Vera - 01.10.2003, Page 42

að taka málin í sínar hendur. Markaðurinn á að vera
gagnvirkur og hann á að segja stopp þegar honum er
misboðið, en hann er það ekki eins og málum er háttað
í dag. Stórum hópum fólks líkar ekki að börn og ung-
lingar hafi svo greiðan aðgang að grófu klámi, en samt
segir enginn: „Hingað og ekki Iengra.“ Því viljum við
breyta.“
Frelsi karla til að kaupa
Katrín Anna er spurð um móttökurnar þegar hún kem-
ur fram einhvers staðar fyrir hönd Femínistafélagsins.
Mætir hún skilningi og upplýsingu, eða þarf hún
stöðugt að standa í því að leiðrétta lífseigar ranghug-
myndir um femínisma sem oft birtast í orðunum: „Ég
er nú jafnréttissinni en ég er enginn femínisti," og bera
til baka það sem komist hefur á kreik að femínistar vilji
eitthvað meira en jafnrétti kynjanna? Að femínistar hati
karlmenn og dreymi helst um að koma þeim öllum fyr-
ir kattarnef til þess að geta sölsað undir sig heiminn?
„Það er mjög misjafnt. Margir eru mjög ánægðir
með okkur, styðja okkar málflutning heilshugar og
finnst löngu tímabært að jafnréttismálin skipi verðugan
sess í okkar þjóðfélagi. Aðrir eru ekki jafn ánægðir“.
Katrín Anna hefur líka þurft að standa fyrir máli
Femínistafélagsins varðandi aðgerðirnar sem áður voru
ræddar, þegar auglýsendur voru hvattir til þess að gá að
ímynd sinni og margir þeirra hættu að auglýsa á vef-
miðlum sem vísa á klámefni. Andstaðan við þær að-
gerðir hefur ef til vill verið sterkust meðal ungra karl-
manna sem aðhyllast frjálshyggju og telja að með að-
gerðunum séu femínistar að skerða frelsi einstaklingsins
til þess að gera það sem hann kýs. Katrín Anna segir að
það sé umdeilanlegt hvernig frelsishugtakið er skilgreint
í þessum málflutningi.
„í stefnuskrá Frjálshyggjufélagsins segir að félags-
menn vilji óskorað frelsi einstaklingsins, en frelsið eigi
ekki að vera án ábyrgðar. Frelsi einnar manneskju megi
ekki takmarka frelsi annarra. En hver á að ákveða þau
sem er mjög ósammála femínískum hugmyndum. Að-
ferðirnar til þess að andmæla femínistum geta verið
einkar ómálefnalegar og stundum snúist upp í hreint
skítkast. Þurftirðu ekki að hleypa í þig kjarki til þess að
búa þig undir að vera jafnvel kölluð „þessi nöldurgjarna
og leiðinlega" eða „kerlingin sem varð bitur vegna þess
að hún var svo óvinsæl hjá karlmönnum“?
„Stundum þarf ég að herða mig aðeins upp. Þegar
við nokkrir femínistar mættum á Ungfrú ísland.is
keppnina með femínistaboli handa keppendum var tek-
ið við okkur viðtal uppi á sviði. í umíjölluninni á eftir
fengum við ýmsar athugasemdir um útlit okkar og það
var beintengt því sem við höfðum að segja. Að sennileg-
ast værum við bara svona bitrar yfir því að eiga sjálfar
ekki möguleika á því að taka þátt í fegurðarsamkeppni.
Auðvitað þarf að hafa sjálfstraustið í lagi undir slíkurn
kringumstæðum enda er ég alveg sannfærð um að ég sé
voðalega sæt og skemmtileg," segir Katrín Anna og
hlær.
„En athugasemdir á borð við þessar sýna líka hvað
það er mikil þörf fyrir samtök eins og Femínistafélagið.
Þegar helstu rökin gegn því sem við höfum að segja eru
að við séum bara svo ljótar og leiðinlegar. Ef fólki íýnd-
ist við æðislega sætar, segði það þá: „Já, þetta er snið-
ugt“? Skiptir útlitið þá meira máli en það sem maður
segir og gerir? Er ekki eitthvað bogið við það?
