæmlega í hans stíl og rituð
á pappír frá tímum hans. Nú var farið til annars miðils,
honum fengið í hendur þetta blað og annað handrit eftir
Uhland. Þessi miðill fullyrti, að bæði bréfin væru rituð
af sama manni, en með mjög löngu millibili.
Rithöfundurinn, sem haldið hafði um hendur ungfrú
Arnheim, þegar blaðið kom fram í höndum hennar, krafð-
ist þess, að sér væri dæmdur eignarréttur á blaðinu, en
dómstóllinn úrskurðaði, að blaðið væri eign miðilsins. Mál-
ið vakti vitanlega talsverða athygli.
Úr Encyclopædia of Ps. Science.