Vera - 01.08.2002, Qupperneq 72

Brynhildur Heiðardóttir Ómarsdóttir
bríet
félag ungra femínista
Er ég frjáls
til að strippa?
Um daginn hitti ég gamlan bekkjarfélaga úr grunnskóla í strætó.
Ég settist niður og byrjaði að spjalla og brátt kom í Ijós að fátt
höfðum við sameiginlegt annað en grunnskólann forðum. Sjálf
er ég femínisti, eilítið vinstrisinnuð á köflum, en þessi gamli
bekkjarfélagi sem ég hitti þarna í leið fimm niður í austurbæinn
er flokksbundinn Sjálfstæðismaður.
Samræður okkar urðu því heldur innihaldslausar.
Kemur nefnilega í ljós að við tvö tölum ekki sama
tungumálið. Meðan svar mitt við öllum vandamálum
heimsins var samfélagsábyrgð og styrking trygginga-
kerfisins þá var svar vinar míns við sömu vandamál-
um frelsi og einkavæðing. Nú viðurkenni ég að ég er
búin að taka saman tvo vængi nútíma stjórnmála og
smækka þá niður í fjögur orð: samfélagsábyrgð og ai-
mannatryggingar, og frelsi og einkavæðing. Eg geri
mér grein fyrir því að þessi aðgreining tveggja ólíkra
póla í stjórnmálum er mjög einfölduð en því miður
virðist hún eiga of oft við.
Svo virðist sem ungt fólk í dag eigi erfitt með að
sjá út fyrir þröngt sjónarhorn stjórnmálaskoðana
sinna. Það hefur tilhneigingu til að sjá heiminn í
svörtu og hvítu og velur sér lit eftir því hvort það tel-
ur sig vera hægrisinnað eða vinstrisinnað. Fæstir
virðast gera sér grein fyrir því að sjaldnast eru til ein-
faldar lausnir á vandamálum og að ekki er hægt að
koma með greinargott svar við spurningum ef ekki
eru nýttar allar skoðanir.
ro
L.
<u
>
72
Kúgun kvenna eða frelsi kvenna?
Kveikjan að þessari grein var þessi þröngsýni sem
mér fannst að ég sæi í vini mínum (og sem hann hef-
ur líklegast séð hjá mér). Núna nýlega hafa stripp-
staðirnir, og þá sérstaklega einkadansinn, aftur kom-
ið mikið í fjölmiðlana. Nokkur bæjarfélög á íslandi,
þar á meðal Reykjavík, hefur ákveðið að leggja bann
við einkadansi en önnur sveitarfélög eru enn óá-
kveðin og vega og meta áhrifin sem þetta bann
myndi hafa á bæjarfélagið og á frelsi bæjarbúa. Því
var það óhjákvæmilegt að þetta bærist í tal á milli
okkar.
Eg hafði lítið til málanna að leggja annað en að
benda vini mínum enn og aftur á að strippbúllur og
vændi séu ekkert annað en kúgun kvenna af þriðja
aðila, hvort sem er líkamleg, sálræn eða efnahagsleg,
og það væri á ábyrgð samfólagsins að leyfa ekki
svona nútímaþrælahaldi að þrífast meðal okkar.
Vinur minn hafði lítið annað tiJ málanna að
leggja en eftirfarandi: Þau eru frjáls. Dansararnir eru
frjálsar, viðskiptavinirnir eru frjálsir og þau hafa
frelsi til þess að gera það sem þau vilja. Þau eru ein-
staklingar, ekki konur/karlar. Við megum ekki
hindra þetta frelsi þeirra.
Verðfelling orðsins frelsi
Auðvitað er þessi frelsistúlkun á strippstöðum full-
komlega gild og ég er jafnvel sammála henni upp að
vissu marki. En sá kraftur sem upphaflega má vera
að hafi falist í orðinu er löngu horfinn. Þegar gripið
er til orðsins frelsis við hvaða tækifæri sem er, þegar
frelsi verður að einu allsherjarsvari við vandamálum
samfólagsins, þá verður hugtakið frelsi fremur inn-
antómt.
Þróun frelsishugtaksins hefur verið sorgleg í
gegnum tíðina. Frá því að vera ferskt byltingaróp í
mannréttindabaráttu hefur það þróast út í það að
vera enn ein klisjan í pólitísJcri orðræðu, enn eitt
steinrunnið hugtak í pólitískum flokkadráttum tutt-
ugustu aldar.
Nú er kominn tími til að hugtakið frelsi sé leyst
úr gíslingu frá ungu frjálshyggjumönnunum, mönn-
unum sem halda uppi frelsisvefjum eins og frelsi.is
og frjalshyggja.is. Frelsi er svo miklu, miklu meira en
það sem má lesa og heyra í skrifum og umræðum
ungra frjálshyggjumanna. Frelsi er ekki sinnuleysi
eða sjálfselska. Frelsi er ekki leyfi til að nýta sér aðr-
ar manneskjur til gróða. Frelsi er ekki skilyrðislaust
leyfi einstaklinga til að skara eld að sinni köku frá
samfólaginu, án þess að gefa eitthvað til baka. Frelsi
er ekki neitt án ábyrgðar.
Þegar gripið er til orðsins frelsis við
hvaða tækifæri sem er# þegar frelsi
verður að einu allsherjarsvari við
vandamálum samfélagsins, þá verður
hugtakið frelsi fremur innantómt.