SunnudagsMogginn - 12.09.2010, Blaðsíða 38

38 12. september 2010
Á
fyrsta degi var förinni heitið
frá Reykjavík og inn í Land-
mannalaugar þar sem svartur
sandur og mosi tók á móti
nokkuð stressuðum borgarbúum. Okkar
beið mikið ævintýri, langar göngur um
hálendi Íslands og við hlökkuðum eðlilega
mikið til. Góður kunningi hristi höfuðið
er hann heyrði um áformin og spurði
undrandi: „Ætlarðu virkilega að fara að
ráfa þarna um fjöllin?“
Það var komið kvöld þegar við keyrð-
um upp að hlaði í skálanum í Land-
mannalaugum, einhverri stærstu líparít-
eldstöð landsins og jafnvel heims ef út í
það er farið. Einkenni líparíteldstöðva eru
gríðarlega sterkir og ákafir litir. Við fætur
okkar léku sér saman eins og bestu vinir
ljósgulur, rauður, túrkísblár og grár. Það
er einkennilegt að koma til jafn afskekkts
staðar á hálendinu og finna þar óvænt
ferðamenn af öllum þjóðernum, hálfgerða
heimsborg. Mjög margir útlendinganna
gistu í tjöldum og voru að matast eða
þurrka af sér fötin þegar okkur bar að
garði. Þarna heyrðust töluð mörg ólík
tungumál; þýska, franska, ítalska og
danska svo eitthvað sé nefnt. Það eina
sem ferðalangarnir áttu í raun sameig-
inlegt var að þeir voru lausir við stressið
úr borginni enda skein ánægjan úr hverju
andliti. Útlendingarnir virtust einnig
kunna vel að meta íslensk fjallaböð.
Margir þeirra tipluðu um á sundfötunum,
stungu sér út í heita lækinn og svömluðu
þar sælir. Leiðsögumennirnir í ferðinni
voru þau Páll Ásgeir Ásgeirsson og Rósa
Sigrún Jónsdóttir og þau vissu margt um
svæðið sem við ætluðum að ferðast um.
Til dæmis sögðu þau okkur að hér áður
hefðu smalamenn alltaf hlakkað til að
koma í Landmannalaugar. Þar mátti
nefnilega hella upp á ákaflega bragðgott
kaffi, lagað úr 80 gráða heitu vatni.
Fyrsta nótt í skála
Þessa fyrstu nótt í skálanum sváfum við
frekar lítið, enda voru mikil viðbrigði að
gista í fjallakyrrðinni. Í þögninni heyrist
allt svo vel að hvert einasta þrusk ertir
eyrað. Til dæmis hraut einn ferðalang-
urinn hátt alla nóttina og þetta magnaðist
upp í mikinn hávaða. Annar andaði svo
þunglega að það var óhjákvæmilegt annað
en að leggja við hlustir og hálfpartinn bíða
eftir næsta andardrætti. Auðvitað var erf-
itt að festa svefn í svona konsert, en loks-
ins var nóttin á enda. Morguninn heilsaði
okkur hressilega, þenn-
an dag ætluðum við að
ganga inn til fjalla. För-
inni var heitið yfir ein-
hvern litríkasta mó-
bergshrygg landsins og
við hlökkuðum mikið til
að sjá fegurðina. En
fljótt skipast veður í
lofti. Áður en við vissum
af hafði þokusúld lagst
yfir landið og það hvarf inn í sjálft sig. Á
þessari stórbrotnu gönguleið sáum við
þess vegna lítið annað en mosann við fæt-
ur okkar, svo skærgrænan að af honum
stafaði birtan ein. Mosinn var mjúkur og
fíngerður og andstæða við svartan, harð-
an sandinn sem hann hvíldi á. Íslensk
náttúra er óskiljanlegt listaverk. Lítil
hrafntinnubrot lágu við fætur okkar, eins
og svartar perlur sem biðu eftir því að
verða þræddar upp á band. Eftir dálítinn
spöl fór að grilla örlítið í tilkomumikil
móbergsfjöllin, þau birtust eitt af öðru
eins og stórvirki sem súldin gat ómögu-
lega falið. Ferðafólkið gekk rösklega eftir
röndóttum og marglitum fjallahryggnum.
Vindurinn blés svo vel og úðinn var svo
þéttur að ekki var hægt að tala saman. Við
vöfðum okkur inn í regnjakkana og landið
sá sjálft um samræðurnar: Við heyrðum
lækinn seytla niður bergið og leðjuna
smjatta við fæturna. Við heyrðum vindinn
hlæja og regnið lemja andlitin. Þetta var
hjartsláttur Íslands. Við hlustuðum og
gleymum honum aldrei.
Mannlíf á fjöllum
Leiðin lá áfram upp fjöll, niður dali og inn
á sanda. Farið var um háhitasvæði þar
sem gufur ruku upp úr hverjum hól og
lyktin af landinu fyllti vitin. Við þræddum
framhjá heitum hverum, stukkum yfir ár
og læki og mjökuðum okkur varlega yfir
ísbreiður. Við höfðum gengið liðlega 24
km þegar við komum að skálanum í
Hrafntinnuskeri, en svo hét næturstað-
urinn. Fíngerð rigning og þoka umlukti
skálann þar sem hann hvíldi á hárri klöpp
efst uppi við himininn. Svo hátt uppi að
þangað komust aðeins fuglinn fljúgandi,
fótgangandi menn og ferfætlingar. Í þessu
veðri minnti skálinn á heimkynni norna
og galdrakarla, þar sem aldrei skín sól og
ekkert fær þrifist nema villisveppir og
ormar.
