SunnudagsMogginn - 12.09.2010, Qupperneq 6

6 12. september 2010
Naumann ritaði grein í The Eco-
nomist í ágúst og lýsir þeim
vanda sem Vesturveldin standa
frammi fyrir vegna síaukins kostn-
aðar við háþróuð vopn.
Hann nefnir sem dæmi að
tækniundrið F-22 Raptor [sjá
mynd hér að ofan] kosti um 160
milljónir dollara stykkið [nær 20
milljarða króna] og reyndar meira
ef tekinn sé með í dæmið þróun-
arkostnaður. Hin þekkta F-16
þota hafi aðeins kostað 50-60
milljónir dollara. Upphaflega hafi
staðið til að Bandaríkin keyptu
um 750 Raptor-þotur en nú sé
miðað við 187 þotur og fram-
leiðslan verði stöðvuð á þessu ári.
Hvarvetna er skorið niður, Bret-
ar eiga nú aðeins eitt flugmóð-
urskip, Frakkar eitt. Hollendingar
halda ekki lengur úti eftirliti á sjó,
Danir eiga enga kafbáta. Airbus,
sem hannaði nýja herflutningavél,
A440M, hefur átt erfitt með að
sinna mörgum og flóknum óskum
Evrópuríkjanna og kostnaðurinn
fór marga milljarða evra fram úr
áætlun. Vélinni hefur háðslega
verið lýst sem „gyltu sem fram-
leiði ull, egg og mjólk“.
Leggi menn áherslu á ómönnuð
loftför sparast að sjálfsögðu mik-
ið. En Naumann segir að búast
megi við að smám saman verði
einnig gerðar meiri kröfur til
þeirra og kostnaðurinn vaxi þá
hratt. Einnig séu þau alltaf háð
öruggum gervihnattafjarskiptum.
Tækniundrin að sliga varnarmálaráðuneytin
Bandarískur skriðdreki af gerðinni M1A1 Abrams er rúm 60 tonn að
þyngd og getur náð nærri 70 km hraða.
E
f Rússland verður raunverulegt lýðræð-
isríki þar sem réttarríkið er haft í heiðri
og mannréttindi virt ætti það að vera
langtímamarkmið að Rússar fái aðild að
Atlantshafsbandalaginu,“ segir dr. Klaus Naum-
ann, 71 árs gamall þýskur hers-
höfðingi á eftirlaunum. „Þannig
gætum við eytt þeim misskilningi
í huga þeirra að NATO sé óvinur
sem bíði og voni að tækifærið
komi til að traðka vesalings Rúss-
land í hel.“
Naumann var áður einn ef
æðstu mönnum NATO. Hann
flytur á mánudag erindi í Nor-
ræna húsinu um framtíðarstefnu bandalagsins á
fundi Samtaka um vestræna samvinnu og alþjóða-
mál, Varðbergs og Alþjóðamálastofnunar Háskóla
Íslands. Naumann hefur m.a. setið í stjórnarnefnd
Sameinuðu þjóðanna um friðargæslu og al-
þjóðanefnd um bann við dreifingu kjarn-
orkuvopna.
Naumann hefur fjallað mikið um þann vanda
sem erfitt efnahagsástand og vaxandi kostnaður
vegna tækniþróunar á sviði varnarmála valdi nú
vestrænum ríkjum. Rætt var við Naumann fyrir
helgi og sagðist hann álíta að svarið yrði ekki síst að
samstarf um dýr verkefni yrði aukið. Er líklegt að
Evrópa komi sér upp sameiginlegum her?
