Vera - 01.08.2002, Side 18

vera
á öðrum nektardansstöðum hér á
landi. Lýsingar þeirra minntu
ekki á vinnu sem vernduð væri
með atvinnuleyfum frá hinu opin-
bera heldur á hreinan þrældóm.
Þær fengu enga kauptryggingu
fyrir að mæta í vinnuna og dansa
alla nóttina. Launin fengust að-
eins fyrir það að tæla menn til að
bjóða sér drykki eða kaupa af
þeim einkadans og fengu þær
25% af andvirði drykkjanna og
50% af því sem greitt var fyrir
einkadansinn. Suma daga var lítið
að gera og enginn einkadans seld-
ur en af þeim tekjum sem þær öfl-
uðu þurftu þær að greiða um-
boðsmanni í heimalandi sínu
50.000 krónur á mánuði fyrir að
hafa útvegað þeim vinnuna, eig-
anda staðarins húsaleigu fyrir lé-
leg herbergi sem þær deildu yfir-
leitt með öðrum og þurftu þær að
greiða skatt án persónuafsláttar
eins og útlendingar þurfa að gera.
Þær voru að borga fiugmiðann
niður í áföngum og þær þurftu
sjálfar að borga sýningarfötin og
útvega tónlist við dansinn sem
þær sýndu. Þær áttu því varla fyr-
ir mat en neyttu þess meira af ró-
andi lyfjum til að lifa þessar að-
stæður af.
Ymis ákvæði í samningi þeirra
við eiganda nektardansstaðarins
voru þvingandi og hrein mann-
réttindabrot en sá samningur kom
aldrei fyrir sjónir Vinnumála-
18 stofnunar sem samþykkti at-
vinnuleyfin. Þangað var annar
samningur sendur sem stúlkurnar
sáu hins vegar aldrei. í samningn-
um við þær voru t.d. ákvæði um
10.000 króna sekt ef þær komu
nokkrum mínútum of seint og
ákvæði um fría einkadansa sem
þær ættu að dansa fyrir góðvini
staðarins. Þær nutu engra veik-
indadaga, þurftu sjálfar að greiða
lækniskostnað og vissu ekki að
þær gætu fengið það sem þær
greiddu í lífeyrissjóð endurgreitt
áður en þær yfirgæfu landið. Þeg-
ar íslenskur vinur þeirra ætlaði að
aðstoða þær við það kom hins veg-
ar í ljós að eigandi Bóhem hafði
ekki staðið skil á þessum greiðsl-
um og þær gátu ekkert að gert.
Bóhem-málið á lokastigi
Eftir að stúlkurnar veittu þetta
viðtal þorðu þær ekki að vera
lengur í vinnunni enda þráðu þær
það eitt að losna þaðan. Þegar
Vera kom út voru þær komnar í
skjól Kvennaathvarfsins og málið
komið til rannsóknar hjá lögreg]-
unni. Þá hafði vinkona þeirra frá
Eistlandi bæst í hópinn og þær
voru allar yfirheyrðar af lögreglu
klukkustundum saman með að-
stoð rússnesks túlks. Maður sem
hafði haft milligöngu um að þær
kæmu í viðtalið í Veru gaf lögregh
unni líka skýrslu um viðskipti sín
við nektardansstaðinn og viður-
kenndi að hafa keypt þar vændi.
Stúlkurnar báru líka að þær væru
oft beðnar um að veita kynlífs-
þjónustu í einkadansi og að eig-
endur staðarins ætluðust til að
þær gerðu það. Ef þær neituðu
fengu þær skammir fyrir.
Nú er liðið eitt ár og tæpir fjór-
ir mánuðir síðan lögreglan hóf að
rannsaka starfsemi Bóhem hátt og
lágt. Rannsóknin var óvenju viða-
mikil og um fimmtíu manns yfir-
heyrð í tengslum við hana. Þegar
einkadansklefarnir voru skoðaðir
með sérstökum tækjum komu í
ljós mörg merki um sæðisbletti.
Bókhaldið var einnig skoðað
vandlega vegna gruns um að þar
væri ekki allt með felldu, eins og
fram kom í frásögn stúlknanna
um launagreiðslur o.fl. Málið er
nú á lokastigi hjá Lögreglunni í
Reykjavík og mun verða sent rík-
issaksóknara innan skamms.
Vinnumálastofnun
hættir að gefa út
atvinnuleyfi
Eftir ráðstefnuna í Tallinn og um-
ræður um hve vafasamt væri að
íslensk stjórnvöld gæfu út at-
vinnuleyfi til dansara sem hugs-
anlega stunda vændi ákvað Gissur
Pétursson forstjóri Vinnumála-
stofnunar að hætta að veita at-
vinnuleyfi á meðan verið væri að
rannsaka hvort vændi væri stund-
að á nektardansstöðum. Þetta til-
kynnti hann ríkislögreglustjóra og
gaf honum frest til 24. júlí til að
gera eitthvað í málinu. Sá tími
leið án þess að viðbrögð kæmu frá
ríkislögreglustjóra og þar með sá
Vinnumálastofnun sér ekki annað
fært en halda áfram að gefa at-
vinnuleyfin út. Á þessum tíma
höfðu safnast upp um 40 umsókn-
ir sem voru síðan afgreiddar.
Gissur segir að eftir að bannið við
einkadansi tók gildi hafi verið
meira um að óskað væri eftir
framlengingu á atvinnuleyfum
heldur en að sótt hafi verið um
fyrir nýjar stúlkur. Á þessu ári
hafa verið veitt 56 ný atvinnu-
leyfi og 34 leyfi framlengd. Fjöl-
mennasti hópurinn er frá Tékk-
landi og Ungverjalandi.
Á Keflavíkurflugvelli hefur
verið komið á fót samstarfi milli
lögreglu og tollgæslu um að að-
stoða þær stúlkur sem augsjáan-
lega eru komnar hingað til lands
til að stunda nektardans og ráða
ekki fullkomlega sinni för. Slíkt
samstarf er á milli aðila á öðrum
flugstöðvum í Evrópu og felst m.a.
í því að benda stúlkunum á hvar
þær geti leitað aðstoðar ef jjær
lenda í vandræðum í landinu sem
þær eru að koma til.
Þegar ljóst er um hvers konar
glæpastarfsemi getur verið að ræða
og að líf ungra stúlkna er í húfi
hlýtur það að vera krafa almenn-
ings að opinberir aðilar taki hönd-
um saman um að vinna gegn því
að starfsemi þar sem þær eru mis-
notaðar þrífist í landinu. Á þann
hátt geta þeir veitt viðnám gegn
verslun með konur sem er baráttu-
mál út um allan heim. Þegar rætt
er um atvinnufrelsi í tengslum við
einkadans og sagt að Jrað frelsi hafi
verið skert með banninu er spurn-
ingin: Frelsi hverra á að vernda?