Fjallaskálar geta skipt svo miklu máli í
gönguferðum. Skálinn er heimilið sem
tekur á móti þreyttum göngumanni eftir
langan dag, þar vill hann hvílast, næra sig
vel og láta þreytuna líða úr sér. Þess vegna
er mikilvægt að skálarnir séu vistlegir,
salernin snyrtileg og eldunaraðstaðan til
fyrirmyndar. Við gistum í tveimur mjög
góðum skálum á leiðinni, í Hvanngili og í
Landmannalaugum. Þegar við komum inn
í skálann í Hrafntinnuskeri tók við okkur
kúnstug sjón. Í anddyrinu voru tugir
skópara og yfirhafna sem ýmist dingluðu
niður úr þurrkloftinu eða lágu í hrúgum á
gólfinu. Þarna var verið að þurrka öll
hundblautu göngufötin og ekki varð
þverfótað fyrir tuskum. Í svefnálmunum
fyrir innan var litríkt mannlíf. Á stól sat
skálavörður og einbeitti sér mestmegnis
að kaffidrykkju. Hér var þröng á þingi.
Eins og oft vill verða þegar saman kemur
margt fólk í rökum fatnaði og fæst við
matseld var lyktin dálítið þung. Öllu má
þó venjast, einkum þegar fólk er þreytt og
hefur um nóg annað að hugsa. Eins og það
að næra sig og nesta fyrir næsta dag. Við
eitt borðið sátu ítölsk hjón með þrjú lítil
börn og voru að gefa þeim brauð með tún-
fisksalati. Krakkarnir suðuðu eitthvað í
pabba sínum sem skammaði þau góðlát-
lega. Í eldhúsinu stóðu tveir franskir
strákar og hrærðu í frekar ólystugri
baunasúpu. Þeir höfðu gengið með 20 kíló
á bakinu yfir þvert Ísland og áttu næt-
urstað hér. Ferðalagið hafði tekið 10 daga
og þeir voru varla annað en skin og bein
eftir göngurnar en samt svo ánægðir.
Það felst mikil áskorun í fjallgöngum
um grýtt og erfitt landslag þar sem ein-
ungis er hægt að reiða sig á úthald sitt og
þol. Innst inni vonast allir eftir góðu veðri
sem gerir ferðina auðveldari og ánægju-
legri. Það er hins vegar ekki alltaf rjóma-
blíða hérlendis, oftar en ekki er súld og
rok á boðstólum. Áskorunin felst hins
vegar í því að búast til ferðar sama hvern-
ig viðrar og ganga áfram.
Gönguskórnir og límbandið
Súldin bauð okkur auðvitað góðan dag
næsta morgun. Örlítið vonsviknir ferða-
langar, sem höfðu vonast eftir sólríkara
veðri, bjuggu sig til brottfarar. Þeir
klæddu sig í blaut regnfötin sem varla
höfðu náð að þorna frá gærdeginum og
gengu inn í stillta þokuna og úðann. Þegar
fjöllin sjást ekki fyrir grámósku kemur þó
ýmislegt forvitnilegt í ljós. Þá horfir mað-
ur nær sér, á allt hið smáa og fíngerða.
Skærgræn mosabreiða geymir þúsundir
regndropa og þegar birtan skellur á þeim
sýnast þeir vera glitrandi demantar. Ég
teygi mig niður til að grípa handfylli en þá
sökkva þeir ofan í mosann. Einstaka járn-
smiður skríður á mölinni sem við troðum.
Það glampar á gljáandi svart bak þessa
harðgerða skordýrs sem virðist næstum
fallegt í grýttum ruddanum. Svona kemur
lífríkið á hálendinu sífellt á óvart þeim
sem um það ferðast.
Á ferð okkar um hinn óeiginlega
Laugaveg sást einstaka sinnum til himins
og stundum í sólina sjálfa. Þá birtust fjöll-
in og við urðum svo létt í lund. Sumir rifu
sig úr regnfötunum og settu upp sólgler-
augun. Á þeim stundum var ekki lengur
kvartað yfir rigningunni heldur yfir hit-
anum og hvað það væri nú erfitt að ganga
í sterkri sól. Síðan, eins og hendi væri
veifað byrjaði svo aftur að rigna og nú enn
Hlustað
á landið
Í lok júlí fór stór hópur frá Ferðafélagi Íslands í
göngu um fáfarnar en áhugaverðar slóðir nálægt
hinni vinsælu gönguleið, Laugaveginum. Hóp-
urinn samanstóð af fólki af fimm þjóðernum;
nokkrum liprum Íslendingum, Þjóðverjum,
Frökkum, einum Svía og portúgölskum verk-
fræðingi.
Guðrún Gunnarsdóttir g.gunnarsdottir@gmail.com
Guðrún
Gunnarsdóttir
’
Það felst mikil
áskorun í fjall-
göngum um grýtt
og erfitt landslag.
Einkenni líparíteldstöðva eru gríðarlega sterkir og ákafir litir. Við fætur okkar léku sér sam-
an eins og bestu vinir ljósgulur, rauður, túrkísblár og grár.
Ferðalög