SunnudagsMogginn - 12.09.2010, Side 37

um og segir að það hafi komið sér á
óvart að sjá kransinn og jólasokka sem
hún gerði víða. Jólalínan hafði fram að
því fengið að vera með og selst ágætlega
þrátt fyrir að vera lítt áberandi en árið
2002 var ákveðið að gera alvöru jólalínu
með mörgum nýjum hlutum. Þá þótti
Sigga tilvalin til verksins, enda frá
norðlægum slóðum og ekki spillti það
fyrir að hún er mikið jólabarn.
Sigga hannaði 80 hluti af ýmsum
gerðum og að mörgu þurfti að hyggja.
Þannig hefði t.d. munstur með Davíðs-
stjörnunni sem Sigga hannaði ekki ver-
ið tekið inn í verslanir í arabalöndunum
en hraðkönnun leiddi í ljós að englar
voru í lagi og fóru í allar verslanir.
Sigga segir það vera vissa áskorun að
vöruúrval Ikea sé það sama um allan
heim þrátt fyrir ólíka menningarheima.
Það sé því oft flóknara að hanna ein-
falda hluti.
Virðing fyrir ítökum Ikea
„Mörgum fannst það nú ekki alveg
nógu fínt þegar ég byrjaði að teikna
fyrir Ikea en viðhorfið hefur breyst
mikið í heiminum því fyrirtækið er
stærsta húsgagnafyrirtæki heims í dag.
Þegar Ikea var opnað á Ítalíu var gerð
könnun þar sem fólk var beðið að
greina frá þeirri ímynd sem það hafði af
fyrirtækinu. Þá voru yfir 70% sem
töldu það vera hönnunarfyrirtæki sem
var viss bylting fyrir fyrirtækið því Ikea
byrjaði á öðrum forsendum. Ég er stolt
af því að vinna fyrir Ikea og er per-
sónulega ósammála því sem ég las t.d. í
grein um daginn að það væri ekki hægt
fyrir fatahönnuði að byrja í H&M og
vinna sig síðan upp frá því. Það er mik-
ill misskilningur finnst mér því þetta
eru sterk fyrirtæki sem hafa ítök. Ég tel
það vera minn styrkleika að hafa bæði
unnið fyrir Ikea, sem er stærst á sviði
ódýrari húsgagna og fjöldaframleiðslu
sem og hjá Fritz Hansen sem er eitt af
toppfyrirtækjunum þegar kemur að
dýrri eðalvöru. Það kom mér því ekki á
óvart að skynja þá miklu virðingu sem
eigendur og stjórnendur Fritz Hansen
báru fyrir Ikea því þessi stóru fyrirtæki
stýra markaðnum að miklu leyti. Ikea
er t.d. búið að opna margar verslanir í
Kína og þar með að innleiða ákveðinn
innréttingastíl í einu stærsta við-
skiptaveldi heims á eftir Bandaríkj-
unum. Þannig að við erum að tala um
kraft sem mjög fá fyrirtæki geta beitt.
Ég kann vel við Ikea þar sem unnið er á
hreinan og beinan hátt og er fyrirtækið
samkvæmt sjálfu sér,“ segir Sigga.
Frá Lundi til Mexíkó
Nú er Sigga flutt heim en verður áfram
með skrifstofuna sína í Malmö þar sem
hún vinnur mest fyrir fyrirtæki í Sví-
þjóð og annars staðar á Norðurlönd-
unum, þar með talið Ikea. Þá ætlar hún
einnig að opna vinnuaðstöðu hér
heima. Hjá Ikea sá Sigga alfarið um
samstarf við hönnunarskóla í heiminum
og nýtur þess að sinna kennslu. Það sé
frábært og gefandi að vinna með ungu,
kraftmiklu fólki sem hafi sköp-
unargleðina að leiðarljósi. Hún sinnir
enn kennslustörfum fyrir ýmsa háskóla
í heiminum og fer til að mynda til
Lundar í septemberlok til að kenna
þýskum hönnunarnemendum um
framleiðsluferlið og hönnun hjá Ikea.
Að því loknu heldur hún síðan til
Mexíkó þar sem hún heldur vikukúrs í
glersmiðju fyrir mexíkóska hönn-
unarnema. Hérlendis hefur hún átt í
viðræðum við Háskólann í Reykjavík
um að kenna þar í nánustu framtíð.
