Morgunn - 01.06.1952, Blaðsíða 67

MORGUNN 61
djúp er, sem skilur skoðanir dulhyggju- og skynsemis-
trúarmannsins.
Hinn síðarnefndi nemur staðar í hugsun sinni við hinn
sýnilega, efnisræna alheim, lögbundinn að vísu, en eigi að
síður „dauðan“ alheim. Orsök og afleiðing fylgjast að
með stærðfræðilegri nákvæmni í síendurtekinni tilbreyt-
ingalausri viðburðarás, og að svo miklu leyti sem hann tel-
ur sig vita, er athafnasviði lífsins næsta þröngur stakkur
skorinn í hlutfalli við viðáttu alheimsins. En hversu mjög
sem honum kann að virðast athafnasvið lífsins vera tak-
markað, stjórnast það eigi að síður af lögmálum og einn
af hæfileikum þess er að hagnýta sér efnisræn form, og
samtímis að vekja einnig athygli á sér utan þeirra, hefja
sig yfir línur takmarkananna að einhverju leyti. Samtimis
því að eðli aðdráttaraflsins er að draga að sér sérhvað frá
yfirborði jarðar að sameiginlegum miðdepli lyftir lífið
hinu myndræna gerfi, gæðir það hreyfiorku og notar að-
dráttaraflið þá um leið sér til aðstoðar. Að þessu leyti
eru viðhorf lífeðlisvísindanna æðri og fullkomnari en hinna
efnisrænu.
Það, sem öðru fremur háir skilningi skynsemistrúar-
mannsins, er hve öll hugsun hans er háð efninu og fjötr-
uð því, hann fær ekki séð gegnum huliðshjúpinn, þrátt
fyrir athyglisverðar bendingar vísindamannanna, sem
hann hefur gert að guðum sínum. Hið jarðneska efni hef-
ur svo að segja gufað upp í höndum þeirra, þyrlast upp
í ósýnilegan og óskynjanlegan agna og eindabing. Skyn-
semistrúarmaðurinn virðist hafa orðið aftur úr og ekki
tekizt að fylgjast með framvindu vísindalegra rannsókna,
sýnist ekki enn hafa gert sér ljóst, að jafnvel rannsókn-
irnar á eðli og eiginleikum efnisins eni að beina athygli
vísindamannsins að öðrum, óefnisrænum alheimi, handan
við hinn sýnilega jarðræna eindaheim.
Þar sem nú er farið að lýsa atóminu sem smásjárútgáfu
af sólkerfunum í alheimi víðum, tilgátuskýring, er bendir
til stöðugra endurtekninga í efnisrænum alheimi, þá virð-