Saga - 1954, Síða 26

20
Eftir að kristin trú hafði fest rætur hér á landi
hlutu íslenzkir menn smátt og smátt að takast
ferðir þessar á hendur, því að nauðsyn þeirra
og nytsemi hefur með tímanum hlotið að ber-
ast almenningi hér til vitundar. Islendingar
þeir, sem utan fóru, hafa snemma fregnað af
ferðum þessum, og útlendir kennimenn þeir,
sem hér dvöldust á 11. öld, hafa frætt menn um
nauðsyn og nytsemi pílagrímsferða til heilagra
staða og frætt þá um ferðalagið.
íslendingar höfðu erlendis mest kynni í
Noregi í fornöld. Þaðan hafa sjálfsagt flestir
íslenzkir menn hafið Rómferðir þegar á fyrsta
þriðjungi 11. aldar og síðar, þó að sjálfsagt hafi
ekki mjög mikið að þeim ferðalögum kveðið í
fyrstu. Þess getur um Einar þambarskelfi, að
hann hafi farið til Rómaborgar skömmu eftir
1020 (Heimskr. Ólafs saga helga 121. kap.), en
þá för fór hann þó ekki beint úr Noregi, heldur
frá Englandi, að því er virðist. Og til Róma-
borgar fór Sighvatur skáld Þórðarson og Bersi
Skáld-Torfuson (sjá síðar) laust fyrir 1030 (ís-
lendingas. XII. 151—152). Verður hvorug þess-
ara sagna rengd, enda færir Snorri til vísu Sig-
hvats: Róm létk ok holt heima. Verður það ekki
efað, að fregnir um ferðir slíkra manna hafi
skjótt borizt til íslands, því að þær hafa þótt
frásagnar verðar í mesta lagi.
Um suðurgöngur Islendinga eru ýmsar sagnir
á víð og dreif í heimildarritum vorum. Auðvit-
að hafa margir farið ferðir þessar, sem engar
sagnir fara af. Sagnir af þeim hafa venjulega
því að eins geymzt, að ferðamaðurinn hafi ver-
ið kunnur maður, að tildrög ferðar hans hafi
verið eitthvað söguleg eða förin hafi oi'ðið efni