„Þrátt fyrir að hönnunarstarfið sé list-
grein í eðli sínu lít ég fremur á það sem
þjónustugrein. Ég er stolt af því að hafa
haft lifibrauð af hönnun síðan ég út-
skrifaðist. Ég vann fyrst í hús-
gagnaverslun og vann mig síðan smám
saman upp í sífellt skemmtilegri verk-
efni. Ég er þeirrar skoðunar að mennta
eigi einstaklinga með það í huga að
starf fylgi í kjölfar lokaprófs. Því tel ég
samstarf við fyrirtæki af hinu góða en
þessu eru ekki allir sammála og telja að
hönnun sé listgrein sem eigi að halda
utan við fyrirtækin. Mín reynsla er hins
vegar sú eftir vinnu með 18 listaháskól-
um víðs vegar um heim að það er öllum
í hag að kynnast atvinnulífinu og getur
skipt sköpum t.d. í atvinnuleit að námi
loknu. Þarna hefur HR staðið sig vel
varðandi nýsköpun. Ég veit að Listahá-
skólinn og HR hafa unnið saman í þessu
og nú er starfandi Hugmyndasmiðja
Háskólanna. Ég hefði gjarnan viljað að
starfskraftar mínir, þekking, reynsla og
tengslanet gætu nýst í þessu umhverfi.
Þess vegna sótti ég um stöðu fagstjóra
hjá Listaháskóla Íslands, en taldi fram
hjá mér gengið í ráðningarferlinu. Lík-
lega hafa þessar skoðanir mínar haft
eitthvað um það að segja, en ég er gall-
hörð á því að skapa eigi hér vettvang í
skólaumhverfinu til að nýútskrifaðir
hönnuðir geti lifað af sköpun sinni án
þess að taka þátt í styrkjakerfinu.
Styrkir geta verið af hinu góða en eiga
að vera árangursbundnir og bundnir
verkefnum þannig að þjóðfélagslega
hagkvæmt sé. Menn lifa ekki af sýn-
ingum einum saman,“ segir Sigga.
Þá segir hún að það geti einnig verið
kostur að vera með hönnunar- og ný-
sköpunarfyrirtæki hérlendis. Vegna
gengismála sé vinnuafl hagstæðara en
oft áður, Íslendingar séu vel menntaðir,
sveigjanlegir og opnari fyrir nýjungum.
Hún haldi því stundum fram að þeir séu
Ítalir norðursins. „Við þurfum að nýta
öll tækifæri, hvort heldur eru sýningar
eða önnur tækifæri. Ég fæ vikulega fyr-
irspurnir frá ungu fólki sem hefur ný-
lokið námi eða gengur með góðar hug-
myndir í maganum. Draumurinn væri
náttúrlega að geta opnað eins konar
hugmyndasmiðju fyrir þetta fólk í
framtíðinni,“ segir Sigga.
Sigga Heimis situr hér í stólnum
Faro, sem innblásinn er af fiski-
netum en hugmyndina fékk hún út
frá því hvað litlum börnum finnst
gott að láta rugga sér.
Morgunblaðið/Kristinn
12. september 2010 37
Í
Morgunblaðinu á þriðjudaginn var, 7. september, er frétt þess
efnis að golfarar á Seltjarnarnesi hafi málað rauða hringi í kring-
um flatirnar og gæsirnar þori ekki að fara yfir línurnar. Golf-
ararnir hafa háð langt stríð við gæsirnar sem skemma flatirnar á
golfvellinum. Þetta er skemmtileg frétt einkum ef það er haft í huga að
nú er gæsaveiðitíminn að hefjast. Gæsir eru nefnilega góðum gáfum
gæddar eins og margir veiðimenn hafa reynt. Það er kannski ekki rétt
að tala um gáfur dýra en dýr virðast þó vera misjafnlega skynsöm ef
svo má að orði komast. Hreindýr viðast ekki vera mjög greind. Þá
virðast rjúpur oft á tíðum ekki vera neitt sérlega klárar. Þessi dýr fylgja
ákveðinni eðlishvöt sem virðist nú samt duga þeim ágætlega. Refurinn
er gott dæmi um einstaklega gáfað dýr og eru mörg dæmi um kænsku
rebba. Þegar hann fer í fjöruna á nóttinni leggur hann ekki af stað fyrr
en það er komin háfjara, hvernig veit hann þetta? Theódór Gunn-
laugsson refaskytta og höfundur hinnar merku bókar Á refaslóðum sem
kom út 1955 var ekki í nokkrum vafa um að tófan velti vandamálum
fyrir sér og drægi ályktanir til að finna lausn á vanda. Hann getur þess
einnig að refurinn hafi þroskað með sér varnarhæfileika og eflist þeir ef
ekki er beitt hinum vönduðustu veiðiaðferðum. Sleppi refurinn frá
veiðimanninum „gefst honum tækifæri til
þess að brjóta heilann í næði ásamt ráð-
gjöfum sínum og með tímanum fer þessi
rannsókn í vana og þau eldri kenna þeim
yngri“. Theódór segir einnig í bók sinni að
sumir refanna „beittu brögðum sem mér
kom ekki til hugar, að gætu átt upptök sín
annars staðar en í mannsheila, og það óvenju
snjöllum mannsheila“.
