Vera - 01.10.2003, Blaðsíða 43

frá karlmanninum. Karlinn er normið en konurnar frá-
vikið. Stundum heyrist í fréttum: „Tuttugu létust í slys-
inu, þar á meðal konur og börn.“ Gengið er út frá því
normi að fjallað sé um karla en frávikin þarf að nefna
sérstaklega, konur og börn. Oft hefur verið sagt að
ábyrgð á börnum og heimili hvíli enn að stærstum hluta
á konum, þess vegna hafí þær ekki jöfn tækifæri og karl-
ar á vinnumarkaði. Það þýðir þó ekki að bregðast við
með því að hvetja konur til þess að hætta að hugsa um
heimilið og börnin, heldur verðum við að breyta vinnu-
markaðnum og taka tillit til þessara þátta. Það á ekki að
vera nauðsynlegt að vinna botnlausa yfirvinnu til þess
að geta verið í stjórnunarstöðu. Fólk sem er vel skipu-
lagt á að geta afkastað dagsverki á átta tímum. Það á að
geta stýrt verkefni eða jafnvel fyrirtæki þó að það vilji
líka hugsa um fjölskyldu sína.“
Karl sem vinnur til níu á kvöldin sýnist vera ástríðu-
fullur starfsmaður og er mun líklegri til þess að vera
Kl FYNDIST VIÐ ÆÐISLEGA SÆTAR, SEGÐI ÞAÐ ÞÁ:
EITTHVAÐ BOGIÐ VIÐ ÞAÐ?
boðin yfirmannsstaða, þó að hann hafi kannski farið í
þriggja tíma hádegismat og alls ekki afkastað meiru en
kona sem fer heim klukkan fimm til þess að hugsa um
börnin sín...
„Oft er horft til viðveru á vinnustað í stað þess að
rýna í afköstin. Góður stjórnandi sé sá sem er „alltaf í
vinnunni“ og virðist fórna öllu fyrir starfið. Þetta sýnir
að verið er að nota rangan mælikvarða. Vinnuframlag
er mælt í klukkustundum en ekki samkvæmt árangri
eða gæðum. Við höfum verið alin upp í því að vinnu-
semi sé æðst allra dyggða og þau séu duglegust sem
vinna mest og lengst. Rannsóknir hafa sýnt að fólk sem
vinnur hlutastarf afkastar oft meiru en það sem er í
heilsdagsstarfi í sömu vinnu. Þau sem eru í hlutastarfi
skipuleggja sig betur innan þess tíma sem þeirn er út-
hlutað til þess að ljúka verkinu. Mælikvarðinn á vinnu-
semi er rangur. Konur sem fara úr vinnunni klukkan
þrjú eða fimm til þess að sækja börn sin, þær leggjast
ekki með tærnar upp í loft þegar þær koma heim. Störf
kvenna, svo sem að taka ábyrgð á heimili og sjá um
börn, eru ekki metin til jafns á við störf karla úti á
vinnumarkaðnum. Ein hugmynd að lausn er að berjast
fyrir því að vinnuvikan verði stytt og breyta þannig
smátt og smátt þeim viðhorfum að stjórnandinn verði
að velja á milli fjölskyldulífs og stjórnunarstöðu.“
Börn í g-streng
Er Femínistafélagið að gera gagn?
„Já, tvímælalaust. Ég er rosalega ánægð með Femínista-
félagið,“ segir Katrín Anna og það hýrnar yfir henni.
„Hin síðari ár hefur jafnréttisbaráttan ekki verið mjög
sýnileg, þó að fullt af fólki hafi unnið markvisst að jafn-
réttismálum. Vera hefur lengi komið út, Rannsókna-
stofa í kvenna- og kynjafræðum hefur verið starfrækt,
KRFÍ hefur verið starfandi í nær 100 ár og Bríeturnar og
fjölmargir aðrir hafa unnið mikið og þarft starf af
brennandi áhuga. En umræðan í þjóðfélaginu hefur
ekki verið uppi á yfirborðinu. Það hefur þó verið sterk
undiralda en tilfinnanlega skort vettvang til þess að
virkja fólk og benda því á leiðir til þess að berjast fyrir
jafnrétti. Nú, eftir stofnun femínistapóstlistans og
Femínistafélagsins, er bylgjan næstum áþreifanleg.
Fjöldi fólks fylltist eldmóði þegar það fann að það hafði
vettvang til þess að tjá sig og taka þátt í umræðum urn
jafnréttismál. Á femínistapóstlistanum gat það sett frarn
óánægju sína og fundið skoðunum sínum farveg, það
fékk viðbrögð og ábendingar um leiðir til úrbóta. Þegar
Femínistafélagið var stofnað var síðan farið á stúfana
með markvissar aðgerðir.
Umræðan er ekki bara á póstlistum heldur hefur
áhuginn smitað út frá sér. Jafnréttismál eru hvarvetna
rædd og fólk er orðið óhrætt við að láta í sér heyra þeg-
ar því blöskrar. Dæmi um það má nefna af mínu áhuga-
sviði, staðalímyndir í auglýsingum, þá hefur orðið bylt-
ing á nokkrum mánuðum í því hversu miklu betur fólk
almennt ber kennsl á birtingarmyndir kynjamisréttis.
í tímaritinu Mannlífi birtist fyrir stuttu myndröð
sem auglýsti kynæsandi undirfatnað frá versluninni Ég
og þú. Fyrirsætan var í kynferðislegum stellingum og
mikið máluð en barnslegur svipur hennar skein þó í
gegn. I ljós kom að hún var aðeins fimmtán ára gömul -
eða barn samkvæmt lögum. Umræður sköpuðust á
femínistapóstlistanum um siðleysi myndanna og fjöl- ^
vera / 5-6. tbl. / 2003 / 43