Saga - 1954, Blaðsíða 9

3
væri gengið til hlýðni við kirkjuvaldið, og mátti
þá lýsa aðilja í bann, ef hann skipaðist ekki við
áminningarnar (excommunicatio ferendæ sen-
tentiæ). Hafði biskup eða sá annar, sem þegið
hafði sérstakt vald þar til, heimild til bannsetn-
ingar. Loks var bann ið minna eða forboð svo-
kallað (excommunicatio eða excommunicatio
minor svonefnd). Gat aðili einnig fellt forboð
á sig með sjálfu því verki, er hann vann, en
annars skyldi þrjár áminningar hafa, og for-
boði var lýst af biskupi á hendur aðilja, ef hann
gekk ekki til hlýðni við kirkjuvaldið. Forboðuð-
um manni var meinuð kirkjuleg þjónusta og
líkama hans leg í vígðri mold, en samneyti við
aðra menn var leyft. Því hefur almenningur
trúað, að sá, sem andaðist í banni eða forboði,
ætti almennt ekki sáluhjálpar von.
Sá, sem fyrir einhverjum þessum viðurlögum
varð, var skyldur að ganga til skrifta og taka
aflausn af þar til hæfum valdsmanni kirkjunn-
ar. Páfi einn, eða sá einn, sem hann veitti um-
boð til þess, gat leyst menn fyrir sum brot, en
ella biskup. Prestur gat þó veitt aflausn jafn-
vel af inum mestu brotum, ef aðili lá fyrir dauð-
anum og fullnægði þá annars skilyrðum til af-
lausnar. Kirkjunni var skylt að skila börnum
sínum þannig inn í eilífðina, að þau mættu að
lokum sáluhólpin verða, og því mátti engum
neita um aflausn, ef hann fullnægði skilyrðum
til hennar og hætta var annars á því, að hann
andaðist í ónáð kirkjunnar.
Aflausn var þessum skilyrðum bundin: í
fyrsta lagi átti aðili að játa afdráttarlaust brot
sitt eða brot sín (confessio). f öðru lagi átti
hann að sýna ótvíræð iðrunarmerki (contritio