Líklegast eru gæsir ekki eins slungnar og
útsjónarsamar og refurinn.
Reyndar gæsir geta þó verið býsna klókar.
Fyrir um 10 árum voru veiðimenn á veiðum á Laxárdalsheiði í Dölum.
Stór gæsahópur var í miðri mýri og hugðust veiðimennirnir læðast að
hópnum. Skriðu þeir eftir lækjarfarvegi til að komast að gæsunum.
Þegar þeir voru um það bil að komast í færi flugu þrjár gæsir yfir þá.
Ein þeirra sneri við og flaug aftur yfir skytturnar. Skipti það engum
togum að gæsin gaf frá sér hávær hljóð og hækkaði flugið með miklum
látum. Það er skemmst frá því að segja að allar gæsir á svæðinu tóku til
vængjanna og flúðu í ofboði.
Gæsirnar hafa gríðarlega gott sjónminni og virðast greina af mikilli
nákvæmni allt umhverfi sitt. Veiðimenn nota gjarnan gervigæsir til
þess að tæla gæsirnar í færi. Ef gervigæsunum er illa stillt upp þá forð-
ast gæsirnar túnið eða akurinn sem þeim er stillt upp á. Það þarf raun-
ar lítið til að fæla gæsirnar frá. Fyrir talsvert mörgum árum vorum við
félagar að veiðum austur í Öræfasveit. Þegar við stilltum gervigæsunum
upp um morguninn var smáfrost. Í birtingu fóru gæsirnar á stjá og
höfðu þær talsverðan áhuga á gervigæsunum okkar og veiddum við
ágætlega. Þegar líða tók á morguninn hættu þær að koma yfir okkur.
Raunar flugu þær í löngum sveig fram hjá túninu sem við vorum á,
þeim stóð greinlega stuggur af gervigæsunum okkar. Við vorum hissa á
þessu því þær, eins og áður sagði, höfðu komið ágætlega yfir okkur um
morguninn. Þegar við fórum að athuga málið kom í ljós að smáhéla
hafði sest á gervigæsirnar þegar við settum þær upp um morguninn og
þegar tók að hlýna bráðnaði hélan á gæsunum og þær fóru að glansa í
sólinni, þetta leist gæsunum alls ekki á og flúðu þær í ofboði frá okkur.
Afar reyndir veiðimenn voru búnir að stilla upp gervigæsum sínum á
kornakri og koma sér vel fyrir í skurði við akurinn. Þeir voru vel faldir
og snjallir að kalla á gæsirnar með gæsaflautunum. En allt kom fyrir
ekki, gæsirnar sýndu engan áhuga og forðuðust að fljúga yfir akurinn.
Eins og áður sagði voru þarna á ferð mjög reyndir veiðimenn, þegar
þeir fóru að kanna málið kom í ljós að einn veiðimannanna hafði stillt
upp byssu sinni í skurðinum þannig að hlaupið stóð upp úr honum.
Þegar veiðimaðurinn svo tók hlaupið niður svo að það sást ekki fóru
gæsirnar að fljúga yfir akurinn, það þurfti ekki meira til. Þó að gæs-
irnar séu greindar og varkárar þá eru þær einstaklega forvitnar og
verður forvitnin þeim oft að fjörtjóni. Þær hafa mikinn áhuga á því
hvað aðrar gæsir eru að gera og svara oft kalli annarra gæsa sem
stundum eru þá veiðimenn með gæsaflautur. Athyglisvert verður að
fylgjast með þróun mála á golfvellinum á Seltjarnarnesi. Mér segir svo
hugur að eftir nokkra daga muni gömul og reynd gæs hætta sér yfir
rauðu línuna og þá verður ekki langt að bíða þess að allar hina komi á
eftir.
Gáfaðar gæsir
og önnur dýr
Gæsir
Sigmar B. Hauksson
’
Líklegast
eru gæsir
ekki eins
slungnar og út-
sjónarsamar og
refurinn.