Slík rök halda ekki enda eru þetta ekki rök heldur
þöggunaraðferð - en því miður þöggunaraðferð sem
virkar mjög vel.“
Góður stjórnandi þarf ekki alltaf að vera í vinn-
unni.
„Ég held að við séum ekki komin lengra í átt að jafnrétti
vegna þess að það eru svo sterk öfl í þögguninni," segir
Katrín Anna. „Ef konur segja sína skoðun á þessum
málum er reynt að þagga niður í þeim með því að leiða
þeim fyrir sjónir að þær skoðanir séu óæskilegar.“
Hvaða öfl eru þetta? Ef maður gengur á milli fólks og
ÞEGAR HELSTU RÖKIN GEGN ÞVÍ SEM VIÐ HÖFUM AÐ SEGJA ERU AÐ VIÐ SÉUM BARA SVO LJÓTAR OG LEIÐINLEGAR-Ef
„JÁ, ÞETTA ER SNIÐUGT"? SKIPTIR ÚTLITIÐ ÞÁ MEIRA MÁLI EN ÞAÐ SEM MAÐUR SEGIR OG GERIR? W
mörk sem ekki má stíga yfir? Ef það er einstaklings-
bundið val er óhjákvæmilegt að skilgreiningar stangist
á. Ein manneskja gæti sagt: „Með þessu ertu að skerða
frelsi mitt,“ en fengið svarið: „Nei, það er ég ekki að
gera.“ Frjálshyggjufélagið hefur á stefnuskrá sinni að
beita sér sérstaklega fyrir atvinnufrelsi kvenna sem
starfa við nektardans, klámiðnað og vændi. Þessi við-
horf birtast þó víðar en í Frjálshyggjufélaginu og þær
raddir urðu háværar þegar femínistar mótmæltu við
súlustaði. Sagt var að með mótmælunum værum við að
skerða frelsi nektardansmeyja sem stunduðu þessa at-
vinnu vegna þess að hún væri góð tekjulind. Sögur um
hamingjusamar vændiskonur og klámmyndaleikkonur
sem græða á tá og fíngri eru líka furðulega algengar þó
að fjölmargar rannsóknir gefi til kynna að flestar þess-
ara kvenna hrekist út í að selja líkama sinn í mikilli neyð
og bíði við það varanlegt andlegt tjón. Mér fmnst þessi
málflutningur oft snúast meira um frelsi karla til þess að
kaupa.“
Sem talskona Femínistafélagsins mætirðu oft fólki
segir: Vilt þú ekki jafnrétti kynjanna? Þá segja allir: „Jú
auðvitað vil ég jafnrétti kynjanna. Það er ekki nema
sjálfsagt mál!“
„Fólk segist vilja jafnrétti en síðan er annað mál að
þekkja birtingarmyndir ójafnréttisins. „Jú ég vil jafnrétti
en ég vil samt fá að borga fyrir að horfa á berar konur
vegna þess að konur eru fallegar.“ Það tengir því ekki
kaup á berum konum við ójafnrétti. Það sér ekki sam-
hengið á milli þess að líkami kvenna hefur verið notað-
ar til þess að selja flest í gegnum tíðina, þar á meðal
klám og niðurlægingu.
Eins er það með vinnumarkaðinn. Oft er sagt að illa
gangi að fá konur í stjórnunarstöður eða að fá konur til
þess að taka þátt í stjórnmálum. Gengið er út frá því
sem vísu að konur haft jafn góð tækifæri og karlar, en
þær nýti ekki þau tækifæri og svo sé „bara alltaf sama
tuðið í þessum kerlingum“. Þeir sem halda þessu fram
átta sig ekki á því að við höfurn erft ýmsar aldagamlar
hefðir og viðhorf sem eru ennþá ríkjandi í dag.
Heimurinn er enn að stærstum hluta skilgreindur út
42/5-6. tbl. / 2003 / vera