Frjáls verslun - 01.11.2002, Side 46

SÉRFRÆÐINGAR SPfl ISPILIN
Spumingin til SigurðarB. Stefánssonar, frkvstj. Eignastýringar Islandsbanka, erþessi:
Hvernig meturþú horfurnar á íslenska hlutabréfamarkadnum sem og
þeim erlendu á næsta ári? Er verð bréfa lágt til langs tíma litið þannig
að markaðurinn „eigi inni“ einhverjar hœkkanir?
Horfurnar á markaði
hlutabréfa á árinu 2003
Sigurður B. Stefánsson,
frkvstj. Eignastýringar
íslandsbanka, spyr sig að
því hver sé ástæðan fyrir
eigendaskiptum á svo
mörgum íslenskum fyrir-
tækjum og kemst að eftir-
farandi niðurstöðu: „í
mínum huga er ástæðan
bjartsýni á framtíðina af
hálfu djarfra frumkvöðla
sem sumir hverjir hafa
tekið mikla áhættu."
Hlutabréfaverð á íslandi hefur hækkað
um 40% síðan það var lægst eftir árás
hryðjuverkamanna í New York í sept-
ember 2001. Island hefur þannig rofið sig út
úr öllu samhengi í þróun verðs á hlutabréf-
um í heiminum á þessum tíma. Aðallistavísi-
talan hefur hækkað um 20% á árinu 2002 en
S&P500 í Bandaríkjunum hefur lækkað um
20%. Verðið þar síðla í desember 2002 er 10%
lægra en það varð lægst í september 2001. í
krónum hefur S&P500 vísitalan lækkað um
37% ffá síðustu áramótum, svo þungt vegur
styrking krónunnar og nokkur lækkun
dollarans á alþjóðlegum markaði.
Að mati greiningardeilda er verð á hluta-
bréfum íslenskra fyrirtækja sanngjarnt um
þessar mundir. Fyrirtæki eru ekki talin van-
metin né ofmetin svo að miklu nemi. Af þess-
um ástæðum sé líklegt að hækkun á verði
hlutabréfa á íslandi árið 2003 verði í takt við
arðsemi fyrirtækja á því ári eða 10 til 15%. Ég
er sammála því að þetta er líkleg niðurstaða
en langar þó að benda á einn möguleika.
Á árinu 2002 hefur orðið meiri umbreyt-
ing á eignarhaldi íslenskra fyrirtækja en í
manna minnum. Fjölmörg kunn fyrirtæki
hafa færst í hendur nýrra eigenda og stórir
hlutir í stórum fyrirtækjum hafa skipt um
eigendur. I þessum hópi eru báðir fyrrum
ríkisbankarnir auk Islandsbanka og Kaup-
þingsbanka. Einnig Aco-Tæknival, íslands-
sími (sameinast Tali og Halló), Myllan-
Brauð, Heimilistæki, Ora, Húsasmiðjan,
Straumur, SR-Mjöl, Hekla, Þyrping, VÍS,
TM, Ölgerðin, Securitas, HB og ÚA og Síld-
arvinnslan, Delta og Pharmaco, svo að fáein
dæmi séu nefnd. Tilefni þessara viðskipta
hefur sjaldan verið að fyrri eigendur hafi ver-
ið komnir í þrot og nýir orðið að taka við.
Þvert á móti hafa áhugasamir kaupendur oft-
ast átt frumkvæðið og samið við seljendur.
Hugsanlega er ekki dæmi um annað eins
tímabil í Islandssögunni.
Hver er ástæðan fyrir þessum miklu við-
skiptum með fyrirtæki? í mínum huga er
hún bjartsýni á framtíðina af hálfu djarfra
frumkvöðla sem sumir hverjir hafa tekið
mikla áhættu. Auk ofangreindra dæma eru
fjölmörg fyrirtæki sem hafa gripið til hag-
ræðingar (dæmi: Flugleiðir, íslensk erfða-
greining) á árinu 2002 sem skilar sér í auk-
inni framleiðni á næstu árum. Öll þessi gerj-
un leiðir til örari hækkunar á verði hluta-
bréfa sem kemur hluthöfum og íjárfestum til
góða - á árinu 2003 og/eða síðar.
I Bandaríkjunum er einnig spennandi
staða á hlutabréfamarkaði. Markaðsverð
síðla í desember 2002 er 15 til 18% undir
innra verðmæti fyrirtækjanna (e. intrinsic
value) jafnvel eftir 13% hækkun frá lægsta
verði 9. október 2002. Hlutabréf hafa ekki
verið svo vanmetin síðan eftir hrunið í ágúst
og september 1998. Vextir hafa ekki verið
lægri í fjóra áratugi og verð á skuldabréfum
er óþægilega hátt af þeim sökum í augum
fjárfesta. Núverandi lækkunarskeið hefur
staðið i 32 mánuði og er orðið hið lengsta
síðan í kreppunni 1929 ef frá eru taldar tvær
undantekningar í heimsstyrjöldinni síðari.
Markaðurinn leitar jafnan aftur í sitt fyrra
jafnvægi (e. Mean Reversion).
Við getum treyst því að framundan er
leiðrétting - uppsveifla í verði hlutabréfa í
Bandaríkjunum - annaðhvort á árinu 2003
eða fljótlega eftir það - og áður en tölur sýna
áþreifanlegan bata í efnahagslífinu. Hluta-
bréf í öðrum löndum munu þá einnig taka
við sér en óvíst er að hagræðing hafi verið
jafnmikil og í Bandaríkjunum og því e.t.v.
ekki sama tilfefni til verðhækkunar. SH
46