Erfitt að ná einingu um varnir Evrópu
„Þá yrðu Evrópuríkin að ná samkomulagi um eina,
sameiginlega varnarstefnu, þau geta ekki hagað sé
eins og nokkur þeirra gerðu þegar þau ákváðu að
taka upp evru en móta síðan stefnu í gjaldmið-
ilsmálum eftir á,“ sagði Naumann. „Kjarninn í
stefnu í öryggis- og varnarmálum er að fólk er látið
hætta lífi sínu vegna vopnaðrar ógnar. Fyrst og
fremst verða menn að koma sér saman um mark-
miðið með evrópskum her, hvaða skilyrði þurfi að
uppfylla til að senda megi evrópska hermenn í orr-
ustu, hver eigi að stjórna þeim. Sem stendur get ég
ekki séð að eining geti náðst í Evrópu um þessi
mál.“
Hann er spurður hvort vandinn sé að lítill vilji sé
almennt meðal Evrópumanna til að verja pen-
ingum til varnarmála og enn minni til að berjast.
„Að nokkru leyti er það rétt. Stjórnmálamenn-
irnir hafa ekki sinnt því hlutverki sínu að segja
fólki hvaða hættur geti verið við sjóndeildarhring-
inn á 21. öldinni. Við ættum því ekki að furða okk-
ur á að fólk og fjölmiðlar séu vægast sagt hikandi
við að samþykkja hernað og aðrar aðgerðir sem
það skilur ekki.
Tökum Afganistan sem dæmi. Mjög fáir stjórn-
málamenn hafi útskýrt fyrir almenningi hvað sé í
húfi í Afganistan. Fyrrverandi varnarmálaráðherra
Þýskalands sagði að frelsi Þjóðverja yrði varið í
Hindu Kush. Það hljómar prýðilega en ef fólk spyr
nánar geta stjórnmálamenn ekki svarað neinu.
– Hvers vegna eru leiðtogarnir svona hikandi?
„Þetta eru óvinsæl málefni og hvaða pólitíkus
vill brydda upp á óvinsælum málum? Þeir hafa allir
í huga að kjörtímabilið verði fljótt á enda og vilja
vinna fólk á sitt band með því að segja það sem fólk
vill heyra. Þannig finnst mér evrópskir stjórn-
málamenn vera, þeir segja sjaldan: Allt í lagi, þetta
er vont en við verðum að gera það.“
Staða Íslands gæti breyst hratt
Hann er spurður um stöðu Íslands og segir að fari
svo að ísinn minnki við Norðurskautið vegna hlýn-
andi loftslags og hægt verði að sigla yfir Íshafið
muni hún breytast mjög á næstu áratugum. „Þá
mun norðurhjarinn verða ofar á dagskránni hjá
NATO,“ segir Naumann. „Þar segja menn núna að í
fyrstu hafi menn horft til norðurs í kalda stríðinu,
núna til suðurs og austurs. En verði Íshafið mikil
siglingaleið vex áhuginn. Ísland gæti þá orðið
heppilegur staður fyrir umskipunarhafnir vegna
flutninga milli Evrópu og A-Asíu. Þetta yrði ger-
breytt staða. Svo má ekki gleyma auðlindum á
hafsbotni sem er annað mál en þær gætu ýtt undir
deilur og jafnvel átök.“
„Segja það sem
fólk vill heyra“
Þýskur hershöfðingi gefur lítið
fyrir kjark stjórnmálamanna
Flugmóðurskipið Kitty Hawk var rösklega 60 þúsund tonn og gat borið liðlega 40
orrustuþotur auk þyrlna. Skipið var smíðað 1960 en tekið úr notkun í fyrra.
Vikuspegill
Kristján Jónsson kjon@mbl.is
Klaus Naumann
Norman Augustine, þekktur
flugmálasérfræðingur, rann-
sakaði þróun kostnaðar við
smíði orrustuflugvéla frá
1910 í samhengi við útgjöld
til varnarmála og niðurstaðan
var: „Árið 2054 munu öll
framlögin duga til að kaupa
eina vél. Flugherinn og flotinn
munu skipta afnotunum á
milli sín, fá hvor um sig þrjá
og hálfan dag í viku nema á
hlaupári, þá fá landgönguliða-
sveitirnar hana í einn dag.“
Bandaríkin hafa aðeins efni á
einni orrustuvél árið 2054
20%afsláttur
Verð áður 2398 kr.
Helgarsteik, lambalæri, úrb.
1899 kr.kg
ódýrt og gott