Ný saga - 01.01.1997, Blaðsíða 70

Sigríður Matthíasdóttir
THE LORD HIGH CHANCELLOR AND THE
SPEAKER OF THE HOUSE OF COMMONS
EAVE BEEN CHAK.GED bv the two houses of
PAR.L.1AMENT OF THE UNtTED ICtNGDOM
OF GR.EAT BRlTAlN AND NORTHERN IRELAND
WtTH THE PUTV ANP HONOUR OF CONVEYING
TO THE PRESIDENT ANP MEMBERS OF THE.
ALTHING OF THE KINGDOM OF ICELAND
} tfccix C0*iQX4Xtufati0*vz on thc núíCcmúunv of tbc dft>í>úui a>u“>
rVÍ tri^roc? fot iti> futuxe, mh\xSo ifecy fcc£ ^uxcwilX
) þiovC'Cið iCCvv^ltxows ctz> it? tcniq <uU> (xnioutcb þazt.
't&fjiS occazivn. do nctaBCc úvxfx. fciztctij vfzbc pctzIXar
mcntaxii úvotiUtUcntý cf tfpc tooxXt>,io úv itselfl cxlxixunpk
fox- Xhat foxnvc&fzcCyQcxwtiunoxt to trfbicó tloc |:vci|>Ccí> of-
X&w &>Ca>ib £&nqbcmioqf ðcc&mb ant> <§teat S&titain. buvc cvct
rcniainab fcútfofut.
2€cu.5CO of PcuCtamcnt babixc tc tc&c Dov? opivtUuuty
ta.þCacC'jnv tccotbthcxx.aþfztcciatunvaf- tfoc cvuxtczy obctxnt
-V '( tcj&ciy zcijxczcntativeo ut tbc núíCcnaxu ccCc&LOticw>;an8
r K') fix^5cnl totíbc QXtSovuq.aoa nicmadaCaf-tíyiaccabiún.
a»ibtakcn cf tfocix fricnbbfoip,tfeaccc»iipaiUAÚi4 in&»tan£
rj ct xcpCica cf ouc vvéick &öé fot ovcx, tvoo tnvubzcb ucaxb
/ tccw u-zcb q£ tíoC' @cxvO> í&oonvof.xkg £u>zte éonwd^untcxb
~ -of g&xitomtÁc gftajcr^txp ‘Szcazuzy. gTocti tfeat,t&if>
U>feot wum ^etugctgAa 6x;>iUu} zcniúxbcxol thc-éonb^ tutUtnct
doc ttPO GLcoctn&Cic* anb tfóc couulxUo wkicf^ tf^iixcjyccöcnt/

Mynd 9.
Ávarp breska
þingsins til íslensku
þjóðarinnar á
Alþingishátiðinni
1930.
ir hafa verið gerðar að sameina einstaklings-
frelsi og samheldni, höfðingjavald og almenn
mannréttindi.“14
Röksemdafærslu tékkneskra þjóðernis-
sinna þegar þeir voru að móta hugmyndina
um Tékka sem frumkvöðla lýðræðisins svipar
mjög til hugmynda þeirra Ólafs Lárussonar
og Sigurðar Nordals en reyndar settar fram
nokkru fyrr. Masaryk sótti hugmyndir sínar
að miklu leyti til þekktasta sagnaritara Tékka
á 19. öld en sá hét Frantisek Palacký.15 Sam-
kvæmt Palacký átti lýðræðisþróun síðustu
alda í Evrópu rætur sínar að rekja, ekki til
víkinganna, heldur til forfeðra tékknesku
þjóðarinnar, hinna fornu Slava.16 Hann hélt
því fram að lénsskipulag með lénsherrum og
ánauðugum bændum hefði aldrei náð fullri
fótfestu í Bæheimi vegna þess að Slavar til
forna hefðu verið andsnúnir allri stéttaskipt-
ingu og lénsherrunum eða lénsveldinu hefði
aldrei tekist að sigrast á þessum jafnréttis-
anda sem væri Slövum eiginlegur. Á tímum
húsítanna á 15. öld náði hinn lýðræðislegi
slavneski andi sér aftur á strik samkvæmt
Palacký17 en sú skoðun hans að gullöld Tékka
hafi verið lýðræðisleg og að húsítarnir hafi
verið lýðræðissinnar er eitt meginatriðið í
tékknesku þjóðernisgoðsögninni.111
Einn allra mikilvægasti boðskapur þjóð-
ernisgoðsagna er sá að þjóðirnar muni verða
endurreistar til fornrar frægðar sinnar.19 Eftir
það sem hér hefur verið rakið má segja að
leiði af sjálfu sér að báðar þessar þjóðir, ís-
lendingar og Tékkar, litu svo á að með stofn-
un nútíma lýðveldis, lýðveldisins Tékkó-
slóvakíu árið 1918 og íslenska lýðveldisins
árið 1944, hefðu ekki einungis verið stofnuð
lýðveldi með nútíma stjórnarfyrirkomulagi
heldur hefðu hin fornu lýðveldi sem blómstr-
uðu á íslandi og í Bæheimi á miðöldum loks-
ins verið endurreist. I kringum stofnun ís-
lenska lýðveldisins árið 1944 var þetta viðhorf
allsráðandi en nefna má dæmi úr ræðu Einars
Olgeirssonar á lýðveldishátíðinni þar sem
hann segir: „Vér höfum skapað nýtt lýðveldi í
Evrópu í gær, - endurreist elzta lýðveldi hinn-
ar gömlu Evrópu“.20 Ef skoðuö eru dagblöð
frá þessum tíma er stöðugt talað um endur-
reisn lýðveldisins.21
Á einu sviði bjuggu íslendingar og Tékkar
þó við gerólíkar aðstæður og er varla ofmælt
að íslendingar hafi þar notið mikilla forrétt-
inda fram yfir Tékka. Þau birtust í því að ís-
lenska þjóðernisgoðsögnin naut viðurkenn-
ingar meðal stórvelda heimsins en það gerði
þjóðernisgoðsögn Tékka engan veginn. Hve
tilbúnar erlendar þjóðir voru að viðurkenna
þjóðernismýtu íslendinga kom aldrei betur í
ljós en á Alþingishátíöinni á Pingvöllum 1930.
Sendimenn stórvelda heimsins sem þar voru
viðstaddir báru mikið lof á íslendinga fyrir að
vera frumkvöðlar á sviði hins lýðræðislega
68